دستگاه هایپرباریک Hyperbaric یکی از جدیدترین، مفیدترین و غیر تهاجمی ترین راه ها برای درمان برخی بیماری های سخت یا بدون درمان است. برای استفاده از این دستگاه، بیمار وارد اتاقکی از جنس فولاد و یا آلیاژ پلکسی گلاس می شود که به مرور زمان با هوای فشرده پر می شود. به دلیل بالا بودن فشار، اکسیژن از طریق آلوئول ها که در ریه قرار دارند وارد سیستم گردش خون و در پلاسما حل شده و به بافت هایی با کمبود اکسیژن مانند بافت های عفونی رسیده تا با کنترل عفونت به سرعت فرآیند بهبود بافت کمک کنند. با دکتر مایکو همراه باشید تا بیشتر با شرایط، موارد استفاده و مزایای هایپر بار آشنا شویم.
بیماری های قابل درمان با اکسیژن هایپرباریک
هایپر باریک می تواند در درمان بسیاری از بیماری ها مفید باشد. در ادامه با تمامی کاربردهای رایج HBOT آشنا می شویم.
انواع خاصی از زخم های غیر قابل بهبود مانند زخم های دیابتی، زخم های دستگاه گوارش، آمبولی گاز شریانی، مسمومیت با مونوکسیدکربن، مسمومیت با سیانید، بیماری رفع فشار، قانقاریای گازی، آبسه داخل جمجمه (ناشی از عفونت گوش، عفونت سینوس یا منبع اصلی دیگر عفونت)آسیب بافتی در اثر پرتودرمانی)، استئومیلیت (التهاب طولانی مدت استخوان یا مغز استخوان)، کم خونی شدید، سوختگی، آبسه مغز، ناشنوایی ناگهانی، بیماری لایم، کاهش بینایی ناگهانی و بدون درد، بهبودی از جراحی پلاستیک، ایدز / اچ آی وی، آلرژی، بیماری آلزایمر، آرتروز، آسم، اوتیسم، فلج بل، بیماری پارکینسون، آسیب نخاعی، سرطان، فلج مغزی، سندرم خستگی مزمن، سیروز، افسردگی، فیبرومیالژیا، مصدومیت ورزشی، سکته، آسیب تروماتیک مغز، آسیب مغزی، ناراحتی قلبی، هپاتیت، میگرن، ام اس و حتی گرمازدگی.
نحوه ی درمان با اکسیژن هایپرباریک
در این روش بیمار وارد یک محفظه می شود که اکسیژن به مرور وارد آن می شود. بعضی از این محفظه ها از اکریلیک شفاف ساخته می شوند و این باعث می شود که بیمار حین درمان بیرون را تماشا کند و سطح اضطرابش کاهش یابد. بیمار در لوله ی این دستگاه دراز می کشد و اکسیژنی که وارد محوطه ی لوله مانند آن می شود را تنفس می کند. معمولا تعداد جلسات استفاده از هایپر بار به بیماری و شدت آن بستگی دارد. مثلا اگر با مونوکسیدکربن مسموم شده باشید حداقل 20 جلسه به هایپر بار احتیاج دارید.
درکل هایپرباریک با عملکردهای زیر به بهبود شرایط بدن کمک می کند:
- کاهش التهاب.
- کمک به سلول های ایمنی بدن برای از بین بردن باکتری ها.
- افزایش گردش خون با رشد رگ های خونی جدید و تأمین اکسیژن اضافی برای قسمت های آسیب دیده ی بدن.
مزایای درمان با اکسیژن هایپرباریک
دلیل بسیاری از مشکلات و آسیب هایی که به بدن وارد می شوند به دلیل کمبود خون دارای اکسیژن و یا عدم توانایی بدن برای انتقال آن به بخش های آسیب دیده است. مثلا دیابت می تواند سرعت گردش خون را کاهش و دسترسی به گلبول های قرمز را به قسمت هایی از بدن که زخم شده اند کم و بهبود را طولانی تر کند. افزایش سطح اکسیژن در بدن به وسیله ی هایپرباریک که درمانی مستقل عملکرد داروهایی مثل آنتی بیوتیک ها را تقویت می کند.
عوارض درمان با اکسیژن هایپرباریک
برخی عوارض جانبی استفاده از دستگاه هایپر بار شامل موارد مربوط به سینوس ها و گوش ها است که به دلیل تغییر فشار جو، پارگی در گوش میانی، تجمع مایعات در گوش میانی، تغییرات موقت بینایی و نزدیک بینی، مشکلات ریوی و مسمومیت اکسیژن ایجاد می شوند. مسمومیت اکسیژن که به دلیل دریافت زیاد اکسیژن ممکن است اتفاق بیفتد می تواند باعث نارسایی ریه، آب آوردن ریه ها و یا تشنج شود. خطر خارجی دیگری که در استفاده از هایپر بار ممکن است، آتش سوزی است چراکه اکسیژن خالص می تواند باعث آتش سوزی شود که البته با رعایت نکات ایمنی مانند همراه نداشتن فندک کاملا قابل پیشگیری است. نکات ایمنی که باید رعایت شود این است که به هیچ عنوان کبریت، فندک و هر گونه آتش زای دیگری همراه نداشته باشید. همچنین اجازه ندهید هر جلسه ی هایپرباریک از دو ساعت بیشتر شود و البته نگذارید فشار داخل دستگاه از سه برابر جو بیشتر شود.
آمادگی برای درمان با اکسیژن هایپرباریک
این موارد را قبل از شروع هر جلسه ی هایپر بار در نظر داشته باشید.
- دوش بگیرید.
- عدم استفاده از جواهرات و کلاه گیس.
- عدم استفاده از عطر، دئودورانت (مام)، اسپری مو و حالت دهنده ها.
- عدم استفاده از الکل یا نوشیدنی های گازدار تا 4 ساعت پیش از جلسه.
- ترک اعتیاد به سیگار حداقل تا اتمام جلسات.
- استفاده از تکنیک هایی مثل خمیازه کشیدن یا بلع برای جلوگیری از مشکلات گوش و سینوس ها.
نکته: پس از تکمیل جلسات، احتیاج به هیچ فعالیت و محدودیت خاصی در رژیم غذایی یا سبک زندگی فرد نیست.
چه کسانی نباید با اکسیژن هایپرباریک درمان شوند؟
افرادی که نباید از هایپر بار استفاده نمایند عبارتند از افرادی که دارای …
- مشکلات ریه انسان
- سرماخوردگی
- تب
- جراحی اخیر گوش
- یک مصدومیت اخیر
- کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای کوچک)
