عفونت ادراری چیست؟ علائم، علت، عوارض و درمان عفونت دستگاه ادراری

عفونت ادراری (UTI یا Urinary tract infection) یک نوع عفونت باکتریایی است که دستگاه ادراری را درگیر می کند. انواع عفونت‌ دستگاه ادراری در زنان و مردان رایج هستند و وقتی اتفاق می افتند که باکتری ها از راه های مختلف مانند پوست یا رکتوم، وارد مجرای ادراری می شوند و آن را آلوده می کنند. این عفونت ها می توانند چندین قسمت از دستگاه ادراری را درگیر کنند، اما شایع ترین نوع عفونت مثانه (سیستیت) است. عفونت کلیه (پیلونفریت) نیز یکی دیگر از انواع UTI است. در ادامه ی این مقاله از دکتر مایکو می خواهیم بیشتر با علائم، علت، راه درمان و نحوه ی پیشگیری از آلوده شدن خود آشنا شویم.

عفونت ادراری چیست؟

این عفونت که از رایج ترین بیماری های عفونی مردان و زنان است به خاطر ورود باکتری ها به بدن ایجاد می شود. اگر دستگاه ادراری تحتانی دچار عفونت شود، عفونت مثانه (سیستیت ساده) و اگر دستگاه ادراری فوقانی درگیر شود، عفونت کلیه (پیلونفریت) نامیده می شود که هر کدام را کامل در مقاله های جداگانه توضیح داده ایم. پیش از آنکه به علائم بپردازیم بهتر است ابتدا دقیق تر با علت عفونت دستگاه ادراری آشنا شویم.  

علت عفونت ادراری: عفونت ادراری از چی میاد؟

معمولاً عفونت دستگاه ادراری یا UTI وقتی ایجاد می شود که باکتری ها از طریق مجرای ادرار وارد شده و شروع به انتشار در مثانه می کنند. سیستم ادراری به گونه ای طراحی شده است که از باکتری ها جلوگیری می کند اما اگر در این کار شکست بخورد عفونت ایجاد می شود. وقتی این اتفاق می افتد، باکتری ها ممکن است نفوذ کرده و به یک عفونت کامل در دستگاه ادراری تبدیل شوند. شایع ترین عفونت های ادراری در زنان ایجاد می شود چراکه به دلیل آناتومی بدنشان، دهانه ی مجرای ادرارشان نزدیک به مقعد است پس احتمال جذب باکتری های اطراف مقعد بالاتر از مردان است.

درواقع عفونت مجرای ادراری زمانی اتفاق می افتد که باکتری دستگاه گوارش از مقعد به مجرای ادرار گسترش یابد. عفونت مجرای ادراری همچنین می تواند به دلیل عفونت های مقاربتی یا بیماری های جنسی باشد که عبارتند از تبخال تناسلی، سوزاک، کلامیدیا و مایکوپلاسما.

علائم عفونت ادراری در مردان

• دفعات زیاد رفتن به دستشویی
• احساس نیاز مدام به ادرار کردن
• رنگ ادرار کدر یا بدبو
• درد، سوزش یا ناراحتی هنگام ادرار کردن یا بعد از آن
• دل درد یا حساسیت زیر شکم، پهلو و بالای کمر
• خیس کردن تخت
• وجود خون در ادرار
• تب
• حالت تهوع

علائم عفونت ادراری در زنان

• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• میل به دفع مکرر ادرار
• فشار در قسمت پایین شکم
• احساس خستگی، لرزش، گیجی یا ضعف که در زنان مسن بیشتر دیده می شود.
• بوی بد ادرار که شیری یا کدر به نظر می رسد.
• خون در ادرار که نیاز به مشورت فوری با پزشک دارد.
• داشتن تب، که ممکن است نشانه ی رسیدن عفونت به کلیه ها باشد.

مرحله ی اول عفونت دستگاه ادراری چه حسی دارد؟

در مراحل اولیه عفونت ادراری تحتانی، ممکن است درگیر نیاز شدید و ناگهانی برای تخلیه ی ادرار، سوزش یا درد هنگام تخلیه باشید. در صورت عدم درمان، عفونت های ادراری می توانند مشکلات سلامتی جدی ایجاد کنند که در ادامه با آن ها آشنا می شویم.

