شایع ترین انواع بیماری های عفونی چیست؟ علت، علائم و درمان

بیماری های عفونی بیماری هایی هستند که توسط عوامل مضر (پاتوژن ها) وارد بدن شما می شوند. شایع ترین علل بیماری عفونی ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها و انگل ها هستند. بیماری های عفونی معمولاً از فردی به فرد دیگر از طریق غذا یا آب آلوده و از طریق نیش حشرات منتقل می شوند. برخی از بیماری های عفونی جزئی و برخی بسیار جدی هستند.

در ادامه با این مقاله از مجله ی دکترمایکو همراه باشید تا با انواع مختلف این بیماری ها و راه های انتقال آن ها آشنا شوید.

تفاوت بیماری های عفونی و عفونت ها

قبل از پرداختن به انواع بیماری های عفونی، یک تفکیک سریع اصطلاحات نیاز است. بیماری های عفونی و عفونت ها اغلب به جای هم استفاده می شوند در حالی که تفاوت های جزئی بین این دو وجود دارد. یک بیماری عفونی عبارت است از:

فرآیندی ناشی از یک عامل، اغلب نوعی میکروارگانیسم، که سلامت فرد را مختل می کند. در بسیاری از موارد، بیماری‌های عفونی می‌توانند از فردی به فرد دیگر، به طور مستقیم (مثلاً از طریق تماس با پوست) یا غیرمستقیم (مثلاً از طریق غذا یا آب آلوده) منتقل شوند.

در حالی که عفونت به این صورت تعریف می شود:

تهاجم و تکثیر در بدن توسط هر یک از عوامل مختلف از جمله باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، تک یاخته ها، و کرم ها و همچنین واکنش بافت ها به حضور آن ها یا سمومی که آن ها تولید می کنند.

با این تعاریف، وقتی کودکان واکسن بیماری آبله مرغان دریافت می کنند، بدون ایجاد بیماری عفونی، عفونت دریافت می کنند. به زبان ساده، همه بیماری های عفونی ناشی از عفونت هستند، اما همه عفونت ها باعث بیماری های عفونی نمی شوند! حالا که درست شد، انواع بیماری های عفونی ناشی از چیست؟

علت انواع بیماری های عفونی

چهار دسته مختلف از عوامل عفونی عبارتند از باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها. هنگام مطالعه این عوامل، محققان با استفاده از ویژگی های خاصی آن ها را جدا می کنند:

• اندازه عامل عفونی
• ویژگی های بیوشیمیایی
• روش تعامل با میزبان انسان
• گزینه های درمان
• 

انواع بیماری های عفونی

حال می خواهیم به جزء این انواع بیماری دردسرساز را بررسی کنیم. البته در صورت مراجعه سریع به پزشکی حاذق دیگر نگرانی معنا ندارد. در صورت گرفتن این نوع بیماری ها و احتمال واگیر داشتن آن ها بهتر است با پزشک به صورت از راه دور و از طریق تماس تصویری، تلفنی و متنی در ارتباط باشید که در سامانه دکتر مایکو برای شما فراهم شده است. از این طریق می توانید با بهترین پزشکان کلینیک ها و حتی بیمارستان ها در ارتباط باشید. و اما انواع…

بیماری عفونی ناشی از باکتری

باکتری ها همه جا هستند. آن ها روی صفحه نمایش تلفن و رایانه ما هستند، در تهیه ماست و پنیر نقش دارند و به ما در هضم غذا کمک می کنند. در حالی که ما روزانه با میلیون ها سلول از این سلول ها روبرو می شویم، انواع مختلفی از باکتری ها مضر هستند.

سلول باکتری یک موجود میکروسکوپی است که به عنوان یک پروکاریوت طبقه بندی می شود. سلول های پروکاریوتی (بر خلاف سلول های یوکاریوتی) سلول هایی با ساختار داخلی ساده و بدون هسته هستند. اگرچه سلول فاقد هسته است، اما حاوی DNA در ناحیه ای شبیه به هسته به نام نوکلوئید می باشد. از آنجایی که ساختار سلولی ساده‌تر است، بیشتر باکتری‌ها به سرعت تکثیر می‌شوند. برخی از گونه‌های باکتری هر چند دقیقه یکبار تکثیر می‌شوند. اندازه ی آن ها به طور متوسط ​​از 0.2 تا 2 میکرومتر متغیر است و معمولاً تحت یکی از سه شکل متمایز زیر قرار می گیرند:

• کوکسی، باکتری گرد (مثلاً استافیلوکوک یا عفونت استاف)
• باسیل ها، باکتری های کپسولی شکل (مثلاً استرپتوباسیلوس مونیلیفورمیس یا تب نیش موش)
• اسپیرلا، باکتری مارپیچی شکل (مثلاً کمپیلوباکتر ژژونی، نوعی مسمومیت غذایی)
• 

چگونه باکتری ها باعث بیماری می شوند؟

باکتری ها به روش های مختلف وارد میزبان انسان می شوند. پاتوژن می تواند به طور فیزیکی از طریق دهان، چشم، بینی، اندام تناسلی و زخم های باز وارد شود و از طریق قطرات معلق در هوا، مایعات بدن و تماس پوست روی پوست منتقل شود.

