Browsing: بیماری های مغز و اعصاب

شایع ترین انواع بیماری مغز و اعصاب چیست؟

انواع مختلفی از بیماری مغز و اعصاب نورولوژی وجود دارد، از آسیب ها و عفونت ها گرفته تا تومورهای مغزی و زوال عقل. این بیماری ها می توانند بر توانایی شما برای عملکرد و انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارند که البته بسته به نوع بیماری مغزی، محل و شدت بیماری بسیار متفاوت است. مغز انسان مرکز کنترل بدن او است. این ارگان، رشد، نمو و عملکردهای بدن را تنظیم می کند و تمام افکار، احساسات و اعمال فرد از آنجا شروع می شود. مغز بخشی از سیستم عصبی است. شبکه‌ای از اعصاب سیگنال‌هایی را از بدن و دنیای بیرون به نخاع و مغز می‌برد. مغز انسان و حیوان ها سیگنال‌ها را پردازش می‌کند و پاسخ‌ها را از طریق نخاع و اعصاب به بیرون ارسال می‌کند.

بیماری های مغز و اعصاب

طیف گسترده ای از بیماری ها و اختلالات بر مغز تأثیر می گذارند که می توانند رفتار، شخصیت و توانایی فرد در پردازش اطلاعات و عملکرد را تغییر دهند. بسیاری از بیماری های مغز و اعصاب بر ظرفیت فرد برای انجام فعالیت های روزانه تأثیر می گذارند. بیماری مغز و اعصاب از هر 6 نفر در سراسر جهان 1 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد و طیف وسیعی از بیماری ها و اختلالات را شامل می شود. در ادامه با مجله ی دکترمایکو همراه باشید تا با شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب آشنا شوید.

شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب نورولوژی

انواع مختلفی از جمله صدها بیماری مغز و اعصاب نادر وجود دارد. دسته بندی کلی بیماری های مغزی نورولوژی عبارتند از:

شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب

بیماری های خودایمنی مغز

بیماری‌های خودایمنی مغز زمانی رخ می‌دهند که سیستم دفاعی بدن به بخشی از مغز حمله می‌ کند و آن را با مهاجم اشتباه می‌گیرد. بیماری ام اس مولتیپل اسکلروزیس (MS) بارزترین آنهاست. ام اس در مغز، به نخاع و اعصابی که به سمت چشم‌ها می‌روند، حمله می‌کند. بیماری های مغزی خودایمنی کمتری وجود دارد که شبیه ام اس باشند. موارد دیگری مانند آنسفالیت خودایمنی وجود دارد که مغز را تحریک می کند و باعث گیجی و حرکات غیرارادی می شود.

بیماری مغز و اعصاب صرع

بیماری صرع تمایل به تشنج است. تشنج یک طوفان الکتریکی در مغز است که معمولاً با هوشیاری تداخل دارد و باعث تشنج (حرکات کنترل نشده) می شود. برخی از تشنج ها می توانند ظریف باشند، یعنی فقط باعث تیرگی هوشیاری یا حرکات کنترل نشده یک قسمت از بدن می شوند.

عفونت ها

عفونت ها زمانی رخ می دهند که انواع مختلفی از میکروب ها به مغز یا پوشش های محافظ آن حمله می کنند. مننژیت زمانی اتفاق می‌افتد که پوشش‌های محافظ مغز عفونی شود. مننژیت اغلب باعث سردرد، گیجی و سفت شدن گردن می شود.

بیماری های مغز و اعصاب عفونی

بیماری های روانی

اختلالات روانی، رفتاری و عاطفی می تواند کیفیت زندگی و توانایی عملکرد فرد را کاهش دهد. انواع عمده عبارتند از:

اسکیزوفرنی
اضطراب
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلال دوقطبی
افسردگی

روانپزشکان و روانشناسان عموماً بیماری های روانی را درمان می کنند. اگر مغز یک کامپیوتر بود (که از جهاتی هم همینطور است)، ذهن مانند یک برنامه در حال اجرا در آن است. به عبارت دیگر، ذهن شما «سیستم عامل» مغز شماست و روانپزشکان و روانشناسان مانند برنامه نویسان کامپیوتری هستند که سعی می کنند به جای اینکه آن طور که باید کار کند، بفهمند چرا این برنامه باعث ناراحتی می شود.

