بیماری بواسیر چیست؟ خطرات انواع هموروئید + تشخیص علائم مریضی

بیماری بواسیر در مراحل ابتدایی قابل پیشگیری است اما در صورت شدیدتر شدن و عدم پیگیری می تواند برای فرد بسیار دردآور باشد. بنابراین می توان با داشتن دانش کافی و پیشگیری از عواملی که به وجود آورنده این بیماری در دستگاه گوارش هستند از مبتلا شدن به آن جلوگیری کرد. به همین دلیل لازم است اطلاعات خود را در زمینه ی این بیماری شایع افزایش دهید و به افراد مبتلا و دیگران انتقال دهید. در ادامه با دکتر مایکو همراه باشید تا با دلایل و انواع مریضی هموروئید، علائم، عوارض و نحوه ی تشخیص آن بپردازیم.

بیماری بواسیر چیست؟

احتمالا برای شما هم سوال پیش آماده که دقیقا مریضی بواسیر یا هموروئید چیست؟ به زبان ساده به رگ های متورم شده در پایین ترین قسمت راست روده یا همان رکتوم، بیماری هموروئید می گویند (برخی از نام باباسیل استفاده می کنند) که اغلب به عنوان محتمل ترین علت خونریزی مقعدی شناخته می شود. دیواره این رگ ها گاهی بر اثر عوامل خاصی نازک می شوند که این باعث تحریک و یا متورم شدن رگ ها خواهد شد. در این حالت فرد به بواسیر یا هموروئید hemorrhoids دچار شده است.

انواع هموروئید

بیماری بواسیر به دو نوع خارجی و داخلی دسته بندی می شود. نوع خارجی در قسمت تحتانی رکتوم و نوع داخلی آن در قسمت فوقانی رکتوم ایجاد می شود. البته خبر خوش این است که هر دو نوع قابل درمان و پیشگیری هستند و در موارد خفیف خود به خود بهبود پیدا می کنند اما در صورت داشتن درد و خون ریزی شدید حتما برای درمان بواسیر به پزشک یا جراحی احتیاج است. در ادامه بیشتر با انواع این مریضی آشنا می شویم.

هموروئید داخلی

بیماری هموروئید داخلی قابل مشاهده توسط فرد نیست و علائم خارجی ندارد. همچنین به دلیل کمتر بودن عصب های درد، فرد مبتلا به بیماری بواسیر درد خفیفی را نسبت به نوع خارجی آن تجربه خواهد کرد. از نشانه های این نوع از بواسیر دیده شدن خون روشن روی مدفوع و مشاهده شدن بیرون زدگی در هنگام دفع می باشد. بواسیر داخلی راحت تر و سریع تر از نوع خارجی بهبود می یابد و حتی ممکن است خود به خود از بین برود، اما در هر حال به مراقبت هایی نیز مثل رعایت رژیم غذایی سالم احتیاج است.

هموروئید خارجی

هموروئید خارجی در زیر پوست اطراف مقعد قرار دارد. به دلیل بیشتر بودن عصب های حسی فرد مبتلا درد زیادی را تجربه می کند و بیرون زدگی مقعدی بواسیر برای فرد کاملا قابل مشاهده است. از جمله علائم بروز بیماری بواسیر خارجی می توان به درد و خون ریزی همین طور خارش و تورم اشاره کرد. در حالتی نیز به دلیل به وجود آمدن لخته ی خون در این بیرون زدگی، به رنگ آبی یا بنفش در می آید که به این حالت هموروئید ترومبوزه می گویند. در صورت شدید بودن این نوع از هموروئید، امکان نیاز به عمل و جراحی نیز وجود دارد که مراقبت های بعد از عمل طولانی و سختی را برای فرد به همراه دارد.

آیا می دانید با مصرف سبزیجات و مواد غذایی حاوی فیبر می توانید تا حد زیادی از احتمال بروز مریضی بواسیر جلوگیری کنید؟

علائم بیماری بواسیر یا هموروئید چیست؟

آشکار ترین علامت هموروئید یا بواسیر خارجی بیرون زدگی غیر طبیعی مقعد است که توسط فرد قابل مشاهده و تشخیص است. اما اگر بواسیر داخلی باشد تشخیص مقداری سخت خواهد بود. اما در هر حال اگر می خواهید بدانید چطور می توان هموروئید را تشخیص داد بهتر است به علائمی که در ادامه ذکر شده توجه داشته باشید. لازم است بدانید که علائم بواسیر مردان و زنان ممکن است متفاوت باشد، اما بعضا یکسان هستند. در ادامه با شایع ترین علائم بواسیر در زنان و مردان آشنا می شویم.

