علائم کم آبی بدن در بزرگسالان و کودکان: راه های درمان کمبود آب بدن نوزاد + عوارض بی آبی بدن

کم آبی بدن می تواند خطرناک باشد چراکه بدن انسان تقریباً 75 درصد آب است و بدون این آب نمی تواند زنده بماند. آب در داخل سلول ها، درون رگ های خونی و بین سلول ها یافت می شود. یک سیستم مدیریت آب پیچیده سطح آب ما را متعادل نگه می دارد و مکانیسم تشنگی به ما می گوید که چه زمانی نیاز به افزایش مصرف مایعات داریم.

اگرچه در طول روز با تنفس، عرق کردن، ادرار کردن و مدفوع، آب دائما از دست می‌رود، اما می‌توانیم با خوردن آب، آب موجود در بدن خود را دوباره پر کنیم. در صورت شروع کم آبی بدن همچنین می تواند آب را به مناطقی که بیشتر به آن نیاز است منتقل کند. اکثر موارد کم آبی را می توان به راحتی با افزایش مصرف مایعات معکوس کرد، اما موارد شدید کم آبی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. در ادامه با این مقاله از مجله ی دکترمایکو همراه باشید تا با علت، علائم و راه درمان کم آبی آشنا شوید.

کم آبی بدن چیست؟

کم آبی زمانی اتفاق می افتد که میزان آب و مایعاتی که از بدن خارج می شود بیشتر از آب و مایعاتی است که به بدن وارد می شود. حتی سطوح پایین کم آبی نیز می تواند باعث سردرد، بی حالی و یبوست شود.

علائم کم آبی بدن

اولین نشانه های کم آبی بدن شامل تشنگی، تیرگی ادرار و کاهش تولید ادرار است. در واقع، رنگ ادرار یکی از بهترین شاخص‌های سطح آب یک فرد است. ادرار شفاف به این معنی است که شما به خوبی هیدراته (دارای آب) شده‌اید و ادرار تیره‌تر به معنای کم‌آبی بدن است.

علائم کم آبی بدن در بزرگسالان

مهم است که توجه داشته باشید که، به ویژه در افراد مسن، کم آبی می تواند بدون تشنگی رخ دهد. به همین دلیل مهم است که در هنگام بیماری یا در هوای گرمتر آب بیشتری بنوشید.

کم آبی بدن شدید چه علائمی دارد؟

• دهان خشک
• بی حالی
• ضعف در عضلات
• سردرد
• سرگیجه

علائم کمبود آب بدن در موارد خیلی شدید شدید (از دست دادن 10-15 درصد آب بدن) ممکن است با نسخه های شدید علائم بالا مشخص شود و همچنین:

• عدم تعریق
• چشم‌های گود رفته
• پوست چروکیده و خشک
• فشار خون پایین
• تب
• افزایش ضربان قلب
• هذیان گویی
• بی هوشی

یکی از راه های بررسی میزان آب بدن و احتمال کم آبی بدن تست با دستگاه آنالیز بدن است. اگر ساکن تهران هستید می‌توانید به صورت آنلاین نوبت برای این تست را ثبت کنید و با صرف کمترین زمان معطلی آن را در یک کلینیک زیبایی در غرب تهران انجام دهید. در این کلینیک انواع خدمات ماساژ، لیزر، رژیم درمانی و… هم انجام می‌شود.

کم آبی بدن نوزاد

کمبود آب بدن نوزاد می تواند زمانی اتفاق بیفتد که کودک به اندازه کافی شیر مادر یا شیر خشک مصرف نکرده باشد. اسهال، استفراغ یا تعریق نیز می تواند باعث از دست دادن مایعات بیش از حد کودک شود. علائم کم آبی در نوزادان:

• فونتانل فرورفته (نقطه نرم بالای سر)
• خشکی زبان و دهان
• عدم اشک ریزش هنگام گریه
• گونه ها و چشم های فرورفته
• بدون پوشک خیس به مدت 3 ساعت یا بیشتر

علل کم آبی بدن

دلایل اصلی کم آبی شامل مصرف نکردن آب کافی، از دست دادن بیش از حد آب یا ترکیبی از هر دو است. سایر علل کم آبی بدن عبارتند از:

