درمان قطعی فیبروز ریه چیست؟ انواع، علت، خطر مرگ و علائم فیبروز ریوی 

زخم یا فیبروز ریه یکی از بیماری های ریه است که در آن بر اثر تجمع بافت، دیواره ریه ضخیم شده و میزان اکسیژن‌رسانی آن محدود می‌شود. همچنین زخم‌هایی در ریه به وجود می‌آید که میزان اکسیژن‌رسانی به مغز و اندام‌ها را کاهش می‌دهد. این بیماری از طریق کاهش انتقال اکسیژن، باعث ایجاد احساس تنگی نفس و خفگی می‌شود. فیبروز ریوی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی، مصرف برخی داروها یا حتی بدون علت مشخص (ایدیوپاتیک) بروز کند. در این مقاله از دکتر مایکو، به بررسی علت ایجاد فیبروز ریوی، علائم، تأثیر بر ریه و دیگر نکات مهم پیرامون آن می‌پردازیم.

فیبروز ریه چند نوع است؟

فیبروز ریوی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام دارای علل و ویژگی‌های خاص خود هستند. برخی از انواع آن شامل:

1. فیبروز ریه ایدیوپاتیک: بدون علت مشخص و شایع‌ترین نوع فیبروز ریوی.
2. فیبروز ریه ناشی از بیماری‌های التهابی: مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس.
3. فیبروز ریه ناشی از عفونت‌ها: مانند عفونت‌های ویروسی یا قارچی.
4. فیبروز ریه ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا آلودگی‌ها: مانند آزبست یا سیلیس.

هر نوع فیبروز ریوی نیاز به درمان خاص خود دارد و تشخیص دقیق نوع فیبروز برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است.

علت فیبروز ریه­ چیست؟

فیبروز در ریه بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود که عبارتند از:

• عوامل محیطی و شغلی
• قرارگرفتن در معرض مواد خطرناک و سمی مانند ذرات سیلیس، آزبست، ذرات زغال‌سنگ و …
• رادیوتراپی
• مصرف برخی داروها مانند داروهای پرتودرمانی، داروهای قلب و برخی داروهای ضدالتهاب
• برخی بیماری‌ها

علائم فیبروز ریوی چیست؟

این بیماری یا به‌اصطلاح Pulmonary fibrosis باتوجه‌ به سطح بیماری، ممکن است علائم مختلفی داشته باشد. شدیدترین نشانه و علامت های این بیماری در موارد حاد، تنگی نفس است.

• تنگی نفس
• سرفه خشک
• کاهش وزن در بازه زمانی کوتاه و بدون دلیل
• درد در مفاصل و ماهیچه‌ها
• پهن شدن شکل سر انگشتان دست‌ها و پاها
• خستگی زیاد

یک راه راحت که برای قدم های اولیه ی تشخیص این بیماری و انواع دیگر بیماری های ریه مناسب است، پر کردن فرم غربالگری ماست. پس از پاسخ به سوالات این فرم می فهمید که آیا احتمال بیماری در شما بالاست یا خیر و چه اقداماتی را باید انجام دهید. در پایان فرم همراه با تحلیل کامل، توصیه های لازم برای حفظ سلامت ریه هم مخصوص شما ذکر شده است.

خبر خوب این است که تحلیل اولین فرم غربالگری که پر کنید برای شما کاملا رایگان است. کد تخفیف 100 درصدی اولین غربالگری: first_screening

تاثیر فیبروز ریه بر تنفس بیمار

فیبروز ریوی با ایجاد زخم، کارایی دستگاه تنفس را کاهش داده و اکسیژن‌رسانی را محدود می‌کند. به‌این‌ترتیب، بیمار در موارد وخیم‌تر بیماری احساس تنگی نفس و خفگی شدیدی دارد. زخم‌های ایجاد شده در بافت ریه باعث سفت شدن و ضخیم‌تر شدن ریه می‌شوند و انتقال اکسیژن را دشوار می‌کنند. با افزایش تعداد این زخم‌ها، ریه‌ انبساط کمتری پیدا کرده و نفس کشیدن سخت‌تر و عمیق‌تر می‌شود. بیمار در این حالت در هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی آسان مانند پیاده‌روی یا دیگر فعالیت‌های روزمره دچار تنگی نفس می‌شود.

