حمله پانیک یا اختلال هراس یکی از آن تجربیاتی است که هر بار یادش می افتید باورتان نمی شود که این شما بودید که آن احساسات را تجربه کرده اید. حملات پانیک دوره هایی کوتاه از اضطراب شدید هستند که می توانند باعث علائم فیزیکی مانند تنگی نفس، ضربان بالا و… هم شوند. حمله عصبی پانیک می تواند زندگی روزمره را مختل کند و ما را به راحتی از هر آنچه اتفاق می افتد جدا کند. معمولاً تهدید خارجی باعث بیماری پانیک نمی شود و همین که می تواند غیر منتظره و به صورت مکرر به ما حمله کند آن را ترسناک تر کرده است. در این مقاله از دکتر مایکو می خواهیم بیشتر در مورد پانیک اتک اطلاعات کسب کنیم.
بیماری یا حمله پانیک چیست؟
حملات پانیک که جزو اختلالات روانی هستند یک سری علائم فیزیکی مانند سکته ایجاد می کند که ممکن است فرد را به اشتباه بیندازد. لرزش دست، گریه، ضربان بالا و مخصوصا تنگی نفس از علائم پانیک اتک ها هستند که می توانند در هر زمانی رخ دهند. این حملات حتی وقتی زودگذر باشند و تمام شوند باز هم حس خستگی را در روح و جسم فرد جا می گذارند. گریه کردن یک واکنش عاطفی به حمله پانیک است که کم کم فرد را از آن احساس غرق شدگی که فکر می کند قرار است همان لحظه بمیرد دور می کند. پنیک اتک می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد اما اگر مکرر و ناگهانی است نیاز به اقدام سریع تر دارد.
علت حمله پانیک چیست؟
یک اتفاق و حس یا ترکیبی از اتفاقات و احساسات دردناک می توانند باعث حملات پانیک شوند. به عنوان مثال تجربه ای دردناک مثل سوگواری برای فردی مهم. در جدول زیر می خواهیم دسته های علل اصلی ایجاد بیماری پانیک را بررسی کنیم.
| علل روانی | علل محیطی | علل فارماکولوژیک |
| استرس مزمن، افسردگی، عزت نفس پایین، اضطراب، فوبیا، اختلال وسواس فکری عملی و اختلال استرس پس از سانحه. | بیماری هایی مانند سرطان، تغییرات بزرگ مانند مرگ عزیزان- بهم زدن رابطه ی عاشقانه- از دست دادن شغل- تغییر محل زندگی، داشتن باورهای ناکارآمد و احساسات پنهان شده. | ترک اعتیاد به الکل، مواد مخدر یا دارو، عوارض دارویی، مصرف بیش از حد کافئین. |
حمله پانیک چقدر طول میکشد؟
حملات پانیک می تواند از چند دقیقه تا نیم ساعت طول بکشد. با این حال، اثرات فیزیکی و احساسی حمله ممکن است تا چند ساعت بعد هم ادامه داشته باشد. البته این موضوع از فردی به فرد دیگر متفاوت است و معمولاً حمله عصبی پانیک حدود 20 تا 30 دقیقه طول می کشند و پس از حدود 10 دقیقه علائم به اوج خود می رسند. پس از 20 تا 30 دقیقه، اکثر علائم فروکش می کنند.
انواع اختلال هراس پانیک
- حمله پانیک قابل پیش بینی: یعنی حملاتی که به خاطر یک محرک بیرونی که فرد به آن آگاه است اتفاق می افتد. مانند فوبیای ارتفاع، اجتماع یا حیوانی خاص. البته همیشه موقعیت هایی که از آن ها می ترسیم یا باعث اضطرابمان می شوند باعث پانیک ما هم می شوند. برخی مستعد پانیک اتک هستند و یا ترس هایشان خیلی شدید است.
- حمله پانیک پیش بینی نشده: گاهی حملات یک دفعه اتفاق می افتند و حتی محرکی در محیط برایشان وجود ندارد. این حملات که مکان و زمان خاصی ندارند می توانند باعث ترس دائمی از بروزشان فرد را خیلی اذیت کند. متخصصان خیلی سعی کردند تا علت این نوع حملات را پیدا کنند. یکی از احتمالات این است که یک محرک داخلی در این اختلال هراس نقش دارد مثل تنفس زیاد در اثر فعالیت که مغز به اشتباه آن را یک خطر شناسایی می کند. افرادی که این حمله را تجربه می کنند از قرار گرفتن در موقعیت هایی که در آن پنهان کردن حمله سخت و اطلاع بقیه از آن برایشان خجالت آور است اذیت می شوند.
- حملات پانیک شبانه: این نوع از اختلال وقتی است که فرد به صورت غیر منتظره ای با وحشت از خواب بیدار می شود. این اتفاق می تواند باعث شود که خودآگاه یا ناخودآگاه فرد دچار اختلالات خواب مانند بی خوابی یا کم خوابی شود. همین حساسیت و ترس از خوابیدن هم باعث بدتر شدن اوضاع می شود چون کمبود خواب خود می تواند مشکلات زیادی برای فرد ایجاد کند. علت حمله پانیک در شب هنوز مشخص نشده است اما برخی معتقدند که احتمالا تغییرات تنفسی در خواب و ترس نداشتن کنترل در هنگام خواب در آن موثرند.
- اختلال عصبی پانیک جنگ/پرواز: این حالت مخصوص وقتی است که مغز احساس خطر می کند و خون را سریع تر به عضلات پمپاژ می کند تا شما را برای دفاع یا فرار آماده کند. در این حالت ممکن است تپش قلب، تنفس سریع، درد قفسه سینه راست یا چپ یا هر دو و سرگیجه هم فرد را درگیر کنند. حسی که ممکن است شما را یاد حمله یا سکته قلبی بیندازد و بترسید یا حتی بیهوش شوید.