بیماری روانی 1 نفر از هر 5 بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهد.

افسردگی و مغز و اعصاب

شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد چندین قسمت از مغز در افراد مبتلا به اختلال افسردگی کوچک می شود. به طور خاص، این مناطق حجم ماده خاکستری (GMV) را از دست می دهند. ماده خاکستری، بافتی با تعداد زیادی سلول مغزی است. به نظر می رسد از دست دادن GMV در افرادی که افسردگی منظم یا مداوم با علائم جدی دارند، بیشتر باشد.

افسردگی و مغز و اعصاب

بیماری های عصبی مغزی

اختلالات نورودژنراتیو اغلب به دلیل تجمع پروتئین های غیر طبیعی در مغز اتفاق می افتند و شامل بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) و بسیاری دیگر از مشکلات می‌شوند. این اختلالات اغلب پیشروی آهسته ای دارند و با فکر، حافظه، حرکت یا ترکیبی از این چیزها تداخل دارند و در افراد مسن شایع تر هستند.

اختلالات رشد عصبی

اختلالات عصبی رشدی بر رشد و تکامل مغز تأثیر می گذارد و معمولاً توسط متخصصین مغز و اعصاب کودکان مراقبت می شود. تعداد زیادی از اختلالات عصبی رشدی وجود دارد، از جمله:

اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD)
بیماری اوتیسم
بیماری مغز و اعصاب نارساخوانی
سکته مغزی

سکته‌های مغزی زمانی روی می‌دهند که رگ خونی که مغز را با مواد مغذی مورد نیاز تامین می‌کند، مسدود می‌شود یا در موارد کمتری می‌ترکد. در هر صورت، اثرات ناگهانی است. سکته به بخشی از مغز آسیب می رساند که می تواند منجر به مشکلاتی در گفتار، درک، بینایی، قدرت، احساس یا هماهنگی شود. اگر مقدار کافی از مغز در اثر یک یا چند سکته آسیب دیده باشد، می‌تواند باعث زوال عقل شود. گاهی اوقات، تشنج به دلیل سکته مغزی رخ می دهد.

مریضی مغز و اعصاب

صدمات تروماتیک مغزی

آسیب‌های مغزی ضربه‌ای شامل ضربه‌های مغزی و آسیب‌های جدی‌تر مغزی مانند زخم‌های ناشی از گلوله است. آسیب مغزی ممکن است به دلیل افتادن، تصادفات رانندگی، آسیب های ورزشی یا خشونت خانگی (از جمله کودک آزاری) اتفاق بیفتد. ضربه‌های مکرر به سر می‌تواند باعث ایجاد اسکار (زخم) مغزی شود که منجر به آنسفالوپاتی تروماتیک مزمن (CTE) می‌شود.

تومور مغزی

بیماری مغز و اعصاب تومور مغزی ممکن است زمانی ایجاد شوند که سرطان از سایر قسمت‌های بدن مانند ریه، سینه یا روده بزرگ پخش شود و یا می توانند در خود بافت مغز یا پوشش های آن تشکیل شوند. بر خلاف تومورهایی که از سایر نقاط بدن پخش می شوند، تومورهایی که در خود مغز یا پوشش های مغزی ایجاد می شوند، اگر به آرامی رشد کنند و به بافت مغز حمله نکنند، خوش خیم و اگر به سرعت رشد کنند و به بافت مغز اطراف حمله کنند، بدخیم در نظر گرفته می شوند. آستروسیتوما یک تومور شایع است که از خود مغز ایجاد می شود. مننژیوم یک تومور شایع است که از پوشش های مغز ایجاد می شود.

