پرکاری تیروئید چیست؟ مهم ترین علائم و درمان پرکاری تیروئید در زنان، مردان و کودکان

تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل است که در جلوی گردن شما قرار دارد. تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) تولید می کند که دو هورمون اصلی هستند و نحوه استفاده سلول های شما از انرژی را کنترل می کنند. غده تیروئید، متابولیسم شما را از طریق ترشح این هورمون ها تنظیم می کند. تشخیص و درمان به موقع پرکاری تیروئید می تواند علائم را تسکین دهد و از عوارض جلوگیری کند.

در ادامه با این مقاله از مجله ی دکترمایکو همراه باشید تا با علت، علائم و راه های درمان پرکاری تیروئید آشنا شوید.

پرکاری تیروئید چیست؟

اول باید به این سوال پاسخ بدیم که غده تیروئید بیش فعال چیست؟ پرکاری تیروئید زمانی رخ می دهد که غده تیروئید شما بیش از حد هورمون های تیروئیدی تولید کند. این وضعیت می تواند علائمی ایجاد کند که ممکن است شامل کاهش وزن و افزایش اشتها باشد. چندین بیماری می توانند منجر به پرکاری تیروئید شود که شایع ترین آنها، بیماری گریوز است.

اگر شک دارید که در معرض یا مبتلا به این مشکل تیروئیدی هستید یا خیر می توانید ابتدا فرم غربالگری ما را پر کنید و بلافاصله تحلیل آن را دریافت کنید و سپس در صورتی که لازم بود به پزشک هم مراجعه کنید. همراه با درصد احتمال بیماری، توصیه های لازم برای داشتن سبک زندگی بهتر هم به شما ارائه می شود تا خود را در مقابل بیماری ها محفوظ کنید.

خبر خوب این است که تحلیل اولین فرم غربالگری که پر کنید برای شما کاملا رایگان است. کد تخفیف 100 درصدی اولین غربالگری: first_screening

چه چیزی باعث پرکاری تیروئید می شود؟

شرایط مختلفی می تواند باعث بیماری غدد پرکاری تیروئید شود. بیماری گریوز، یک اختلال خود ایمنی، شایع ترین علت پرکاری تیروئید است. در بیماری گریوز، سیستم ایمنی بدن شما با آنتی بادی به غده تیروئید حمله می کند و در نتیجه، هورمون بیش از حد آزاد می شود.

بیماری گریوز در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. یک مرور کلی تحقیق در سال 2011 توضیح می‌دهد که ژنتیک تا حد زیادی تعیین می‌کند که آیا فردی به گریوز مبتلا شود یا نه. اگرچه عوامل محیطی نیز نقش دارند. مطالعات خانواده‌ها و دوقلوها نشان می‌دهد که بیماری گریوز توسط یک نقص ژنی ایجاد نمی‌شود، بلکه ناشی از تغییرات کوچک در چندین ژن است.

به غیر از بیماری گریوز، علل دیگر پرکاری تیروئید عبارتند از:

• ید اضافی

این ماده معدنی یک عنصر کلیدی در T4 و T3 است و مصرف بیش از حد ید می تواند باعث پرکاری موقت تیروئید شود. ید را می توان از طریق غذاهایی مانند ماهی و لبنیات دریافت کرد. همچنین در برخی داروها مانند آمیودارون (برای آریتمی قلبی)، شربت های سرفه و رنگ های کنتراست پزشکی وجود دارد.

• تیروئیدیت (التهاب تیروئید)

تیروئیدیت به شرایطی اطلاق می‌شود که باعث تورم غده تیروئید می‌شود و باعث تولید بیش از حد یا خیلی کم هورمون می‌شود.

• ندول های خوش خیم تیروئید

ندول ها توده هایی هستند که اغلب به دلایل ناشناخته روی غده تیروئید ایجاد می شوند. برخی از ندول های تیروئید هورمون های تیروئیدی اضافی تولید می کنند، اما اکثریت آنها خوش خیم هستند. ندول ها را تومورهای خوش خیم یا آدنوم نیز می نامند.