- حمله پانیک انجمادی: در این حملات شدید مغز بخاطر تهدید شدیدی که با آن مواجه است تصمیم به انجماد یا خاموش شدن می گیرد. اگر فردی دچار این حمله شود معمولا اطرافیانش گیج می شوند چون او نمی تواند چیزی را تشخیص دهد و به اصطلاح انگار بدنش خالی می کند. مخصوصا استرس پس از سانحه می تواند این حالت فریز شدن را ایجاد کند. ممکن است حتی فرد از بیرون خونسرد به نظر برسد و دیگران نتوانند ناراحتی او را تشخیص دهند. مانند فردی که عزیزی را از دست داده و آرام گوشه ای ایستاده و همه دچار سوءتفاهم می شوند که او اصلا ناراحت نیست فقط چون اشک نمی ریزد!
علائم حملات پانیک: حمله پانیک چجوریه؟
افراد مبتلا به اختلال پانیک عصبی ممکن است نشانه های زیر را تجربه کنند:
- حمله عصبی پانیک ناگهانی و مکرر با اضطراب و ترس شدید؛
- احساس خارج از کنترل بودن، یا ترس از مرگ یا عذاب قریب الوقوع در طول حمله؛
- نگرانی شدید در مورد زمان وقوع حمله‌ی بعدی؛
- ترس یا اجتناب از مکان هایی که پانیک اتک در گذشته رخ داده است؛
- علائم فیزیکی مانند: ضربان قلب بالا یا تپش قلب، عرق کردن، لرزیدن، مشکل تنفسی، ضعف و سرگیجه، گزگز یا بی‌حسی دست، درد قفسه سینه، درد معده یا حالت تهوع.
عوارض بعد از حمله پانیک
اثرات متداول پس از بیماری پانیک عبارتند از بی حالی یا خستگی، خواب آلودگی، بدن درد و درد عضلانی، درد فک (به خصوص اگر فک های خود را فشار می دهید)، ضربان قلب شدید، لرزیدن، تعریق، ناراحتی قفسه سینه، سرگیجه، حالت تهوع و درد معده که مرور بهتر می شوند.
حمله پانیک در کودکان
در طول حمله عصبی پانیک، کودک ممکن است احساس ترس یا وحشت شدید، مشکل در تنفس، درد یا گرفتگی قفسه سینه، تغییرات ضربان قلب، سرگیجه، عرق کردن و لرزش داشته باشد. حمله پانیک ناگهانی شروع می شود و معمولا بین 5 تا 20 دقیقه طول می کشد یا ممکن است حتی بیشتر طول بکشد. پانیک اتک در کودکان می تواند با یک رویداد استرس زا مانند فوبیا، اضطراب، افسردگی، اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و رنج بردن از سوگ شروع شود.
پرسش و پاسخ در مورد بیماری پانیک
اگر این حملات را تجربه می کنید بهتر آن است که با متخصصان دکتر مایکو به هر صورتی که راحت هستید مشورت کنید. چه به صورت حضوری و چه غیر حضوری، مشاوران و روان درمانگران ما در کنار شما خواهند بود تا احتمال و عوارض این حملات عصبی را کاهش دهید. اگر تجربه ی حمله پانیک را دارید در قسمت نظرات این مقاله آن را با سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا به هم کمک کنیم علائم را بشناسیم و از پانیک قوی تر شویم.
منابع:
https://www.nimh.nih.gov/health/publications/panic-disorder-when-fear-overwhelms
6 دیدگاه
من دستام مشت شده بود ناخودآگاه و بی حس شده بود و متاسفانه این حمله برای من وقتی توی ایستگاه اتوبوس بودم افتاد به خاطر خبر بدی که شنیدم و وقتی سوار اتوبوس شدم دستام بی حس بود و از ی نفر خواستم کارت اتوبوسم رو بزنه ولی همه نچ نچ میکردن و براشون اون لرزش ها و صدای نفس کشیدنم عجیب بود و واقعا برام خیلی شرم آور بود بااینکه دست خودم نبود…
بعد یه دعوای بد با خانوادم فشار زیادی روم بود بس اختیار کلی جیغ زدم ضربان قلبم بالا رفت قفسه سینم درد میکرد نمی تونستم گریمو نگه دارم و همش حس میکردم یکی تو ذهنم میگه تقصیر توعه و بخاطرش خودمو میزدم وقتی محلو ترک کردم بعد نیم ساعت کم کم علائمم اومد پایینو حس خستگی زیادی داشتم
من از خواب بیدار شدم تپش قلب خیلی بالا بود نفس به سختی میکشیدم همچی هم کند به نظر میرسید حرکت کردن صحبت کردن همینطور خودم میزدم چون فکر میکردم کابوس میبینم کلی داد زدم بعد نیم ساعت به حالت عادی برگشتم سبک تر شدم تموم استرس دقدقه ها رو فراموش کردم اون اتفاق هر چه قدر هم که حس بدی داشت بهم فهموند باید از لحضه لذت ببری و چقدر استرس و نگرانی های علکی زندگی رو زهر مار میکنن
ممنون ازین که تجربه ی خود را با ما به اشتراک گذاشتید. شما به درک بهتر پانیک در افراد کمک بزرگی کردید دوست عزیز.
خیلی حس عجیبیه. انگار که الانه که بمیری… تا صبح دووم نمیاری… تمومی
ممنون که تجربه ی خود را با ما به اشتراک گذاشتید.