تشخیص بیماری های مغزی

بیماری مغز و اعصاب کودکان

مشکلات عصبی رایج در کودکان عبارتند از:

اختلال کمبود توجه بیش فعالی

این شایع ترین بیماری مغز و اعصاب نورولوژی در کودکان است که تا سنین نوجوانی ادامه خواهد داشت. علائم این بیماری فراموشی و رویاهای روزانه است. کودکان مبتلا به این بیماری نسبت به هیچ کاری فعال نیستند و بی توجه می مانند. این بیماری ممکن است به دلیل شرایط ارثی، سوء تغذیه یا آسیب مغزی ایجاد شود. این علائم را می توان با مصرف دارو و درمان مناسب کنترل کرد.

نارساخوانی

نارساخوانی بیماری در کودکان است که در آن، کودکان در املا، نوشتن و خواندن آنچه نوشته شده مشکل دارند. علت دقیق این وضعیت هنوز پیدا نشده است. درمان این بیماری شامل روش‌های آموزشی خاصی از سوی متخصصان مختلف برای کمک به کودکان مبتلا به این نوع از بیماری های مغز و اعصاب است. کودکان مبتلا به نارساخوانی اگر زودتر درمان شوند، می توانند طبیعی باشند.

نارساخوانی

بیماری مغز و اعصاب نوزادان

نوزادان ممکن است طیف گسترده ای از اختلالات عصبی را تجربه کنند، از جمله:

تشنج
آنسفالوپاتی نوزادان
تون عضلانی غیر طبیعی
نقص لوله عصبی
لکومالاسی اطراف بطنی (PVL)
خونریزی داخل بطنی (IVH)

چه چیزی باعث بیماری های مغز و اعصاب می شود؟

برخی از علل شایع و عوامل خطر بیماری مغز و اعصاب نورولوژی عبارتند از:

علت بیماری مغز و اعصاب

سموم و تشعشعات محیطی

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد شیمیایی سمی و تشعشع ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌های مغز و اعصاب مانند تومورهای مغزی را افزایش دهد.

ژنتیک

ژن‌ها و جهش‌های ژنتیکی خاص می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مغز و اعصاب شوند. محققان ژن ها یا جهش های خاصی را شناسایی کرده اند که در تومورهای مغزی، صرع، اختلالات نورودژنراتیو، اختلالات رشد عصبی و بیماری های روانی دخیل هستند. ژن‌های بیماری‌زا ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشند یا خود به خود ایجاد شوند.

عملکرد سیستم ایمنی

بیماری‌های مغزی خودایمنی زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی به سلول‌های دیگر بدن حمله می‌کند.

عفونت ‌ها

باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر ارگانیسم‌ها باعث بیماری‌های مغز و اعصاب مانند مننژیت می‌شوند.

صدمات

حوادث و صدمات باعث اکثر آسیب‌های مغزی می‌شوند. آسیب به مغز می تواند خطر ابتلا به بیماری های دیگر مغز مانند صرع و بیماری آلزایمر را نیز افزایش دهد.

انتخاب سبک زندگی ناسالم

رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن، مصرف سیگار و الکل با سکته مغزی و بیماری آلزایمر مرتبط است.

پزشکان هنوز نمی دانند که چرا برخی از انواع بیماری های مغزی رخ می دهند؛ به عنوان مثال، حدود 60 درصد موارد صرع هیچ علت شناخته شده ای ندارند. محققان به طور فعال در حال بررسی بیماری های مغز برای درک بهتر علل و نحوه درمان آن ها هستند.

علائم بیماری مغز و اعصاب نورولوژی

مغز تمام عملکردهای بدن را کنترل می کند و اگر آسیب دیده یا بیمار باشد، هر یک از این عملکردها بسته به نوع، محل و شدت بیماری می تواند تحت تاثیر قرار گیرد. ممکن است علائم عمومی را تجربه کنید، مانند:

تب
سردرد
حالت تهوع و استفراغ
تشنج
بی هوشی

بیماری مغز و اعصاب نیز ممکن است به صورت تغییرات در موارد زیر ظاهر شوند:

تعادل
رفتار و اخلاق
نفس كشيدن
هماهنگی
تمرکز
حافظه
حالت
جنبش
شخصیت
احساسات فیزیکی
سخن، گفتار
استحکام – قدرت
بلع
چشم انداز

بیماری های مغز و اعصاب چگونه تشخیص داده می شوند؟

مهمترین مرحله در تشخیص، شرح حال و معاینه فیزیکی است. در طول معاینه فیزیکی، تاکید بر معاینه عصبی است. این شامل تست های حرکتی، حسی، رفلکس و تفکر است. یافته های این معاینه نشان می دهد که چه آزمایش های دیگری ممکن است موردنیاز باشد.

سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بیوپسی که یعنی برداشت مقداری از بافت محل آسیب دیده برای تشخیص بیماری
انجام الکتروانسفالوگرام (EEG)
تست‌های تصویربرداری مانند MRI و CT
آزمایش‌های آزمایشگاهی مانند آزمایش خون، ادرار، مدفوع یا مایع نخاعی
تست‌های عملکرد ذهنی برای بررسی حافظه عملکرد و مهارت حل مسئله
معاینه عصبی

درمان بیماری مغز و اعصاب

فراتر از پیشگیری، درمان با نوع اختلال متفاوت است. برخی از اختلالات را می توان درمان کرد (مثلاً مصرف آنتی بیوتیک برای مننژیت یا برداشتن تومور). برخی دیگر قابل درمان برای کاهش علائم هستند، اما خود بیماری قابل درمان نیست (مانند مصرف داروهایی برای کنترل علائم بیماری پارکینسون یا جلوگیری از تشنج) و دیگران باید با آنها سازگار شوند (مانند استفاده از عصا یا واکر برای مقابله با برخی اختلالات تعادل).

درمان هایی که پزشکان ممکن است استفاده کنند عبارتند از:

مشاوره و رفتاردرمانی شناختی برای مدیریت نگرانی‌های سلامت روان و ارائه حمایت عاطفی
رژیم غذایی، ورزش و مدیریت استرس برای بهبود علائم برخی از بیماری‌ها مانند آلزایمر و مولتیپل اسکلروزیس و جلوگیری از عود سکته مغزی
داروها برای درمان و مدیریت علائم بیماری
جراحی اندوواسکولار کم تهاجمیبرای ترمیم ترکیدگی رگ خونی
جراحی برای توقف خونریزی داخلی، برداشتن تومور مغزی یا جلوگیری از تشنج‌های صرع

چگونه می توانم از بیماری مغز و اعصاب پیشگیری کنم؟

یک ریال پیشگیری ارزش یک میلیون درمان را دارد. یک رژیم غذایی و فعالیت سالم، همراه با کنترل بیماری های پزشکی (مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت) و اطمینان از واکسینه شدن شما در برابر عفونت های مغز و سیستم عصبی می تواند از «بیماری های مغز و اعصاب» قابل پیشگیری جلوگیری کند.

در اینجا چند دستورالعمل کلی وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قابل پیشگیری مغزی را کاهش دهد:

یک سبک زندگی سالم

این شامل رژیم غذایی سالم برای قلب، ورزش منظم، ترک اعتیاد سیگار، محدود کردن مصرف الکل و کاهش استرس است.

اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ایکس و سایر منابع تابش
اطمینان از اینکه شما و عزیزانتان در برابر مننژیت باکتریایی واکسینه شده اند.
دانستن علائم هشدار دهنده سکته مغزی و جستجوی فوری مراقبت های پزشکی اورژانسی
مدیریت شرایط سلامت مزمن، مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و چاقی
فعال ماندن از نظر ذهنی و اجتماعی

شرایط افراد مبتلا به بیماری مغز و اعصاب چیست؟

برخی از بیماری های مغزی بدون آسیب دائمی بهبود می یابند. برخی دیگر ممکن است برطرف شوند، اما کمبودهایی در توانایی های ذهنی یا جسمی افراد باقی می گذارند. برخی شرایط مادام العمر و پیشرونده هستند. پزشکان با افراد همکاری خواهند کرد تا علائم را مدیریت کنند و به افراد کمک می کنند تا حد امکان عملکرد خود را حفظ یا دوباره به دست آورند.