غده تیروئید یک غده در جلوی گردن است که هورمون‌های تیروئید را ترشح می‌کند. این هورمون‌ها دارای تأثیرات متعددی بر روی سیستم عصبی، قلب و عروق، سیستم گوارشی و سایر سیستم‌های بدن هستند و نقش مهمی در تنظیم سطح انرژی، تولید حرارت و رشد بدن دارند. اختلال در عملکرد تیروئید می‌تواند به مشکلاتی مانند هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری هورمون تیروئید) یا هیپرتیروئیدیسم (پرکاری هورمون تیروئید) منجر شود.
این غده بسیار کوچک نقش مهم و حیاتی در بدن دارد و عملکرد صحیح آن دارای اهمیت بسیار زیادی در کاهش خطر بیماری های غدد است. به طور کلی، محافظت از سلامت تیروئید با یک رژیم غذایی سالم، انجام ورزش مناسب و درمان به موقع در صورت بروز هرگونه اختلال در تیروئید، می‌تواند به بهبود سلامت کلی بدن کمک کند. با دکتر مایکو تا پایان این مقاله همراه باشید تا به صورت مفصل با کارکرد این غده و بیماری‌های آن آشنا شوید.
غده تیروئید کجاست؟
غده تیروئید در قسمت جلو و پایینی گردن و زیر برجستگی غضروف قرار دارد. تیروئید دارای دو لوب است که توسط بخشی به نام ایستموس به یکدیگر وصل شده‌اند. در حالت عادی نمی‌توان این غده را احساس کرد اما در صورت بروز اختلالات تیروئید اندازه آن بزرگ و ملموس‌تر می‌شود. رگ‌های خونی این غده به دلیل نیاز بالای آن به خون، نسبتاً فراوان هستند و می‌توانند باعث ایجاد رنگ قرمز یا قهوه‌ای در غده شوند. از طرف دیگر، اعصابی که از این منطقه عبور می‌کنند، بر روی کیفیت صدا تأثیر می‌گذارند.
انواع بیماری تیروئید
انواع بیماری‌های تیروئید عبارت‌اند از:
- هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید: در این بیماری، این غده بیش از حد هورمون تیروئید را ترشح می‌کند و باعث ایجاد علائمی مانند افزایش سرعت ضربان قلب، لاغری، تعریق، اضطراب، افزایش اشتها و خستگی می‌شود.
- هیپوتیروئیدیسم یا کم‌کاری تیروئید: در این بیماری، غده تیروئید کمتر از حد هورمون تیروئید ترشح می‌کند که می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند کاهش سطح انرژی، خستگی، افزایش وزن، بی‌حرکتی، مشکلات خلقی و بیماری های قلبی شود.
- گواتر: در این بیماری، حجم غده بیش از حد بزرگ می‌شود که می‌تواند منجر به سختی در نفس کشیدن و غذا خوردن، تورم و درد گردن و تغییرات صدای بیمار شود.
- سرطان تیروئید: این بیماری نوعی سرطان است که در تیروئید شکل می‌گیرد و می‌تواند به سرعت در سرتاسر بدن منتشر شود.
- بیماری‌های خود ایمنی تیروئید: بیماری‌های خود ایمنی تیروئید شامل هاشیموتو تیروئیدیت و بیماری تیروئید خود ایمنی (Graves’ disease) می‌شوند که بر اساس اینکه غده بیشتر یا کمتر از حد هورمون تیروئید ترشح می‌کند، ممکن است علائم مختلفی ایجاد شود.
انواع بیماری تیروئید در کودکان
مشکلات تیروئید در کودکان با عموما در دو نوع کم‌کاری تیروئید (hypothyroidism) و پرکاری تیروئید (hyperthyroidism) مطرح است. در کم‌کاری تیروئید، این غده کمتر از حد هورمون تیروئید ترشح می‌کند و در پرکاری تیروئید، ترشح بیش از حد هورمون تیروئید اتفاق می‌افتد.
علائم کم‌کاری تیروئید در کودکان شامل رشد و نمو نامناسب، سرعت پایین در حرکت و پاسخگویی، خستگی، کاهش اشتها، کاهش حافظه و عدم تمرکز، بی‌حرکتی، مشکلات خواب و تغییرات در پوست و مو می‌شود. این علائم ممکن است خفیف و تدریجی باشند و ممکن است بعضی از والدین آن‌ها را به عنوان بخشی از روال نرمال روزمره در نظر بگیرند.