1. اسهال: شایع ترین علت کم آبی بدن و مرگ و میر ناشی از آن. روده بزرگ آب را از مواد غذایی جذب می کند و اسهال از این اتفاق جلوگیری می کند؛ در این صورت بدن آب زیادی دفع می کند که منجر به کم آبی بدن می شود.
2. استفراغ: منجر به از دست دادن مایعات می شود و جایگزینی آب با نوشیدن آن را دشوار می کند.
3. عرق کردن: مکانیسم خنک کننده بدن مقدار قابل توجهی آب آزاد می کند. آب و هوای گرم و مرطوب و فعالیت بدنی شدید می تواند از دست دادن مایعات ناشی از تعریق را بیشتر کند. به طور مشابه، تب می تواند باعث افزایش تعریق شود و ممکن است بیمار را کم آب کند، به خصوص اگر اسهال و استفراغ نیز وجود داشته باشد.
4. دیابت: سطح بالای قند خون باعث افزایش ادرار و از دست دادن مایعات می شود.
5. تکرر ادرار: معمولاً ناشی از دیابت کنترل نشده است، اما می تواند به دلیل الکل و داروهایی مانند دیورتیک ها، آنتی هیستامین ها، داروهای فشار خون و داروهای ضد روان پریشی نیز باشد.
6. سوختگی: در سوختگی رگ های خونی می توانند آسیب ببینند و باعث نشت مایع به بافت های اطراف شوند.

آزمایش کم آبی بدن

آزمایش خون اغلب برای آزمایش عملکرد کلیه انسان و بررسی سطوح سدیم، پتاسیم و سایر الکترولیت ها استفاده می شود. الکترولیت ها مواد شیمیایی هستند که هیدراتاسیون بدن را تنظیم می کنند و برای عملکرد مغز و اعصاب و عضلات بسیار مهم هستند. تجزیه و تحلیل ادرار اطلاعات بسیار مفیدی را برای کمک به تشخیص کم آبی ارائه می دهد.

درمان کم آبی بدن

درمان کمبود آب بدن شامل پر کردن مجدد سطح مایعات در بدن است. این کار را می توان با مصرف مایعات مانند آب، آبگوشت و نوشیدنی های طبیعی انجام داد. با این حال، برخی از بیماران دچار کم آبی برای آبرسانی مجدد به مایعات داخل وریدی نیاز دارند. افرادی که دچار کم آبی هستند باید از نوشیدنی های حاوی کافئین مانند قهوه، چای و نوشابه های گازدار پرهیز کنند.

درمان سریع کم آبی بدن

سریع ترین راه درمان کم آبی، مصرف مایعات به صورت خوراکی یا تزریقی است. شرایط زمینه ای که باعث کم آبی بدن می شوند نیز باید با داروهای مناسب درمان شوند. مانند داروهای ضد اسهال، داروهای ضد استفراغ و داروهای ضد تب.

برای کم ابی بدن چه قرصی بخوریم؟

قرص جوشان محلول آبرسانی خوراکی یا ORS برای درمان کم آبی متوسط ​​استفاده می شود. از آب، گلوکز، سدیم و پتاسیم تشکیل شده است. این ترکیب جذب مایع را در روده ها بهینه می کند که به تکمیل سریع مایعات کمک می کند.

درمان کم آبی بدن با طب سنتی

گیاهانی مانند بابونه، شیرین بیان، پودر زیره، پودر گشنیز و پودر رازیانه در صورت مصرف با یک لیوان آب ولرم کمک کننده است. همچنین لازم است از مصرف زیاد چای، قهوه، شیرینی جات، غذاهای سرخ شده و الکل خودداری کنید.

عوارض و مشکلات کم آبی بدن

کم آبی بدن باعث چه مشکلاتی می شود؟ اگر کم آبی بررسی نشود، می تواند منجر به عوارض جدی شود. این ها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• حجم خون کم
• تشنج
• مشکلات کلیوی
• آسیب گرمازدگی

کمبود آب بدن در ماه رمضان

توصیه هایی برای جلوگیری از کمبود آب در ماه رمضان:

1. آب بنوشید.
2. در انتخاب لباس های روز در ماه رمضان مراقب باشید. رنگ پیراهن، پارچه شلوار و لایه های لباس نقش مهمی در پایین نگه داشتن دمای بدن شما تا حد امکان دارد.
3. دوش آب سرد به طرق مختلف به آبرسانی مجدد در ماه رمضان کمک می کند.
4. آنچه می خورید نقش مهمی در کم آبی یا هیدراته کردن بدن شما دارد. غذاهایی که حاوی قند زیادی هستند (مانند شیرینی های ماه رمضان) واقعاً می توانند آب بدن شما را کم کنند، در حالی که میوه ها برای تامین آب اضافی عالی هستند.