هنگامی که باکتری ها وارد سیستم شوند، شروع به تکثیر سریع می کنند. در برخی موارد، مانند باکتری سالمونلا تیفی (تیفوئید)، این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌ها می‌میرند و سمومی ترشح می‌کنند که برای انسان سمی هستند.

در موارد دیگر، باکتری در ریه ها، کلیه، ستون فقرات یا مغز انسان مستقر شده و به بافت حمله می کند. مایکوباکتریوم توبرکلوزیس که باعث سل می‌شود، در ریه‌ها رشد می‌کند و سپس وارد جریان خون می‌شود و در سراسر بدن پخش می‌شود و به چندین نواحی بدن حمله می‌کند.

گزینه های درمانی برای عفونت باکتریایی

دو گزینه درمانی رایج برای عفونت باکتریایی وجود دارد:

• آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها که به عنوان آنتی باکتریال نیز شناخته می شوند، با حمله به دیواره ی سلولی باکتری، عفونت جدی را سرکوب می کنند. هنگامی که دیواره سلولی در معرض خطر قرار می گیرد، سلول های باکتری نمی توانند در بدن انسان زنده بمانند.

• واکسن ها

واکسن ها یک اقدام پیشگیرانه هستند که به بدن اجازه می دهد تا قبل از آلوده شدن توسط باکتری، آنتی بادی ایجاد کند. این واکسن‌ها نسخه‌های ضعیف شده ی باکتری‌ها هستند که به سیستم ایمنی سالم اجازه می‌دهند به راحتی با آن ها مبارزه کرده و با بیماری آشنا شوند.

بیماری عفونی ویروسی

عفونت های ویروسی و باکتریایی اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند. باکتری ها موجودات زنده هستند، ویروس ها نه. در عوض، ویروس‌ها قطعاتی از اسید نوکلئیک (به عنوان مثال DNA) هستند که با هم در یک پروتئین بسته‌بندی شده‌اند. این پروتئین ها (ویروس ها) از طریق دیواره سلولی یک فرد سالم وارد می شوند و از سیستم های تکثیر سلولی (ارگانل ها) برای تولید مثل استفاده می کنند.

ویروس ها نیز یک درجه کوچکتر از باکتری ها هستند. در حالی که باکتری ها در مقیاس میکروسکوپی هستند، ویروس ها در مقیاس نانوسکوپی هستند. بیشتر ویروس ها بین 25 نانومتر، مانند ویروس فلج اطفال، تا 250 نانومتر، مانند ویروس آبله، متغیر هستند.

چگونه ویروس ها باعث بیماری می شوند؟

هنگامی که یک ویروس وارد یک سلول سالم می شود، برای آنتی بادی هایی که در جریان خون گردش می کنند نامرئی است. بنابراین، مکانیسم متفاوتی برای شناسایی سلول های آلوده و از بین بردن آن ها مورد نیاز است. این کار با کمک مولکول انجام می شود: پروتئین های پیچیده سازگاری بافتی کلاس I (MHC کلاس 1). درون سلول را رمزگذاری می کنند و سپس آن اطلاعات را به بیرون ارائه می کنند. بخشی از پروتئین ویروس کدگذاری می شود و سپس می تواند توسط سلول های T شناسایی شود.

هنگامی که سلول T یک سلول آلوده را شناسایی کرد، عوامل سیتوتوکسیک (سیتوتوکسیک، به معنای سمی برای سلول ها) را آزاد می کند که سلول را می کشد. سپس ویروس مهاجم دیگر نمی تواند از سلول برای تکثیر استفاده کند. علائم فیزیکی عفونت ویروسی زمانی است که بدن سلول های آلوده را از بین می برد.

گزینه های درمانی برای عفونت ویروسی

درمان ویروس ها سخت تر از عفونت های باکتریایی است. این نشان دهنده ی نحوه عملکرد ویروس ها است. برای از بین بردن ویروس، سلولی که در آن پنهان شده است باید شناسایی و از بین برود. اما هیچ دارویی فعلی نمی تواند هر دوی این دو فرآیند را به طور همزمان انجام دهد. در عوض، دو گزینه درمانی اصلی برای ویروس ها وجود دارد:

• ضد ویروس ها

در حالی که داروهای ضد باکتری به باکتری ها حمله می کنند و آن ها را از بین می برند، داروهای ضد ویروسی به ویروس ها حمله نمی کنند و آن ها را از بین نمی برند. در عوض، آن ها را شناسایی می کنند که کدام سلول آلوده است و سپس ویروس را در داخل سلول قرار می دهند و از تکثیر آن جلوگیری می کنند. توصیه می‌شود که داروهای ضد ویروس 24 ساعت پس از اولین علامت بیماری مصرف شوند.