• خون ریزی در هنگام دفع مدفوع و بعد از آن
• خارش مقعد
• متورم شدن مقعد
• بیرون زدگی غیرطبیعی مقعد
• یبوست شدید

علت بواسیر: چه چیزی باعث بواسیر می شود؟

دانش کافی درباره ی علل به وجود آمدن بیماری بواسیر به ما کمک زیادی برای جلوگیری از این بیماری می کند، زیرا به جز عوامل موروثی بقیه موارد با رعایت کردن برخی نکات و پرهیز غذایی قابل حل هستند. به صورت کلی زور زدن بی جهت و داشتن یبوست مزمن همیشه با این بیماری همراه است. وجود مکرر این علائم در سن های بالاتر باعث می شود تا بافت های عضلانی هم بند که از هموروئید مراقبت می کنند، ضعیف شده و باعث بیرون زدگی و افتادگی هموروئيد شوند.

• بارداری
• فشار زیاد هنگام اجابت مزاج
• بلند کردن وسایل سنگین و زور زدن
• اضافه وزن و چاقی سریع
• رژیم غذایی کم فیبر
• اعتیاد
• نشستن های طولانی مدت
• اختلالات روانی و مصرف برخی داروها
• انجام برخی ورزش ها
• استفاده از غذاهای پر ادویه

درجات بواسیر شامل:

• درجه 1: عروق بواسیر برجسته، بدون افتادگی. در حین اجابت مزاج به داخل کانال مقعد برآمده می شود
• درجه 2: هموروئید پرولاپس با مانور والسالوا که خود به خود کاهش می دهد. یعنی در حین اجابت مزاج از مقعد برآمده می شود، سپس به داخل برمی گردد.
• درجه 3: هموروئید پرولاپس با مانور والسالوا. در حین اجابت مزاج از مقعد برآمده می شود و باید با انگشت به داخل آن رانده شود
• درجه 4: هموروئید پرولاپس مزمن. دخالت دستی بی اثر است.

نحوه ی تشخیص بیماری بواسیر: از کجا بفهمیم بواسیر داریم؟

همانطور که گفته شد معمولا افراد با توجه به علائم و درد می توانند تشخیص دهند که بواسیر دارند اما این کافی نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری و شروع فرآیند بهبودی لازم است شخص با پزشک هم مشورت کند که یکی از راحت ترین راه های آن استفاده از وب سایت یا اپلیکیشن دکتر مایکو است که به شما امکان رزرو نوبت ویزیت حضوری و آنلاین (تصویری، متنی و تلفنی) را می دهد.

تشخیص بیماری بواسیر توسط پزشک

اگر به پزشک برای تشخیص بیماری بواسیر مراجعه نمائید، چندین راه وجود دارد که می تواند به کمک آن ها این بیماری را تشخیص دهد. انتخاب هر یک از این راه ها بر عهده پزشک بوده و در کمتر از نیم ساعت انجام می شود. در ادامه به معرفی و توضیح چند راه شناخت هموروئید می پردازیم تا آگاهی بیشتری پیدا کنید.

• معاینه فیزیکی: پزشک با معاینه مقعد و راست روده متوجه تحریک و تورم خواهد شد.
• معاینه رکتال دیجیتال: پزشک با استفاده از دستکش انگشت را وارد مقعد کرده تا میزان تورم و توده ها و حساسیت را حس کند.

برای تشخیص بیماری هموروئید داخلی نیز چندین راه وجود دارد که به وسیله ی آن ها پزشک می تواند تشخیص بهتری داشته باشد و از مبتلا بودن یا نبودن فرد اطلاع پیدا کند. از جمله این راه ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• آندوسکوپی: پزشک با وارد کردن دستگاه آندو پس از عبور از معده انسان، به قسمت بالایی رکتوم به بررسی آن می پردازد.
• سیگموئیدوسکوپی: پزشک با یک لوله که به سر آن چراغ  و دوربین متصل است روده را بررسی کرده و شاید توسط آن نمونه برداری نیز انجام دهد.
• کولونوسکوپی: پزشک تمام روده بزرگ را با یک لوله انعطاف پذیر به نام کولونوسکوپ مشاهده می کند. این دستگاه علاوه بر امکان نمونه برداری می تواند مشکلات دیگری را نیز به پزشک اطلاع دهد.