تفاوت فیبروز ریه و سرطان ریه

فیبروز ریه و سرطان ریه دو بیماری جداگانه هستند، اگرچه هر دو بیماری ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. تفاوت اصلی این دو بیماری در علت و نحوه بروز آنهاست:

فیبروز ریه	یک بیماری التهابی و مزمن است که باعث زخم شدن و سفتی بافت ریه می‌شود. این بیماری به‌طور تدریجی پیشرفت می‌کند و منجر به کاهش کارایی ریه‌ها در تبادل اکسیژن و دی‌اکسیدکربن می‌شود.
سرطان ریه	رشد غیرطبیعی سلول‌ها در ریه است که می‌تواند به شکل تومور ایجاد شود. سرطان ریه ممکن است به سایر بخش‌های بدن نیز متاستاز کند (پخش شود) و بسیار تهاجمی باشد.

فیبروز ریه در سالمندان

فیبروز ریه بیشتر در افراد بالای 60 سال تشخیص داده می‌شود و سالمندان بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند. ضعف سیستم ایمنی و افزایش عوامل التهابی در سالمندان می‌تواند خطر بروز و پیشرفت فیبروز ریوی را افزایش دهد. درمان این بیماری در سالمندان نیاز به مراقبت‌های ویژه و توجه به وضعیت کلی سلامت آنها دارد.

فیبروز ریه در کودکان

بیماری” فیبروز ریوی” در کودکان نیز دیده می‌شود اما احتمال ابتلا به این بیماری در افراد بزرگسال بیشتر است. چندین ژن شناسایی شده‌اند که در صورت طبیعی نبودن می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را در کودک افزایش دهند. بااین‌حال ابتلای کودکان و شیرخوارگان در موارد نادری اتفاق می‌افتد. علائم این بیماری در کودکان عموماً تنگی نفس و سرفه است.

فیبروز ریه خفیف

در مراحل اولیه‌ی فیبروز ریوی، علائم ممکن است خفیف باشند و بیمار تنها دچار تنگی نفس ملایم یا سرفه خشک شود. این مرحله از بیماری به نام فیبروز ریه خفیف شناخته می‌شود. در این حالت، با تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان می‌توان از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری کرد و کیفیت زندگی بیمار را در حجم قابل توجهی بهبود بخشید.

راه تشخیص فیبروز ریوی چیست؟

تشخیص این بیماری تنفسی نیاز به بررسی سابقه خانوادگی و فردی دارد. در مواردی شخص به دلیل انجام مشاغل پرخطر، در تماس با مواد شیمیایی قرار می‌گیرد که باعث ابتلا به این بیماری می‌شود. پس در تشخیص این بیماری اولین قدم، بررسی زندگی شخصی و سوابق خانوادگی بیمار است.

معاینات فیزیکی استتوسکوپ برای تشخیص این بیماری استفاده می‌شود. همچنین بر اساس صلاحدید پزشک مربوطه ممکن است از تست‌های دیگری نیز استفاده شود. تست‌های تصویربرداری، CT اسکن، تست عملکرد ریه، اکوکاردیوگرافی، تست استرس ورزش، بررسی نمونه بافت و آزمایش خون از دیگر روش‌های تشخیص این بیماری ریوی هستند.

تشخیص فیبروز ریه از طریق سی‌تی‌اسکن

تشخیص این بیماری از طریق سی‌تی‌اسکن امکان‌پذیر است. سی‌تی‌اسکن با اشعه X می‌تواند با وضوح زیادی میزان وخامت و آسیب ریه ناشی از فیبروز ریوی را نشان دهد. در این روش از زوایای متفاوت از ساختار ریه عکس‌برداری می‌کنند.

