
اصطلاح بیماری جنسی یا مقاربتی (STD) برای اشاره به وضعیتی است که فرد از طریق رابطه جنسی، دچار عفونت شده باشد. در حین ارتباط فیزیکی، فرد میتواند با داشتن رابطه جنسی محافظت نشده واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که ناقل بیماری است، به بیماریهای جنسی مبتلا شود.
بیماری جنسی همچنین انواع مختلفی دارد که ممکن است، عفونت مقاربتی (STI) یا بیماری مقاربتی (VD) باشد.
این بدان معنا نیست که رابطه جنسی تنها راه انتقال بیماریهای مقاربتی است. بسته به نوع بیماری جنسی، عفونتها ممکن است از طریق سوزنهای استفاده شده و یا شیردهی مادر نیز منتقل شوند.
علائم بیماری جنسی در مردان چیست؟
برخی از بیماریهای جنسی علائم واضحی را ایجاد میکنند اما ممکن است بدون ایجاد علائم، به بیماریهای جنسی مبتلا شوید.
به طور معمول این علائم شایع عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
- زخم یا برآمدگی بر روی آلت تناسلی یا اطراف آن، بیضهها، مقعد، باسن، ران یا دهان
- ترشح یا خونریزی غیر معمول از آلت تناسلی
- بیضههای دردناک یا متورم
علائم بیماری جنسی در زنان چیست؟
در بسیاری از موارد، بیماری جنسی علائم قابل توجهی ایجاد نمیکند اما در صورت بروز، این علائم عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن
- زخم، برآمدگی یا خارش شدید اطراف یا روی واژن، مقعد، باسن، ران یا دهان
- ترشح یا خونریزی غیر معمول از واژن
- خارش در داخل یا اطراف واژن
علائم خاص ممکن است در یک بیماری جنسی نسبت به دیگری متفاوت باشد.
انواع بیماری جنسی
بسیاری از عفونتها میتوانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند. شایع ترین بیماریهای جنسی در زیر شرح داده شده است.

کلامیدیا، شایع ترین بیماری جنسی در جهان
نوع خاصی از باکتریهای عفونی باعث ایجاد کلامیدیا میشوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) میگوید این شایع ترین بیماری جنسی است که تا به حال در جهان گزارش شده است.
بسیاری از افراد مبتلا به کلامیدیا علائم قابل توجهی ندارند، اما هنگامی که علائم ظاهر میشوند، اغلب شامل موارد زیر است:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن
- ترشحات سبز یا زرد از آلت تناسلی یا واژن
- درد در ناحیه زیر شکم
در صورت عدم درمان، کلامیدیا میتواند منجر به موارد زیر شود:
- عفونتهای مجاری ادراری، غده پروستات یا بیضهها
- بیماری التهابی لگن
- ناباروری
اگر یک زن باردار مبتلا به کلامیدیا، درمان نشده باشد، میتواند آن را در هنگام تولد به نوزاد خود منتقل کند و موارد زیر در نوزاد بروز میکنند:
- سینهپهلو
- عفونتهای چشم
- کوری
*آنتی بیوتیکها به راحتی میتوانند کلامیدیا را درمان کنند. مصرف خودسرانه آنتی بیوتیکها نیز باعث بروز عوارض مخصوصا برای خانمهای باردار خواهد شد، پس تا جایی که ممکن است از یک پزشک زنان و زایمان مشورت بگیرید.

اچ پی وی (HPV)، ویروسی بدون درمان
اچ پی وی (HPV) ویروسی است که میتواند از طریق تماس پوست به پوست یا رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل شود. انواع مختلفی از این ویروس وجود دارد. که برخی از آنها خطرناک تر از انواع دیگر هستند.
شایع ترین علامت اچ پی وی، زگیل در ناحیه تناسلی، دهان یا گلو است.