بیماری بواسیر در کودکان

بواسیر در کودکان و خردسالان نسبتا شایع بوده و می تواند بسیار ساده بروز کند. به همین جهت آشنایی با علل بروز بیماری بواسیر برای کودکان می تواند به والدین کمک کند تا از بروز این بیماری جلوگیری نمایند. کودکان به دلیل نرم بودن بافت های بدنی بیشتر در معرض خطر بیماری هموروئید هستند.

علل بروز هموروئید در کودکان

اگر کودک به مدت طولانی روی یک سطح صاف یا سطحی مثل گلدان بنشیند احتمال بروز مریضی بواسیر چند برابر افزایش پیدا خواهد کرد چون خون در لگن کودک تجمع می کند. همین طور رعایت نکردن رژیم غذایی در کودکان و مصرف کم آب و فیبر نیز می توانند باعث به وجود آمدن یبوست و مجبور شدن کودک برای تلاش بیشتر در دفع مدفوع شود که این مورد از مهم ترین علل بروز بواسیر است. داد زدن بر سر کودک به صورت مکرر نیز می تواند باعث فشار به شکم و بالا رفتن خون در رکتوم او شود که اگر موارد موروثی نیز در این بین وجود داشته باشد باعث بالا رفتن امکان بروز بیماری هموروئید در کودکان خواهد شد.

چگونه بفهمم هموروئید من جدی است؟

علائم و نشانه های هشدار دهنده که نشان دهنده پارگی هموروئید است عبارتند از:

• توده ی دردناک قابل لمس در دهانه مقعد
• خونریزی مقعدی مداوم
• درد شدید
• تحریک و تورم در اطراف مقعد

خطرات و عوارض بواسیر

بیماری هموروئید کشنده نیست اما می تواند عوارض و خطراتی برای ما به همراه داشته باشد که قطعا روی زندگی ما تاثیرگذار است. شایع ترین موضوعی که در این بیماری وجود دارد درد شدید و غیر قابل تحمل آن و همین طور خون ریزی های زیاد. مشکلات دیگری نیز در اثر به وجود آمدن بیماری بواسیر ممکن است رخ دهد که در ادامه ذکر خواهد شد.

• کم خونی: ممکن است در اثر خون ریزی های شدید و طولانی فرد دچار کم خونی شود.
• عفونت: برخی از هموروئید های خارجی زخم هایی دارند که ممکن است عفونی شوند.
• بيرون زدگي مقعدي بواسیر: بیرون زدگی و افتادگی که درد و مشکلات زیادی برای فرد ایجاد می کند.
• بی اختیاری در مدفوع: اگر از روش های سنتی برای درمان استفاده شود ممکن از مدتی نتوانید گاز روده خود را کنترل کنید. همچنین اگر خیلی دیر اقدام کنید امکان دارد اختیار مدفوع کردن را نیز از دست دهید.
• لخته شدن خون: منظور همان بیماری هموروئید ترومبوزه است که در قسمت قبل به آن اشاره شد.
• از دست دادن اعتماد به نفس: قطعا وجود این موارد و درد خونریزی مقعدی می تواند باعث از دست رفتن اعتماد به نفس فرد در جامعه شود.

غذاهای مفید و مضر بیماری بواسیر

همان طور که گفته شد رژیم غذایی خوب یا بد در بروز یا بهبود مریضی بواسیر نقش موثری دارند و می توانند مستقیما روی آن تاثیرگذار باشند. به همین دلیل در صورت مبتلا بودن به بیماری هموروئید بهتر است حتما رژیم غذایی مناسبی انتخاب کنید تا درد کمتر و بهبودی سریع تری داشته باشید. مصرف غذاهای مفید برای بهبود بواسیر می توانند در پیش گیری از آن نیز موثر باشند. در جدول زیر نگاهی سریع به تغذیه ی مناسب و نامناسب برای مریضی هموروئید انداخته ایم.