• ندول های سمی تیروئید (آدنوم سمی)

برخی از ندول های تیروئید بدخیم یا سرطانی هستند. خوش خیم یا بدخیم بودن ندول توسط سونوگرافی و یا با نوعی بیوپسی بافتی به نام آسپیراسیون با سوزن ظریف مشخص می شود.

• تومورهای تخمدان یا بیضه
• مقادیر زیادی T4 در خون

سطوح بالای T4 می تواند ناشی از مصرف برخی مکمل های غذایی یا مصرف بیش از حد داروهای هورمون تیروئید باشد.

علائم پرکاری تیروئید چیست؟

برخی از علائم پرکاری تیروئید ممکن است از نظر فیزیکی آشکار باشند، در حالی که برخی دیگر ظریف هستند و ممکن است در ابتدا به سختی قابل تشخیص باشند. گاهی پرکاری تیروئید با اضطراب اشتباه گرفته می شود.

با توجه به مؤسسه ملی بهداشت، علائم و نشانه های بارز پرکاری تیروئید عبارتند از:

• کاهش وزن، اما با افزایش اشتها
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• احساس عصبی یا تحریک پذیری
• احساس خستگی با اختلال خواب
• لرزش دست، ضعف عضلانی
• حرکات مکرر روده

خود غده تیروئید می تواند به گواتر متورم شود که می تواند متقارن یا یک طرفه باشد. گواتر بزرگ شدن غده است و اغلب به صورت برآمدگی یا پف در قاعده گردن قابل مشاهده است. شایع ترین علت گواتر کمبود ید است.

ممکن است چشم های برجسته یا برآمده را نیز تجربه کنید. بیماری تیروئید طولانی مدت و درمان نشده نیز می تواند باعث شکنندگی مو و ریزش مو شود. ضربان قلب نامنظم، مشکلات تنفسی یا از دست دادن هوشیاری می تواند در برخی از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید رخ دهد. این علائم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

علائم پرکاری تیروئید در زنان و مردان

علائم پرکاری تیروئید در زنان و مردان یکسان است و تفاوتی با یکدیگر ندارد.

عوارض پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید درمان نشده می تواند به افزایش خطر ابتلا به موارد زیر کمک کند:

طوفان تیروئید

طوفان تیروئید یک بیماری نادر است که در نتیجه پرکاری تیروئید درمان نشده رخ می دهد. بدن شما در نتیجه هورمون های تیروئید بیش از حد در سیستم خود، اصطلاحا وارد حالت بیش از حد می شود. طوفان تیروئید یک ترکیب بالقوه تهدید کننده زندگی از علائمی مانند ضربان قلب بالا، فشار خون بالا و تب است.

عوارض بارداری

این عوارض شامل افراد مبتلا به اختلالات تیروئید موجود و افرادی است که در دوران بارداری دچار پرکاری تیروئید می شوند. سطوح بالای هورمون تیروئید می تواند هم به افراد باردار و هم به جنین آسیب برساند. خطرات شامل سقط جنین و زایمان زودرس است. آزمایش‌های منظم هورمون تیروئید در دوران بارداری می‌تواند بی‌نظمی‌ها را تشخیص دهد.

پوکی استخوان

پرکاری تیروئید می تواند باعث ضعیف و نازک شدن استخوان های شما شود که می تواند منجر به پوکی استخوان شود. مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم در طول درمان و بعد از آن می تواند به بهبود سلامت استخوان کمک کند. انجام ورزش کافی یا فعالیت بدنی روزانه نیز به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می کند.

پرکاری تیروئید و لاغری

در بیشتر موارد، هورمون تیروئید اضافی با وزن متابولیک بالا همراه است. این بدان معناست که بدن شما در حالت استراحت انرژی بیشتری می سوزاند، بنابراین کاهش وزن یکی از علائم رایج پرکاری تیروئید است. این همچنین به این معنی است که تولید نکردن هورمون تیروئید کافی معمولاً با نرخ متابولیسم بدن پایین همراه است.