برخی از انواع عفونت اچ پی وی میتواند منجر به سرطان شود، که شامل:
- سرطان دهان
- سرطان دهانه رحم
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان راست روده
هیچ درمانی برای اچ پی وی وجود ندارد با این حال، عفونتهای اچ پی وی اغلب خود به خود برطرف میشوند. همچنین واکسنی برای محافظت در برابر خطرناک ترین گونه آنها که اچ پی وی 16 و اچ پی وی 18 هستند، موجود است.
اگر فردی به اچ پی وی مبتلا شود، آزمایش و غربالگری مناسب میتواند به پزشک وی در ارزیابی و مدیریت خطر این بیماری کمک کند.

سفلیس، عفونتی خطرناک و جبران ناپذیر
سفلیس یکی دیگر از عفونتهای باکتریایی است که اغلب در مراحل اولیه بیماری مورد توجه قرار نمیگیرد.
اولین علامتی که ظاهر میشود یک زخم گرد کوچک است که میتواند در ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان شما ایجاد شود. بدون درد است اما بسیار عفونی است.
علائم بعدی سفلیس میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خارش مزمن
- خستگی
- تب
- سردرد
- درد مفاصل
- کاهش وزن
- ریزش مو
در صورت عدم درمان، سفلیس در مراحل آخر میتواند منجر به موارد زیر شود:
- از دست دادن بینایی
- از دست دادن شنوایی
- از دست دادن حافظه
- بیماری روانی
- عفونتهای مغز یا نخاع
- بیماری قلبی
- مرگ
خوشبختانه اگر سفلیس به موقع تشخیص داده شود، به راحتی با آنتی بیوتیکها درمان میشود. با این حال، عفونت سفلیس در نوزادان میتواند کشنده باشد. به همین دلیل است که برای همه زنان باردار غربالگری سفلیس مهم است.
هرچه سفلیس زودتر تشخیص داده و درمان شود، آسیب کمتری دارد.

اچ آی وی
اچ آی وی، (HIV) میتواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و خطر ابتلا به ویروسها یا باکتریهای دیگر و ایجاد سرطانهای خاص را افزایش دهد. در صورت عدم درمان، میتواند منجر به مرحله 3 اچ آی وی، معروف به ایدز شود. اما با روشهای درمانی مدرن، بسیاری از افراد مبتلا به اچ آی وی هرگز مبتلا به ایدز نمیشوند.
در مراحل اولیه یا حاد، به راحتی میتوان علائم HIV را با علائم آنفولانزا اشتباه گرفت. به عنوان مثال، علائم اولیه میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تب
- لرز
- دردهای مداوم
- تورم غدد لنفاوی
- گلو درد
- سردرد
- حالت تهوع
این علائم اولیه معمولاً ظرف یک ماه یا بیشتر برطرف میشوند. از آن زمان به بعد، فرد میتواند HIV را بدون ایجاد علائم جدی یا مداوم برای سالهای طولانی حمل کند. سایر افراد ممکن است علائم غیر معمولی در بدن خود احساس کنند، مانند:
- خستگی مکرر
- تب
- سردرد
- مشکلات معده
هنوز هیچ درمانی برای اچ آی وی وجود ندارد، اما گزینههای درمانی متفاوتی برای مدیریت آن در دسترس است.
درمان مناسب همچنین میتواند انتقال اچ آی وی را به شریک جنسی کاهش دهد. در حقیقت، درمان به طور بالقوه میتواند میزان اچ آی وی در بدن فرد را به سطوح غیر قابل تشخیص کاهش دهد.
بدون آزمایش، بسیاری از افراد مبتلا به اچ آی وی متوجه وجود آن نمیشوند. برای تشخیص و درمان زودهنگام، توصیه میشود که همه افراد بین 13 تا 64 سال حداقل یکبار آزمایش شوند. افرادی که در معرض خطر بالای ایدز هستند باید حداقل سالی یکبار مورد آزمایش قرار گیرند، حتی اگر علائمی نداشته باشند.