درمان فیبروز ریوی: آیا فیبروز ریه درمان قطعی دارد؟

در حال حاضر هیچ درمان قطعی و مؤثری برای این بیماری وجود ندارد و زخم‌هایی که در ریه تشکیل می‌شوند، قابل ترمیم نیستند. اما روش‌هایی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و درمان موقت وجود دارد. استفاده از دارو درمانی یکی از این روش‌ها است. مصرف این داروها عوارض بیماری را کاهش می‌دهند. توان‌یابی ریه نیز از دیگر روش‌های درمانی است که می‌تواند عملکرد ریه را بهبود ببخشد. تکنیک‌های تنفسی، ورزش‌های خاص، رژیم غذایی سالم و آموزش‌های لازم در توان‌یابی انجام می‌شوند.

پیوند ریه نیز می‌تواند یکی دیگر از روش‌های درمانی باشد. این روش باعث می‌شود بیمار زندگی طولانی­تری داشته باشد. بر­اساس توصیه و نظر پزشک، پیوند ریه می‌تواند به­عنوان گزینه­ای مناسب در درمان این بیماری درنظر گرفته شود.

بهترین دارو برای فیبروز ریه

دو داروی اصلی برای درمان فیبروز ریه ایدیوپاتیک مورد تأیید قرار گرفته‌اند:

• پیرفنیدون: این دارو دارای خاصیت ضد فیبروتیک است و می‌تواند سرعت پیشرفت فیبروز ریه را کاهش دهد.
• نیندانیب: یک مهارکننده تیروزین کیناز است که نیز به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک می‌کند.

استفاده از این داروها می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد و نیاز به بستری در بیمارستان را کاهش دهد.

درمان فیبروز از طریق طب سنتی

در کنار روش‌های درمانی که در بخش قبل به آن‌ها اشاره شد، روش‌های گیاهی وجود دارند که می‌توانند در روند بهبود مؤثر فیبروز ریه باشند البته باید با مشورت پزشک انجام شوند. مراجعه به افراد غیرمتخصص و استفاده از گیاهان دارویی با توصیه افراد فاقد صلاحیت لازم می‌تواند بیماری را بدتر کند. ترک اعتیاد به سیگار و تغییر سبک زندگی تأثیر زیادی در کاهش سیر پیشرفت بیماری دارد.

جدیدترین درمان فیبروز ریه

تحقیقات اخیر در زمینه‌ی فیبروز ریه به توسعه‌ی داروها و روش‌های جدیدی منجر شده است. برخی از جدیدترین درمان‌ها شامل:

• ایمنی‌درمانی: استفاده از داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به کاهش التهاب و فیبروز کمک می‌کنند.
• ژن‌درمانی: تحقیقات در زمینه استفاده از ژن‌درمانی برای اصلاح ژن‌های معیوب که ممکن است باعث بروز فیبروز ریوی شوند.
• داروهای ضد فیبروتیک جدید: توسعه داروهایی با خاصیت ضد فیبروتیک قوی‌تر و عوارض جانبی کمتر نسبت به داروهای فعلی.

فیبروز ریه خوب میشه؟

متأسفانه در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای فیبروز ریه وجود ندارد. با این حال، با استفاده از داروهای موجود و رعایت توصیه‌های پزشکی می‌توان سرعت پیشرفت بیماری را کاهش داد و علائم آن را مدیریت کرد. بهبود کیفیت زندگی بیمار و جلوگیری از پیشرفت سریع بیماری از اهداف اصلی درمان‌ها است.

عوارض: آیا فیبروز ریه خطرناک است؟

این بیماری از آن ‌جهت که درمان مؤثری ندارد، خطرناک است و عوارض زیادی دارد. احتمال سرطان ریه در اثر ابتلای طولانی‌مدت به این بیماری افزایش می‌یابد. فشار خون بالا نیز از دیگر عوارض این بیماری است. در مواردی فشارخون ریوی می‌تواند به ‌تدریج وخیم‌تر شده و منجر به مرگ شود. نارسایی قلبی و تنفسی نیز براثر این بیماری اتفاق می‌افتد به طوری که پمپاژ کردن خون در بطن راست سخت‌تر از حالت عادی انجام می‌شود. نارسایی تنفسی معمولاً در مراحل پیشرفته و وخیم بیماری بروز پیدا می‌کند.