کمبود آب بدن در بارداری

کم آبی بدن در دوران بارداری می تواند منجر به عوارض جدی بارداری از جمله نقص لوله عصبی، مایع آمنیوتیک کم، تولید ناکافی شیر مادر و حتی زایمان زودرس شود. این خطرات به نوبه خود می تواند منجر به نقص های مادرزادی به دلیل کمبود آب و حمایت تغذیه ای برای کودک شما شود.

کم آبی بدن و درد مفاصل

کم آبی و درد مفاصل ارتباط مستقیمی با هم دارند. مطالعات نشان داده است که کم آبی بر عضلات و بافت های همبند بدن تأثیر منفی می گذارد. مصرف مایعات کافی مفاصل شما را روان می کند، التهاب و اصطکاک درون غضروف را کاهش می دهد.

کم آبی بدن و درد کلیه

کم آبی بدن گاهی اوقات می تواند باعث درد کلیه شود. این درد می تواند ناشی از سنگ کلیه، عفونت های دستگاه ادراری و در نهایت نارسایی کلیه باشد.

کم آبی بدن و فشار خون

هنگامی که شما بسیار کم آب هستید، حجم خون شما می تواند کاهش یابد و منجر به کاهش فشار خون شود. وقتی فشار خون خیلی پایین می‌آید، اندام‌ ها اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نمی‌کنند.

کم آبی بدن و تنگی نفس

تنفش دشوار و تنگی نفس، یکی از عوارض کم آبی بدن متوسط تا شدید است. مراقبت پزشکی فوری و جبران مایعات از دسته رفته باید به سرعت در این مرحله انجام شود.

کم آبی بدن و تپش قلب

در طول دوره کم آبی، قلب باید برای پمپاژ خون بیشتر کار کند. گاهی اوقات کم آبی می تواند با عدم تعادل الکترولیت همراه باشد، مانند پتاسیم کم، که یکی دیگر از دلایل تپش قلب است.

کم آبی بدن و سرگیجه

کم آبی متوسط تا شدید می تواند باعث احساس سرگیجه در افراد شود. این احساس می تواند باعث شود که سبکی سر، پژمردگی و بی ثباتی را تجربه کنید.

کم آبی بدن و سردرد

حتی کم آبی خفیف می تواند باعث سردرد شود. معمولاً علائم دیگر کم آبی بدن (مانند خستگی، سرگیجه، تشنگی شدید و خشکی دهان) همراه با سردرد ظاهر می شود. سردردهای کم‌آبی اغلب با درمان‌های خانگی مانند نوشیدن آب، استراحت و مصرف مسکن‌های بدون نسخه بهتر می‌شوند.

جلوگیری از کم آبی بدن

پیشگیری واقعا مهم ترین درمان «کم آبی بدن» است. مصرف مقدار زیادی مایعات و غذاهایی که محتوای آب بالایی دارند (مانند میوه ها و سبزیجات) برای اکثر افراد برای جلوگیری از کم آبی کافی است. مردم باید در انجام فعالیت‌ها در گرمای شدید یا گرم ‌ترین بخش روز محتاط باشند و هرکسی که ورزش می‌کند باید نوشیدن مایعات را در اولویت قرار دهد.

نکته: از آنجایی که افراد مسن و بسیار جوان بیشتر در معرض خطر کم آبی هستند، باید توجه ویژه ای به آنها شود تا اطمینان حاصل شود که مایعات کافی دریافت می کنند.

«اگر شما هم کم آبی بدن را تجربه کرده اید، راهکارهایی برای رفع آن سراغ دارید و یا سوالی دارید نظر خود خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.»

منابع:

www.medicalnewstoday.com

www.healthdirect.gov.au

medlineplus.gov