در مقابل، علائم پرکاری تیروئید شامل افزایش فعالیت، بی‌خوابی، رشد و نمو نامناسب، خستگی، تغییرات روحی و رفتاری، تغییرات در حرکت و جوابگویی، تعریق، تورم دست‌ها و پاها، افزایش اشتها و کاهش وزن می‌شود.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، هاشیموتو تیروئیدیت (Hashimoto’s thyroiditis) نوعی بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب و تخریب تدریجی غده تیروئید می‌شود. این بیماری در هر سنی اتفاق می‌افتد، اما در کودکان نیز شایع است. در این بیماری سلول‌های سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه به این غده حمله می‌کنند و باعث استخراج آنتی‌بادی‌هایی می‌شود که به تخریب تیروئید منجر می‌شوند.
علائم هاشیموتو تیروئیدیت در کودکان شامل خستگی، بی‌حالی، دوری و ناراحتی، کاهش اشتها، خشکی یا لکه‌های قهوه‌ای در پوست، تورم گردن و کاهش وزن می‌شود. در کودکان کم سن‌تر، این بیماری می‌تواند به تاخیر در رشد و توسعه مغزی، تاخیر در یادگیری و توسعه گفتاری، توانایی کمتر در حل مسائل و مشکلات خواب منجر شود.
برای تشخیص هاشیموتو تیروئیدیت در کودکان، باید به پزشک مراجعه کرد و آزمایشات لازم انجام شود. درمان این بیماری شامل مصرف داروهای تیروئیدی، کنترل علائم و در صورت لزوم، جراحی است. همچنین، ممکن است برای کنترل بیماری، کودکان نیاز به تزریق هورمون تیروئید داشته باشند.
تیروئید در آزمایش: آزمایش t3 وt4
آزمایش T3 و T4، آزمایشی است که برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئید در خون انجام می‌شود. هورمون T3 و T4 دو هورمون اصلی تیروئید هستند که توسط غده تیروئید ترشح می‌شوند و در تعادل متابولیسم بدن نقش دارند. سطح این هورمون‌ها باید در بازه‌های طبیعی باشد تا بدن به طور صحیح کار کند. در آزمایشT3 ، سطح هورمون T3 در خون اندازه‌گیری می‌شود و در آزمایش T4 ، سطح هورمون T4 در خون اندازه‌گیری می‌شود.
شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که TSH در آزمایش خون چیست؟ TSH یا تیروئید استیمولانت هورمون، هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود و برای تنظیم فعالیت تیروئید و تولید هورمون‌های تیروئیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در آزمایش خون، سطح TSH اندازه‌گیری می‌شود تا بیماری‌هایی که با تغییرات در فعالیت تیروئید همراه هستند، مانند هیپوتیروئیدیسم و هیپرتیروئیدیسم، تشخیص داده شود. افزایش سطح TSH به معنی کاهش فعالیت تیروئید و کاهش سطح TSH به معنی افزایش فعالیت تیروئید است. آزمایش TSH درواقع برای ارزیابی عملکرد تیروئید مفید است. در بیماری‌های مربوط به تیروئید، سطح هورمون‌های T3 و T4 ممکن است بالا یا پایین باشد و با توجه به نتایج آزمایش‌ها، پزشک می‌تواند درمان مناسب را تعیین کند.
منابع:
سوالات شما
غده تیروئید چیست؟
غده تیروئید یک غده در جلوی گردن است که هورمون‌های تیروئید را ترشح می‌کند. این هورمون‌ها دارای تأثیرات متعددی بر روی سیستم عصبی، قلب و عروق، سیستم گوارشی و سایر سیستم‌های بدن هستند و نقش مهمی در تنظیم سطح انرژی، تولید حرارت و رشد بدن دارند.
تیروئید در آزمایش چگونه است؟
آزمایش T3 و T4 برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئید در خون انجام می‌شود. هورمون T3 و T4 دو هورمون اصلی تیروئید هستند که در تعادل متابولیسم بدن نقش دارند. سطح این هورمون‌ها باید در بازه‌های طبیعی باشد تا بدن به طور صحیح کار کند. در آزمایش T3، سطح این هورمون و در آزمایش T4، سطح هورمون T4 در خون اندازه‌گیری می‌شود.