همچنین مد نظر داشته باشید که با پیشرفتهای اخیر در آزمایش و درمان، میتوان زندگی طولانی و سالمی با وجود ابتلا به HIV داشت.
دردی غیر قابل تصور به نام سوزاک
سوزاک بیماری جنسی دیگری است که از انواع باکتریایی شایع میباشد.
بسیاری از افراد مبتلا به سوزاک هیچ علائمی ندارند. اما در صورت وجود آن ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ترشحات سفید، زرد یا سبز از آلت تناسلی یا واژن
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن
- تکرر ادرار بیش از حد معمول
- خارش در ناحیه تناسلی
- گلو درد
در صورت عدم درمان، سوزاک میتواند منجر به موارد زیر شود:
- عفونت غده پروستات یا بیضهها
- بیماری التهابی لگن
- ناباروری
این امکان وجود دارد که مادر در هنگام زایمان سوزاک را به نوزاد منتقل کند. هنگامی که این اتفاق میافتد، سوزاک میتواند مشکلات جدی برای سلامتی نوزاد ایجاد کند. به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان, زنان باردار را تشویق میکنند که برای تشخیص بیماری جنسی احتمالی، آزمایش و درمان شوند.
*سوزاک معمولاً با آنتی بیوتیکها قابل درمان میشود.

شپش شرمگاهی (خرچنگ)
“خرچنگ” یا شپش ناحیه تناسلی، حشرات کوچکی هستند که میتوانند روی موهای ناحیه تناسلی شما مستقر شوند. این جانوران مانند شپش سر و شپش بدن، از خون انسان تغذیه میکنند.
علائم شایع شپش ناحیه تناسلی عبارتند از:
- خارش در ناحیه تناسلی یا مقعد
- برجستگیهای کوچک صورتی یا قرمز در اطراف اندام تناسلی یا مقعد
- تب درجه پایین
- کمبود انرژی
- تحریک پذیری اعضای جنسی
همچنین ممکن است فرد بتواند شپش یا تخمهای سفید کوچک خود را در اطراف ریشه موهای ناحیه تناسلی مشاهده کند. ذره بین میتواند به شما در تشخیص آنها کمک کند.
در صورت عدم درمان، شپش ناحیه تناسلی میتواند از طریق تماس پوست به پوست یا لباس مشترک، ملحفه یا حوله به افراد دیگر منتقل شود. بهتر است بلافاصله آلودگی شپش ناحیه تناسلی را درمان کنید.
اگر فردی شپش ناحیه تناسلی دارد، میتواند از داروهای موضعی و موچین برای برداشتن آنها از بدن استفاده کند. تمیز کردن لباس، ملحفه، حوله و خانه نیز بسیار مهم است.
تریکومونیازیس
تریکومونیازیس همچنین به عنوان “تریش” شناخته میشود. این بیماری توسط یک ارگانیسم خاص ایجاد میشود که میتواند از طریق تماس تناسلی از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
با توجه به منابع پزشکی معتبر، کمتر از یک سوم افراد مبتلا به تریش به علائم زیر مبتلا میشوند:
- ترشح از واژن یا آلت تناسلی
- سوزش یا خارش در اطراف واژن یا آلت تناسلی
- درد یا ناراحتی در هنگام ادرار یا رابطه جنسی
- تکرر ادرار
در زنان، ترشحات مربوط به تریش اغلب بوی نامطبوع دارد.
در صورت عدم درمان، (تریش) میتواند منجر به موارد زیر شود:
- عفونتهای مجاری ادراری
- بیماری التهابی لگن
- ناباروری
*تریش را میتوان با آنتی بیوتیکها درمان کرد.

تبخال یا هرپس، یک بیماری جنسی بسیار رایج
تبخال نام کوتاه شده ویروس هرپس (HSV) است. این ویروس دو حالت اصلی دارد که هر دو میتوانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند. این ویروس یک بیماری جنسی بسیار رایج است. تخمین زده میشود که از هر 6 نفر در جهان، 1 یا دو نفر دارای ویروس تبخال هستند.