سرطان

برخی از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید به سرطان تیروئید مبتلا می شوند که به آن کارسینوم تیروئید می گویند. یک بررسی اجمالی در سال 2018 گزارش داد که سرطان تیروئید در بیماران پرکاری تیروئید “تهاجمی تر” و پیش آگهی بدتری نسبت به بیماران یوتیروئیدی (آنهایی که تیروئید سالم دارند) دارد.

پرکاری تیروئید همچنین می تواند باعث فیبریلاسیون دهلیزی شود، یک آریتمی خطرناک (ضربان قلب نامنظم) که می تواند منجر به سکته مغزی و همچنین نارسایی احتقانی قلب شود.

پرکاری تیروئید و معده

بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید ممکن است حرکات مکرر روده، اسهال، حتی سوء جذب همراه با استئاتوره را تجربه کنند. علائم سوء هاضمه مزمن مانند درد و پری اپی گاستر و همچنین نعوظ، حالت تهوع و استفراغ نیز اغلب در این بیماران دیده می شود.

پرکاری تیروئید و سردرد

ممکن است سردرد را به عنوان محصول جانبی علائم بیماری تیروئید تجربه کنید. به عنوان مثال، مشکلات خواب طولانی که با اختلال خود ایمنی پرکاری تیروئید رخ می دهد می تواند منجر به سردرد و خستگی تیروئید شود. خستگی مداوم و ضعف عضلانی نیز می تواند به سردرد کمک کند.

پرکاری تیروئید و استرس

پرکاری تیروئید ناشی از استرس نیست، اما این بدان معنا نیست که این دو به هم مرتبط نیستند. برای کسانی که سابقه علائم پرکاری تیروئید را دارند، استرس فیزیکی یا روحی می تواند آنها را حتی بدتر کند.

پرکاری تیروئید و خواب

پرکاری تیروئید می تواند باعث ایجاد مشکل در خواب شود. پرکاری تیروئید همچنین ممکن است منجر به تعریق شبانه و میل مکرر به ادرار شود که هر دو می توانند خواب را مختل کنند.

پرکاری تیروئید و لکه های پوستی

پرکاری تیروئید می تواند به مشکلات پوستی، از جمله ایجاد راش پوستی منجر شود. اغلب بر روی چین و چروک های پوست ظاهر می شوند. همچنین ممکن است فرد متوجه توده های برجسته روی پوست یا ایجاد لکه پوستی شود که می آیند و می روند.

پرکاری تیروئید و عمل بینی

بیماران تیروئیدی که تصمیم به جراحی بینی دارند ابتدا باید به پزشک خود اطلاع دهند و سپس تحت نظر پزشک آزمایش کامل خون و متابولیک انجام دهند تا اگر مشکلی هست، پیش از جراحی بینی مشخص شود. در صورت وجود مشکل در نتیجه آزمایشات لازم است با این روش ها و داروهای مناسب قبل از جراحی مشکل را حل کنید تا آسیب های جبران ناپذیری وارد نشود.

پرکاری تیروئید و وزوز گوش

تیروئید و وزوز گوش نیز ممکن است مرتبط باشند. وزوز گوش یک اختلال گوش است که به صورت صدای سوت یا وزوز، حتی بدون سر و صدای خارجی رخ می دهد. اختلالات تیروئیدی مانند کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، تیروئید بیماری خودایمنی و بیماری هاشیموتو می توانند باعث وزوز گوش یا افزایش خطر آن شوند.

اختلالات تیروئید درمان نشده آسیب زیادی به بدن شما وارد می کند و در صورت عدم درمان می تواند به فوریت های پزشکی تبدیل شود. بسیاری از آزمایش‌های خونی که برای تشخیص پرکاری تیروئید و سایر بیماری‌های تیروئید استفاده می‌شوند، ساده هستند. اگر فکر می کنید ممکن است علائم پرکاری تیروئید را تجربه کنید، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید.