آیا فیبروز ریه باعث مرگ می شود؟

بله، فیبروز ریه در صورت پیشرفت و عدم درمان می‌تواند منجر به مرگ می شود. این بیماری باعث کاهش شدید کارایی ریه‌ها و در نهایت نارسایی تنفسی می‌شود که ممکن است مرگ بیمار را به دنبال داشته باشد. با این حال، درمان‌های فعلی می‌توانند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.

طول عمر بیماران فیبروز ریوی

بیماران مبتلا به فیبروز ریه با توجه ‌به سطح بیماری ممکن است بین 5 تا 10 سال عمر کنند. این بیماری، که عموماً در افراد بالای 60 سال مشاهده می‌شود، با انجام روش‌های درمانی که در بخش‌های قبلی به آن‌ها اشاره شد و ترک عادت‌های مخربی مانند سیگارکشیدن می‌تواند روند کندتری داشته باشد. استفاده از روش‌های درمانی مختلف و ایجاد عادت‌های سالم طول عمر بیمار را افزایش می‌دهد.

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک که شایع‌ترین نوع فیبروز ریه است، به طور متوسط حدود 3 تا 5 سال پس از تشخیص، عمر بیمار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، شرایط هر بیمار می‌تواند متفاوت باشد و برخی از بیماران با مراقبت‌های مناسب و رعایت توصیه‌های پزشکی عمر طولانی‌تری داشته باشند. بهبود درمان‌ها نیز در سال‌های اخیر باعث افزایش کیفیت زندگی و امید به زندگی در بیماران شده است.

برای فیبروز ریه چی بخوریم؟

مصرف کلم بروکلی و کلم‌برگ یکی از مواردی است که می‌تواند کمک‌کننده باشد. علاوه بر این، انواع توت‌ها به دلیل غنی بودن از ویتامین سی در التیام و بهبود ریه مؤثر هستند. فلفل‌دلمه‌ای، قارچ، انواع مرکبات، ماهی سالمون و ماهی‌های چرب دیگر باید به رژیم غذایی بیمار اضافه شوند.

توصیه‌های غذایی برای بیماران شامل موارد زیر است:

• مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها: مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
• مصرف پروتئین با کیفیت: مانند ماهی، مرغ و لبنیات که به تقویت سیستم ایمنی و حفظ بافت‌های بدن کمک می‌کنند.
• کاهش مصرف نمک و چربی‌های اشباع: برای جلوگیری از افزایش فشار خون و مشکلات قلبی.
• نوشیدن آب و مایعات کافی: برای جلوگیری از خشک شدن مخاط و کمک به بهبود تنفس.

تاثیر ورزش برای فیبروز ریه

تمرینات ورزشی منظم و برنامه‌ریزی‌شده در درمان فیبروز ریوی توصیه می‌شود. شواهد گوناگونی نشان می‌دهد که ورزش‌کردن در این بیماران هیچ عارضه منفی­ای نداشته و می‌تواند در روند بهبودی نیز کمک‌کننده باشد. انجام تمرینات ورزشی باید با مشورت و زیر نظر افراد متخصص انجام شود.

نتیجه‌گیری

فیبروز ریه یک بیماری مزمن و جدی است که نیاز به تشخیص و مدیریت زودهنگام دارد. با وجود اینکه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، داروها و روش‌های درمانی موجود می‌توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. رعایت سبک زندگی سالم، مصرف داروهای تجویز شده و مراجعه منظم به پزشک از مهم‌ترین عوامل در مدیریت موفقیت‌آمیز این بیماری هستند.

«اگر شما هم در مورد فیبروز ریوی سوال یا اطلاعاتی دارید در قسمت نظرات با ما و سایر خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»

منابع:

https://www.mdpi.com

www.medicalnewstoday.com

سوالات شما