تغذیه ی مفید برای بیماری بواسیر	تغذیه ی مضر برای بواسیر
مصرف آب فراوان	محصولات لبنی
روغن های گیاهی و طبیعی	گوشت قرمز
مصرف حبوبات	گوشت های فرآوری شده
مصرف سبزیجات تازه	غذاهای سرخ شده
سبزیجات ریشه دار	غذاهای شور
میوه های آب رسان	نوشیدنی های کافئین دار
	نوشیدنی های الکی

چه غذاهایی برای بواسیر بد است؟

برای کنترل یا پیشگیری از این بیماری بهتر است ابتدا بدانید چه چیزی برای بواسیر ضرر دارد و تحت کنترل شماست.

• محصولات لبنی: شیر، پنیر و … به دلیل طبع سرد برای بواسیر مضر هستند.
• گوشت قرمز: از مصرف این گوشت حتما اجتناب کنید زیرا هضم آن طولانی تر و سخت تر است.
• گوشت های فرآوری شده: احتمال بروز یبوست را افزایش می دهند.
• غذاهای سرخ شده: هضم آن ها برای دستگاه گوارش مشکل است و موجب یبوست و در نتیجه بیماری بواسیر خواهند شد.
• غذاهای شور: ممکن است باعث نفخ معده شوند و هموروئید را حساس تر کنند.
• نوشیدنی های کافئین دار: این نوع از نوشیدنی ها مثل قهوه باعث سفت تر شدن مدفوع و دفع سخت تر آن خواهند شد.
• نوشیدنی های الکی: به هیچ وجه نباید مشروبات الکی مصرف کنید زیرا می توانند مدفوع را خشک کرده و دفع آن را دردناک کنند.

غذاهایی که برای بیماری بواسیر مفید هستند

• مصرف آب فراوان: مصرف آب یبوست را کاهش داده و باعث راحت تر شدن دفع مدفوع خواهد شد و این امر موجب می شود تا در هنگام اجابت مزاج فشار کمتری به شکم وارد شود.
• روغن های گیاهی و طبیعی: سعی کنید برای پخت غذاهای مختلف از روغن های گیاهی و سالم استفاده کنید.
• مصرف حبوبات: حبوباتی مثل سویا، بادام زمینی و نخود دارای فیبر بالایی هستند و بدن شما به آن نیاز دارد.
• مصرف سبزیجات تازه: راه دیگری که می توان فیبر بیشتری دریافت کنید مصرف سبزیجاتی مثل کلم بروکلی می باشد که در هر ۷۶ گرم می تواند ۲ گرم فیبر به بدن شما برساند. همین طور این گیاه باعث حجیم تر شدن و منظم تر شدن مدفوع خواهد شد.
• سبزیجات ریشه دار: مواردی مثل سیب زمینی، چغندر و هویج در هر وعده دارای سه تا پنج گرم فیبر هستند. همین طور سیب زمینی دارای نوعی کربوهیدرات (نشاسته مقاوم) می باشد که بدون هضم شدن از دستگاه گوارش عبور کرده و به باکتری های بهبود دهنده ی روده کمک شایانی می کند.
• میوه های آب رسان: میوه هایی مثل خربزه، خیار، فلفل دلمه ای علاوه بر داشتن خواص دیگر آب رسان های بسیار خوبی هستند که می توانند در بهبود و جلوگیری از بواسیر و پیشرفت آن موثر باشند.

و در پایان آشنایی با بیماری بواسیر…

داشتن رژیم غذایی مناسب یا مخرب می تواند در شکل گیری یا پیش گیری از بسیاری از بیماری ها تاثیرگذار باشد. پس بهتر است رژیم غذایی خود را طوری انتخاب کنیم تا کمتر احتمال درگیری با بیماری بواسیر وجود داشته باشد. همانطور که گفته شد یکی از بیماری های شایع که در همه سنین ممکن است افراد را دچار کند، بیماری بواسیر یا هموروئید است که در مراحل ابتدایی درمان ساده تری داشته و اگر دیرتر به آن رسیدگی شود ممکن است به جراحی منجر شده و تا مدت زیادی زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. ممنون از شما که همراه ما بودید.

منابع:

www.everydayhealth.com

www.ucsfhealth.org

سوالات شما