• واکسن ها

واکسن های عفونت های ویروسی مشابه واکسن های عفونت های باکتریایی عمل می کنند. یک نوع ضعیف از ویروس به بدن تزریق می شود تا سیستم ایمنی بدن را برای شناسایی و مبارزه با ویروس آماده کند.

ویروس های رایج

ویروس آنفولانزای فصلی یکی از شناخته شده ترین ویروس هاست. در حالی که آنفولانزا اغلب بی ضرر به نظر می رسد، تعداد آن حیرت آور است. بین سال‌های 2010 تا 2019، سازمان بهداشت جهانی بین 9 تا 45 میلیون ابتلا به این بیماری و همچنین 12000 تا 61000 مرگ در سال را تنها در ایالات متحده تخمین زده است. در حالی که واکسن‌ها هر سال در دسترس هستند، آنفولانزا آنقدر سریع جهش می‌یابد که واکسن‌های قبلی را بی‌اثر می‌کند. سایر ویروس های رایج عبارتند از:

• 

بیماری عفونی قارچی

قارچ ها معمولاً روی مواد مرده یا فاسد (گیاهی و حیوانی) یافت می شوند و به عنوان یکی از دو نوع سلول وجود دارند: سلول های مخمر یا سلول های کپک.

قارچ های مخمری

دانشمندان 1500 گونه از این قارچ های تک سلولی را کشف کرده اند. آن ها در سراسر جهان روی گیاهان، در خاک و در محیط های قندی مانند میوه یافت می شوند. این قارچ ها انواع مخمرهایی هستند که باعث رشد نان و الکلی بودن آبجو و شراب می شوند. اندازه سلول های مخمر بین 3 تا 5 میکرومتر است.

قارچ های کپک

کپک از رشته های چند سلولی به نام هایف تشکیل شده است. این ساختارهای انشعاب بین 2 تا 10 میکرومتر هستند و روی مواد پوسیده گیاهی و جانوری یافت می شوند.

گزینه های درمانی برای عفونت قارچی

انواع خاصی از سلول های مخمر و کپک می توانند باعث ایجاد بیماری های عفونی ویرانگر در افراد شوند. این بیماری ها مایکوز نامیده می شوند که شایع ترین آن ها عبارتند از:

• هیستوپلاسموز
• کوکسیدیوئیدومیکوز
• بلاستومیکوزیس

درمان یک فرد مبتلا ترکیبی از آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها است. ضد قارچ ها مانند آنتی بیوتیک ها عمل می کنند زیرا به دیواره سلولی حمله می کنند و باعث مرگ سلولی می شوند.

بیماری عفونی انگلی

انگل ها موجودات زنده ای هستند که از اتصال به میزبان سود می برند که به ضرر خود میزبان است. انگل‌های رایج شامل همه چیز هستند، از مالاریا، که حدود 4 میکرومتر است، تا کرم‌های نواری که می‌توانند چندین متر طول داشته باشند.

فرد می تواند مستعد ابتلا به عفونت انگلی شود زیرا انگل ها اغلب در میزبان بدون شناسایی تخم می گذارند. تنها زمانی که تخم ها از تخم بیرون می آیند علائم بیماری ظاهر می شود.

گزینه های درمانی برای عفونت انگلی

گزینه های دارویی تایید شده برای عفونت انگلی عبارتند از:

این داروها سعی می کنند DNA را که معمولاً در عوامل انگلی یافت می شود، تجزیه کنند.

بیماری های عفونی چشمی

شایع ترین بیماری های عفونی چشمی عبارت اند از:

• ورم ملتحمه ویروسی (شایع ترین)
• ورم ملتحمه باکتریایی (شایع ترین در کودکان)
• کنژنکتیویت گنوکوکی
• ورم ملتحمه کلامیدیایی

بیماری های عفونی کودکان

شایع ترین بیماری های حیاط مدرسه چیست؟ از این بیماری ها می توان به آبله مرغان (واریسلا)، سیاه سرفه، بیماری سرخک، بیماری سرخجه، بیماری اوریون، روتاویروس، کزاز، آنفولانزا، هپاتیت B و مننگوکوک اشاره کرد.

بیماری های عفونی پوست

شایع ترین بیماری های عفونی پوستی عبارت اند از:

• زرد زخم

نوجوانان اغلب در تابستان به این عفونت باکتریایی روی صورت و دست‌های خود مبتلا می‌شوند.

• درماتوفیتوز
• آبله مرغان
• بیماری زونا
• فولیکولیت
• تبخال

بیماری های عفونی واگیردار

شایع ترین بیماری های عفونی مسری عبارت اند از:  ایدز، سرماخوردگی، تب هموراژیک ابولا، تبخال ناحیه تناسلی، آنفولانزا، سرخک، آبله مرغان و زونا.

منابع:

www.webmd.com

nanocellect.com

www.mayoclinic.org