هرپس در وهله اول باعث تبخال دهانی میشود که نوعی از زخمهای سرد است. با این حال، این ویروس همچنین میتواند از دهان یک فرد به اندام تناسلی فرد دیگر در طول رابطه جنسی دهانی منتقل شود. هنگامی که این اتفاق میافتد، هرپس میتواند باعث تبخال تناسلی شود.
شایع ترین علامت تبخال، زخمهای تاول زده است. در مورد تبخال تناسلی، این زخمها در ناحیه تناسلی یا اطراف آن ایجاد میشود و در تبخال دهانی، روی دهان یا اطراف آن ایجاد میشود.
زخمهای تبخال معمولاً طی چند هفته پوسته پوسته شده و بهبود مییابند. اولین ابتلا به تبخال، معمولاً دردناک ترین است. ابتلا به این بیماری معمولاً با گذشت زمان درد کمتری خواهد داشت.
اگر یک زن باردار تبخال داشته باشد، میتواند آن را به طور بالقوه به جنین خود در رحم یا نوزاد تازه متولد شده در هنگام زایمان منتقل کند. این بیماری که به اصطلاح تبخال مادرزادی نام برده میشود میتواند برای نوزادان بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل آگاهی از وضعیت آن برای زنان باردار بسیار مهم است.
هنوز درمانی برای تبخال وجود ندارد. اما داروهایی برای کنترل شیوع و تسکین درد زخم تبخال در دسترس هستند. این داروها همچنین میتوانند امکان انتقال تبخال به شریک جنسی را کاهش دهند.
سایر بیماریهای جنسی
سایر بیماریهای جنسی که کمتر رایج هستند عبارتند از:
- کنکروید
- لنفوگرانولوم وریدی
- گرانولوم اینگوینال
- مولیوسکام
- گال
بیماریهای جنسی ناشی از رابطه جنسی دهانی
رابطه جنسی مقعدی و تناسلی تنها راه انتقال بیماری جنسی نیست. ممکن است یک بیماری جنسی را از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل کنید. به عبارت دیگر، بیماریهای جنسی میتوانند از اندام تناسلی یک فرد به دهان یا گلوی فرد دیگر منتقل شوند و بالعکس.
بیماریهای جنسی دهانی همیشه قابل تشخیص نیستند و هنگامی که علائم آن مشخص میشود، اغلب شامل گلودرد یا زخمهای اطراف دهان یا گلو میباشند.
بیماریهای جنسی قابل درمان و غیر قابل درمان
بسیاری از بیماریهای جنسی قابل درمان هستند. به عنوان مثال، بیماریهای جنسی زیر را میتوان با آنتی بیوتیکها یا سایر روشهای درمانی بهبود بخشید:
✔ کلامیدیا
✔ سفلیس
✔ سوزاک
✔ شپشها
✔ تریکومونیازیس
بیماریهای جنسی زیر در حال حاضر غیر قابل درمان هستند:
✖ اچ پی وی
✖ اچ آی وی
✖ تبخال
حتی اگر یک بیماری جنسی قابل درمان نباشد، میتوان آن را مدیریت کرد. بسیار مهم است که این بیماریها به موقع تشخیص داده شوند. روشهای درمانی که وجود دارند، اغلب برای تسکین علائم و کاهش احتمال انتقال بیماری جنسی به شخص دیگر، استفاده میشوند و نیازی برای نگرانی وجود نخواهد داشت.
تاثیر بیماریهای جنسی بر زنان باردار و نوزادان
این امکان وجود دارد که زنان باردار در دوران بارداری یا در هنگام زایمان، بیماریهای جنسی را به جنین منتقل کنند. در نوزادان، به دلیل سیستم ایمنی ضعیف تر بیماری جنسی میتواند عوارض شدیدی ایجاد کند. در برخی موارد، حتی میتواند زندگی کودک را تهدید کند.