عفونت ادراری در بارداری

به صورت کلی احتمال عفونت بخش های دستگاه ادراری در بارداری بیشتر است چراکه هورمون پروژسترون زیاد باعث شل شدن عضلات حالب و گشادتر شدن حالب می‌ شود. از طرفی رحم مادر که در حال بزرگ تر شدن است به حالب ها فشار می آورد و باعث اختلال در سیستم ادراری می شود. رشد جنین هم فشار روی مثانه را زیاد می کند که باعث عدم دفع کامل ادرار می شود. همه ی این اختلالات با هم باعث می شوند که عبور ادرار در دستگاه ادراری بیشتر طول بكشد و در نتیجه باكتری ها پیش از خروج از بدن زمان بیشتری برای تكثیر دارند. 5 الی 7 درصد خانم هایی که آزمایش ادرار می دهند، باکتری در ادرارشان وجود دارد که برای رفع آن باید آنتی بیوتیک مصرف کنند. اگر این عفونت درمان نشود احتمال اینکه مادر دچار عفونت کلیه شود بالا می رود.  

عوارض عفونت ادراری چیست؟

• عدم درمان عفونت های ادراری می تواند باعث آسیب دائمی کلیه شود.
• عفونت مکرر، به این معناست که شما برای مدتی طولانی درگیر عفونت هستید و باید علائم آن را تحمل کنید.
• در دوران بارداری بروز عفونت ادراری می تواند باعث زایمان نوزادی با وزن کم یا نارس شود.
• عفونت مکرر مجرای ادرار باعث تنگی مجرای ادرار در مردان می شود.
• سپسیس یا گَندخونی که التهابی است که می تواند در کل بدن پخش شود.

عفونت ادراری نوزاد و کودکان

عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) در کودکان شایع است. عفونت های ادراری در چند ماه اول بیشتر در پسران اتفاق می افتد اما بعد از یک یا دو سالگی میزان ابتلای دختران 10 برابر بیشتر از پسران است. فاکتورهایی که در ابتلای کودکان موثرند عبارتند از سن، جنسیت، اختلال در دفع ادرار، ناهنجاری های مادرزادی یا اکتسابی و انسداد ادراری.

درمان عفونت ادراری

تنها راه خلاصی از عفونت ادراری به طور کامل مصرف آنتی بیوتیک است که توسط پزشک تجویز می شود. البته داروهای طبیعی مانند ویتامین C، زغال اخته و… هم به کاهش علائم کمک می کنند اما بهترین قرص عفونت ادراری زنان و مردان آنتی بیوتیک است.

طول درمان عفونت دستگاه ادراری

اغلب، علائم عفونت ادراری ظرف چند روز پس از شروع درمان برطرف می شود. البته ممکن است لازم باشد مصرف آنتی بیوتیک را برای یک هفته یا بیشتر ادامه دهید. تمام دارو را طبق دستور مصرف کنید. برای عفونت ادراری بدون عوارض ممکن است پزشک دوره ی کوتاه تری از مصرف قرص برای عفونت ادراری را توصیه کند.

درمان عفونت ادراری در خانه

برخی منابع برای درمان خانگی عفونت ادراری زنان و مردان یک سری پیشنهادات داده اند که رعایت آن ها در کنار مصرف آنتی بیوتیک می تواند مفید باشد.

• آب زغال اخته
• نوشیدن آب زیاد
• پروبیوتیک ها
• ویتامین سی
• به موقع مثانه ی خود را خالی کنید و پس از تخلیه به خوبی خود را تمیز کنید.
• سیر
• استفاده از راه های جلوگیری از بارداری مانند اسپرم کش
• ادرار کردن بعد از رابطه جنسی
• لباس زیر نخی بپوشید.
• مکمل های طبیعی را امتحان کنید.

گاهی اوقات عفونت ادراری خود به خود از بین می رود اما اکثر مردم به آنتی بیوتیک برای درمان عفونت دستگاه ادراری نیاز خواهند داشت. ممکن است برای برخی افراد “آنتی بیوتیک تاخیری” تجویز شود، به این معنی که تنها در صورتی که علائم آن ها پس از مدت زمان مشخصی از بین نرفت لازم است از آن ها استفاده کنند.

بهترین دارو برای عفونت ادراری در زنان

قرص عفونت ادراری زنان باید توسط پزشک تجویز شود. بهترین قرص برای عفونت ادراری زنان عبارتند از:

• کوتریموکسازول
• فسفومایسین
• سیپروفلوکساسین
• نیتروفورانتوئین
• سفتریاکسون
• سفالکسین

بهترین دارو برای عفونت ادراری در مردان

پزشک به عنوان قوی ترین انتی بیوتیک برای عفونت ادراری مردان می تواند از گزینه های زیر استفاده نماید:

• نیتروفورانتوئین 
• فسفومایسین 
• سیپروفلوکساسین
• سفکسیم 
• آموکسی سیلین
• لووفلوکساسین 
• کوتریموکسازول

«اگر شما هم تجربه ی عفونت ادراری و درمان آن را دارید، در قسمت نظرات آن را با سایر خوانندگان درمیان بگذارید.»