نحوه درمان پرکاری تیروئید

در ادامه با انواع روش های درمان پرکاری تیروئید آشنا می شوید :

قرص پرکاری تیروئید برای چاقی

داروهای ضد تیروئید از تولید هورمون توسط تیروئید جلوگیری می کنند. رایج ترین داروهای ضد تیروئید دسته ای به نام تیونامیدها هستند که شامل داروهای متیمازول (MMI) و پروپیل تیواوراسیل (PTU) می شود.

ده ها سال است که تیونامیدها برای درمان پرکاری تیروئید مورد استفاده قرار می گیرند و برای کودکان و بزرگسالان، از جمله افراد باردار، منبع مطمئنی محسوب می شوند. داروهای ضد تیروئید می توانند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند درد مفاصل، ریزش مو و بثورات پوستی داشته باشند. در موارد نادر، آنها می توانند باعث مشکلات کبدی شوند.

اگر باردار هستید یا قصد دارید باردار شوید و داروهای دیگری مصرف می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. همیشه دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

داروی گیاهی تیروئید پرکار

بعضی از دارو های گیاهی موثر در درمان تیروئید پرکار عبارت اند از :

ید رادیواکتیو

ید رادیواکتیو (RAI) به طور موثری سلول‌های تولیدکننده هورمون‌های تیروئید را بدون آسیب رساندن به سایر بافت‌های بدن از بین می‌برد. معمولاً به صورت قرص یا مایع خوراکی مصرف می شود.

اکثر افرادی که برای پرکاری تیروئید تحت درمان با ید رادیواکتیو قرار می‌گیرند، به وضعیت معکوس، یعنی کم‌کاری تیروئید مبتلا می‌شوند. با این حال، درمان آن آسان‌تر است و شما روزانه یک مکمل هورمون تیروئید مصرف می‌کنید. RAI همچنین در دوزهای بالاتر برای درمان سرطان تیروئید استفاده می شود.

عوارض جانبی می تواند با درمان RAI، به ویژه در دوزهای بالاتر، رخ دهد. این موارد شامل گردن درد، حالت تهوع و خشکی دهان است. درمان RAI در دوزهای بالا نیز می تواند بر باروری تأثیر بگذارد.

عمل جراحی

در طی عمل تیروئیدکتومی، تمام یا بخشی از غده تیروئید شما برداشته می شود. این جراحی ممکن است برای افراد خاص مبتلا به پرکاری تیروئید توصیه شود، اما به صورت فردی ارزیابی می شود. جراحی ممکن است برای بیمارانی استفاده شود که به سایر گزینه‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند یا نمی‌توانند در آن‌ها شرکت کنند. برداشتن غده تیروئید همچنین برای درمان انواع تیروئیدیت، تیروتوکسیکوز و سرطان تیروئید استفاده می شود.

هندوانه برای پرکاری تیروئید

هندوانه میوه ای سرشار از پتاسیم و انواع ویتامین ها می باشد که می تواند به تنهایی بعضی از معضلات را بهبود ببخشد. هنداونه همچنین تا حدودی برای درمان پرکاری تیروئید نیز کمک کننده است.

عوامل خطر یا ریسک فاکتور های پرکاری تیروئید

به طور خلاصه، عوامل خطر اصلی پرکاری تیروئید عبارتند از:

• ارتباط جنسی

زنان بسیار بیشتر از مردان در معرض پرکاری تیروئید هستند. کارشناسان معتقدند که این ممکن است به هورمون ها مربوط باشد.

• بارداری

بارداری می تواند پرکاری تیروئید را در برخی افراد تحریک کند که می تواند برای والدین و جنین عوارض ایجاد کند.

• سن

شما به عنوان یک فرد مسن در معرض خطر پرکاری تیروئید هستید، به خصوص پس از 60 سالگی.

• ژنتیک

سابقه خانوادگی پرکاری تیروئید معمولاً نشان دهنده افزایش احتمال ابتلا به این بیماری است.

• داشتن یک بیماری دیگر

افراد مبتلا به دیابت نوع 1، نارسایی اولیه آدرنال یا کم خونی خطرناک بیشتر در معرض خطر هستند.