برای پیشگیری از بیماریهای جنسی در نوزادان، پزشکان اغلب زنان باردار را تشویق میکنند که برای بیماریهای جنسی احتمالی مورد آزمایش و درمان قرار گیرند. پزشک شما ممکن است آزمایش بیماری جنسی را توصیه کند حتی اگر علائم آن را نداشته باشید.
اگر آزمایش شما برای یک یا چند بیماری جنسی در دوران بارداری مثبت بود، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک، داروهای ضد ویروسی یا سایر روشهای درمانی را تجویز کند. در برخی موارد، پزشکان ممکن است شما را وادار کنند تا از طریق سزارین زایمان کنید تا خطر انتقال بیماری در هنگام زایمان کاهش یابد.

تشخیص بیماری جنسی در مردان و زنان چگونه است؟
در بیشتر موارد، پزشکان نمیتوانند بیماری جنسی را تنها بر اساس علائم تشخیص دهند. اگر پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی به وجود بیماریهای جنسی مشکوک باشند، احتمالاً آزمایشهایی را برای بررسی بیشتر تجویز میکنند.
بسته به سابقه جنسی شما، پزشک ممکن است آزمایش بیماریهای جنسی را توصیه کند، حتی اگر علائمی نداشته باشید. این مسئله به این دلیل است که بیماریهای مقاربتی در بسیاری از موارد علائم قابل توجهی ایجاد نمیکنند. اما بیماریهای جنسی بدون علامت نیز میتوانند باعث آسیب یا انتقال به افراد دیگر شوند.
ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی میتوانند اکثر بیماریهای جنسی را با استفاده از آزمایش ادرار یا خون تشخیص دهند.
کیتهای آزمایش خانگی برای برخی از بیماریهای جنسی نیز موجود است، اما ممکن است همیشه قابل اعتماد نباشند. از آنها با احتیاط استفاده کنید. قبل از خرید بررسی کنید که آیا سازمان غذا و دارو کیت آزمایش را تایید کرده است یا خیر.
اگر قبلا رابطه جنسی داشته اید، بهتر است از پزشک خود در مورد آزمایش بیماریهای جنسی سوال کنید. برخی از افراد ممکن است چندین بار نیاز به انجام آزمایش داشته باشند. این بدان معناست که در پی آزمایشهای مکرر میتوانید نسبت به نوع بیماری جنسی، علائم و درمان آن آگاه شوید.
چگونه بیماری جنسی را درمان کنیم؟
بسته به نوع بیماری جنسی، درمان توصیه شده برای آنها متفاوت است. در صورت وجود آن، بسیار مهم است که شما و شریک جنسی شما قبل از شروع رابطه، نسبت به بیماری یا بیماریهای جنسی خود تحت درمان قرار بگیرید. در غیر این صورت، عفونت را به راحتی انتقال خواهید داد.
درمان بیماریهای جنسی باکتریایی
معمولاً آنتی بیوتیکها به راحتی میتوانند عفونتهای باکتریایی را درمان کنند.
مهم است که تمام آنتی بیوتیکهای خود را طبق دستور مصرف کنید و مصرف آنها را ادامه دهید حتی اگر قبل از اتمام مصرف همه آنها احساس بهتری داشتید. اگر علائم شما پس از مصرف تمام داروهای تجویز شده برطرف نشد، به پزشک خود اطلاع دهید.
درمان بیماریهای جنسی ویروسی
آنتی بیوتیکها نمی توانند بیماریهای جنسی ویروسی را درمان کنند. در حالی که اکثر عفونتهای ویروسی درمانی ندارند، برخی از آنها خود به خود برطرف میشوند. و در بسیاری از موارد، روشهای درمانی برای تسکین علائم و کاهش خطر انتقال استفاده میشوند.
