دیابت نوع یک و دو بیماری است که سالانه میلیونها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری وضعیتی است که با افزایش میزان قند خون (گلیسمی) آغاز میشود، قندی که با غذا وارد میشود و تولید انسولین را در بدن تحریک میکند. انسولین هورمونی است که سلولها را تحریک میکند تا قند را از خون بگیرند و در نتیجه میزان گردش خون را کاهش میدهد.
هنگامیکه در مورد دیابت صحبت میشود، اغلب بین دیابت نوع یک و دو سردرگمی وجود دارد. آنچه احتمالاً گیج کننده است تفاوت این دیابتها است که در ادامه این مقاله از دکتر مایکو به بررسی این موارد میپردازیم.
تفاوتهای دیابت نوع یک و نوع دو
فرق دیابت نوع یک و دو چیست؟ در دیابت نوع 1 بدن انسولین تولید نمیکند و در دیابت نوع 2 که شایعترین شکل آن است، بدن انسولین تولید نمیکند یا قادر به استفادهی صحیح از آن نیست.
دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است، به این معنی که ناشی از حملهی اشتباه سیستم ایمنی بدن به بخشهایی از بدن است. در این مورد خاص، سیستم ایمنی به اشتباه سلولهای بتا تولید کننده انسولین را در پانکراس هدف قرار میدهد. بنابراین به بیان خیلی ساده، بدن ما سلولهایی را که انسولین تولید میکنند در لوزالمعده، که مسئول اندازهگیری گلوکز در خون است، نمیشناسد و مانع از انجام وظایف خود میشود. به همین دلیل است که ما در مورد دیابت نوع 1 راجع به به انسولین صحبت میکنیم زیرا بیماران باید لزوماً درمانی را دنبال کنند که شامل تجویز انسولین باشد.
دیابت نوع 2 یک بیماری چند عاملی است که بعد از 30 تا 40 سالگی خود را نشان میدهد. مکانیسمهای مختلفی در پیدایش این بیماری دخیل است، اما به طور سنتی نقص اولیه با مقاومت به انسولین نشان داده میشود، یعنی کاهش اثر انسولین در سطح اندام هدف که از یک طرف منجر به تولید بیش از حد گلوکز در کبد میشود. از جمله مهمترین عوامل خطر برای شروع دیابت نوع 2 میتواند مربوط به سابقه خانوادگی این بیماری، سبک زندگی کم تحرک، رژیم غذایی بسیار غنی از چربی و قند و اضافه وزن اشاره کرد.
دیابت نوع یک خطرناک است یا نوع دو؟
در مقایسهی دو نوع دیابت، دیابت نوع ۱ خطرناکتر از نوع ۲ است زیرا در دیابت نوع 1، درمان با انسولین تزریقی از زمان شروع و تشخیص بیماری قند خون ضروری است. انسولین زندگی است و بدون آن شما در عرض چند روز میمیرید.
در دیابت نوع 2، درمان تدریجیتر است. ما با تغییرات اساسی در سبک زندگی (تغذیه و فعالیت بدنی) شروع میکنیم و اگر اینها کافی نباشد، درمان با داروهای خوراکی یا تزریقی (تزریق غیر انسولین) همراه است. اولین دارو متفورمین است، اگر با گذشت زمان درمان با این داروها ناکافی شود، انسولین تزریقی نیز باید در ترکیب با درمان معمول یا به تنهایی وارد بدن شود.
از کجا بفهمیم دیابت نوع یک داریم یا نوع دو؟
از آنجایی که دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است، ارتباطی با رژیم غذایی، وزن بیش از حد یا سبک زندگی و عناصری که ما آن ها را در دیابت نوع 2 خواهیم دید، مرتبط نیست. در واقع تقریبا همیشه در دوران کودکی یا نوجوانی و در هر صورت قبل از سن مشخصی رخ میدهد. متأسفانه این نوع دیابت در میان دیابت نوع یک و دو خود را به صورت حاد و شدید نشان میدهد و علائمی را نشان میدهد که نمیتوان آنها را نادیده گرفت، از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به ادرار کردن بسیار مکرر
- تشنگی بیش از حد
- کاهش وزن
- خستگی
- تنفس سنگین و نفس نفس زدن.
دیابت نوع 2 شایعترین نوع دیابت در جهان است و باید گفت یک بیماری متابولیک است که با قند خون بالا در زمینهی مقاومت به انسولین و کمبود نسبی انسولین مشخص میشود. این نوع دیابت کمبود تولید انسولین یا یک پاسخ ایمنی است که مانع از عملکرد لوزالمعده میشود.
وقتی از دیابت نوع 2 صحبت میکنیم، به چیزی اشاره میکنیم که “دیابت تغذیهای” نامیده میشود، یعنی ناشی از رژیم غذایی، اضافه وزن و چاقی است و بنابراین نیاز به مداخله در رژیم غذایی و سبک زندگی، درمان دارویی خاص و در برخی موارد حتی انسولین دارد. یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا، وجود فردی در خانواده است که از دیابت نوع 2 رنج میبرد.
برخلاف دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 دیر بروز میکند و این زمان معمولاً بعد از 40 سالگی است و سیر کندی دارد که میتواند سالها طول بکشد. دیابت نوع 2 یک بیماری طولانی بدون علامت است که طی آن بیماری تنها در صورتی قابل تشخیص است که به طور فعال غربالگری انجام شود. شایعترین علائم آن شامل موارد زیر است:
- تشنگی
- نیاز مکرر به ادرار کردن
- خستگی
- تاری دید
- افزایش دفعات عفونتهای ادراری یا واژن
نتیجهگیری
همانطور که سعی کردیم توضیح دهیم دیابت نوع یک و دو، دو نوع مختلف دیابت هستند که علل، نشانهها و درمانهای متفاوتی دارند. پایبندی خوب به درمان تجویز شده توسط پزشک امکان کنترل خوب بیماری دیابت نوع یک و دو را فراهم میکند و فرد را در معرض خطر کم تر عوارض دیابت در طول زمان قرار میدهد.
«اگر شما هم اطلاعاتی در مورد فرق دیابت یک و دو دارید، در قسمت نظرات آن را با سایر خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»
منابع:
https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/diabetes/type-2-diabetes/
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21501-type-2-diabetes
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10574155/
https://www.templehealth.org/about/blog/type-1-vs-type-2-diabetes