• سبک زندگی

بخش مهمی از کاهش عوامل خطر پرکاری تیروئید است. این بخش شامل خوردن یک رژیم غذایی سالم، مصرف مکمل های غذایی در صورت لزوم و انجام فعالیت بدنی کافی در طول هفته است.

آیا پرکاری تیروئید خطرناک است؟

اگر پرکاری تیروئید درمان نشود، می تواند باعث برخی مشکلات سلامتی جدی شود، از جمله: ضربان قلب نامنظم که می تواند منجر به لخته شدن خون، سکته مغزی، نارسایی قلبی و سایر مشکلات قلبی شود.

پرکاری تیروئید در بارداری

پرکاری تیروئید در بارداری معمولاً ناشی از بیماری گریوز است. بیماری گریوز یک اختلال خود ایمنی است. با این بیماری، سیستم ایمنی بدن شما آنتی بادی هایی می سازد که باعث می شود تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید بسازد. این آنتی بادی ایمونوگلوبولین تحریک کننده تیروئید یا TSI نامیده می شود.

بیماری گریوز ممکن است برای اولین بار در دوران بارداری ظاهر شود. با این حال، اگر از قبل به بیماری گریوز مبتلا شوید، علائم شما می تواند در سه ماهه دوم و سوم بهبود یابد. بیماری گریوز اغلب در چند ماه اول پس از تولد نوزاد، زمانی که سطح TSI دوباره بالا می رود، دوباره بدتر می شود. تیروئید شما داشته باشد. سطح هورمون تیروئید بسیار بالا می تواند به سلامت شما و کودک شما آسیب برساند.

هایپرتیروئیدی در کودکان

زمانی که غده تیروئید بیش از حد هورمون ترشح می کند، متابولیسم کودک را تسریع می کند و باعث ایجاد مشکلاتی مانند اضطراب، کاهش وزن و لرزش می شود. همچنین می تواند بر رشد و توسعه آنها تأثیر بگذارد. با این حال، پرکاری تیروئید کودکان قابل درمان است و در مقایسه با کم کاری تیروئید نادر است. کم کاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند.

در کودکان درمان مهم است زیرا پرکاری تیروئید می تواند باعث تاخیر شناختی در کودکان زیر 3 سال شود که بر توانایی آنها در تفکر و یادگیری تأثیر می گذارد. در نوزادان تازه متولد شده، اگر بلافاصله پس از تولد تشخیص داده نشود، می تواند تهدید کننده زندگی باشد. «پرکاری تیروئید» درمان نشده همچنین می تواند باعث رشد سریع کودکان در ابتدا شود و سپس رشد زودهنگام متوقف شود.

هایپرتیروئیدی در نوزادان

پرکاری تیروئید یا بیماری گریوز در نوزادان نادر است، اما اگر توسط پزشک متخصص در اختلالات غدد درون ریز در کودکان (متخصص غدد اطفال) شناسایی و درمان نشود، بالقوه کشنده است. این وضعیت معمولاً در صورتی رخ می دهد که مادر در دوران بارداری به بیماری گریوز مبتلا باشد یا قبل از بارداری برای آن درمان شده باشد.

در بیماری گریوز، بدن مادر آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که غده تیروئید او را برای تولید مقادیر بیشتری از هورمون تیروئید تحریک می‌کند. این آنتی بادی ها از جفت عبور می کنند و همچنین باعث می شوند که غده تیروئید جنین هورمون تیروئید بیش از حد تولید کند که می تواند منجر به مرگ جنین یا زایمان زودرس شود. از آنجایی که نوزادان پس از تولد دیگر در معرض آنتی بادی های مادر قرار نمی گیرند، بیماری گریوز در نوزادان معمولاً موقتی است، اما مدت زمان آن متفاوت است.

غذاهای ممنوع در پرکاری تیروئید

در تصویر زیر به غذاهایی که افراد دارای تیروئید پرکار توصیه نمی شود پرداخته ایم:

«اگر سوالی در مورد این بیماری دارید یا تجربه ی علائم و درمان پرکاری تیروئید را دارید آن را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.»

منابع:

www.healthline.com

www.medicalnewstoday.com