درمان برای سایر بیماریهای جنسی
برخی از بیماریهای مقاربتی نه توسط ویروسها و نه توسط باکتریها ایجاد میشوند. در عوض، توسط انگلها و موجودات کوچک ایجاد میشوند.این موجودات عبارتند از:
- شپش تناسلی
- تریکومونیازیس
- گال
این بیماریهای جنسی معمولاً با داروهای خوراکی یا موضعی قابل درمان هستند. از پزشک خود یا سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی برای اطلاعات بیشتر در مورد وضعیت و گزینههای درمانی خود سوال کنید.
روشهای پیشگیری از ابتلا به بیماری جنسی
اجتناب از تماس جنسی تنها راه بی خطا برای جلوگیری از بیماری جنسی است. اما هنگام انجام رابطه جنسی، مقعدی یا دهانی، راههایی برای ایمنی بیشتر آن وجود دارد.
هنگامی که کاندوم به درستی استفاده میشود، محافظت موثری در برابر بسیاری از بیماریهای جنسی ایجاد می کند. برای محافظت مطلوب، استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی مهم است.
کاندوم به طور کلی در جلوگیری از بیماریهای جنسی که از طریق مایعات مانند مایع منی یا خون منتقل میشوند موثر است. اما آنها نمیتوانند به طور کامل در برابر بیماریهای جنسی که از پوست به پوست منتقل میشوند محافظت کنند. اگر کاندوم ناحیه پوست را با عفونت نپوشاند، فرد همچنان میتواند به بیماریهای جنسی مبتلا شود یا آن را به شریک خود منتقل کند.
کاندوم میتواند نه تنها در برابر بیماریهای جنسی بلکه در برابر بارداری ناخواسته نیز محافظت کند.
در مقابل مهم است بدانید که، موارد زیر که برای جلوگیری از بارداری استفاده میشوند، در برابر بیماریهای جنسی شما را محافظت نمیکنند:
- قرصهای ضد بارداری
- سرم ضد بارداری
- کاشتهای جلوگیری از بارداری

زندگی با بیماری جنسی
در صورت مثبت بودن تست بیماری جنسی فرد، مهم است که در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرد.
اگر این فرد یک بیماری جنسی داشته باشد، اغلب ابتلا به این بیماری میتواند شانس ابتلا به بیماری دیگر را افزایش دهد. برخی از بیماریهای مقاربتی نیز در صورت عدم درمان میتوانند منجر به عواقب شدیدی شوند. در موارد نادر، بیماریهای جنسی درمان نشده حتی ممکن است کشنده باشند.
خوشبختانه اکثر بیماریهای جنسی قابل درمان هستند. در برخی موارد، میتوان آنها را به طور کامل درمان کرد. در موارد دیگر، درمان زودهنگام و موثر میتواند به تسکین علائم، کاهش عوارض و محافظت از انتقال بیماری در هنگام رابطه جنسی کمک کند.
علاوه بر مصرف داروهای تجویز شده برای بیماری جنسی، پزشک ممکن است به فرد توصیه کند عادات جنسی خود را برای محافظت از دیگران تنظیم کند. به عنوان مثال، پزشکان احتمالاً به افراد مبتلا توصیه میکنند تا زمانی که عفونت به طور موثر درمان نشود، از رابطه جنسی به طور کامل اجتناب کنند و هنگامی که رابطه جنسی را از سر میگیرند، بهتر است از کاندوم یا سایر موارد محفاظتی استفاده کنند.
سخن پایانی
بیماریهای جنسی (STDs) یا عفونتهای مقاربتی، عفونتهایی هستند که از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند. این تماس معمولاً واژینال، دهانی و مقعدی است. اما گاهی اوقات میتوانند از طریق سایر تماسهای فیزیکی شیوع یابند.
این بیماریها انواع گوناگونی دارند و بهترین راه تشخیص و پیشگیری این بیماریها مراجعه یا ارتباط مستقیم با پزشک متخصص است.
پیروی از برنامه درمانی و پیشگیری توصیه شده توسط پزشک میتواند در چشم انداز بلندمدت بیماری مقاربتی را بهبود بخشد.
دیدگاهتان را با ما در میان بگذارید