خروسک یا کروپ یک بیماری تنفسی است که بیشتر در کودکان دیده می‌شود و معمولاً باعث ایجاد نگرانی در والدین می‌شود. این بیماری عمدتاً به دلیل عفونت‌های ویروسی به وجود می‌آید و مجاری تنفسی فوقانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله از دکتر مایکو، می‌خواهم علل، احتمال واگیر، علائم، درمان‌ها و روش‌های پیشگیری از کروپ بپردازم.
بیماری خروسک چیست؟
کروپ یک عفونت تنفسی است که بیشتر در کودکان زیر 5 سال مشاهده می‌شود. این بیماری معمولاً به دلیل ویروس پارااینفلوانزا یا ویروس‌های مشابه به وجود می‌آید و مجاری تنفسی فوقانی، از جمله حنجره و نای را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به دلیل تورم در این نواحی، مشکلات تنفسی به وجود می‌آید که باعث می‌شود کودک سرفه‌های خش‌دار و صدای خاصی هنگام نفس کشیدن ایجاد کند.
| ویروس پارااینفلوانزا | این ویروس عامل اصلی خروسک است و معمولاً به سرعت منتشر می‌شود. |
| ویروس‌های دیگر | مانند ویروس کرونا، ویروس رینو و دیگر ویروس‌های تنفسی نیز ممکن است عامل ابتلا باشند. |
عفونت ویروسی منجر به التهاب در نای و حنجره می‌شود که در نتیجه باعث بروز مشکلات تنفسی می‌شود. کروپ اغلب در فصل‌های پاییز و زمستان شیوع بیشتری دارد، زمانی که ویروس‌ها در محیط‌های سرد و مرطوب بهتر انتشار می‌یابند. با این حال، این بیماری می‌تواند در هر زمان از سال رخ دهد.
خروسک واگیر دارد؟
بله، کمی‌تواند واگیردار باشد. این بیماری معمولاً به دلیل ویروس‌های مختلفی مانند ویروس پاراآنفلوآنزا، ویروس آنفولانزا و دیگر ویروس‌های تنفسی ایجاد می‌شود و از طریق تماس مستقیم با فرد بیمار یا از طریق استنشاق قطرات هوا که فرد بیمار در هنگام سرفه یا عطسه منتشر می‌کند، منتقل می‌شود.
چرا کودکان بیشتر به خروسک مبتلا می‌شوند؟
کودکان به دلیل سیستم ایمنی در حال رشد و مجاری تنفسی کوچکتر، بیشتر از بزرگسالان به بیماری‌های تنفسی دچار می‌شوند. از آنجا که خروسک معمولاً بر روی نای و حنجره اثر می‌گذارد، این بیماری در کودکان که این نواحی در آن‌ها باریک‌تر است، باعث ایجاد مشکل در تنفس می‌شود.
در نهایت، این بیماری می‌تواند برای کودکان، به ویژه آنهایی که دارای مشکلات تنفسی مانند آسم یا آلرژی هستند، خطرناک‌تر باشد.
خروسک نوزاد
نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر و ساختار مجاری تنفسی حساس‌تر، بیشتر در معرض ابتلا به کروپ هستند. این بیماری در نوزادان می‌تواند به سرعت تشدید شود و نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری داشته باشد.
علائم کروپ در نوزادان
- سرفه خشک و شدید که ممکن است همراه با صدای خروسک باشد.
- تنفس سریع یا مشکل در نفس کشیدن.
- بی‌قراری و گریه بیشتر از حد معمول.
- تب و تغییرات در اشتها.
درمان خروسک در نوزادان
درمان کروپ در نوزادان نیاز به دقت و مراقبت ویژه دارد. استفاده از بخار به‌ویژه در اتاقی که رطوبت دارد، استراحت و آرامش برای کمک به تنفس بهتر و مراجعه سریع به پزشک در صورت بدتر شدن علائم ضروری است.
خروسک در کودکان
این بیماری به خصوص در کودکان 6 ماهه تا 3 ساله شایع است. کروپ در کودکان معمولاً به صورت سرفه‌های خشک و خش‌دار، همراه با تنگی نفس و صدای خاص (که به صدای خروسک مشهور است) بروز می‌کند. این بیماری می‌تواند شب‌ها شدت پیدا کند و برای والدین می‌تواند نگران‌کننده باشد، اما اغلب با درمان‌های خانگی و مراقبت‌های پزشکی، کودکان به سرعت بهبود می‌یابند.
علائم خروسک در کودکان
علائم کروپ کودکان شامل موارد زیر است:
- سرفه خشک و خش‌دار که به شدت در شب بدتر می‌شود.
- صدای خروسک هنگام نفس کشیدن.
- تنگی نفس و تلاش برای نفس کشیدن.
- تب که معمولاً خفیف است.
- بی‌قراری و عدم آرامش کودک به دلیل مشکلات تنفسی.
بیماری خروسک در بزرگسالان چیست؟
در حالی که کروپ بیشتر در کودکان دیده می‌شود، بزرگسالان نیز ممکن است دچار این بیماری شوند. با این حال، در بزرگسالان معمولاً علائم خفیف‌تر است و به ندرت باعث مشکلات جدی تنفسی می‌شود. بیشتر موارد ابتلا در بزرگسالان ناشی از عفونت‌های ویروسی است، اما می‌تواند به علت آلرژی‌ها، بیماری های ناشی از آلودگی هوا یا تغییرات فصلی نیز بروز کند.
علائم خروسک در بزرگسالان
در بزرگسالان، علائم کروپ ممکن است مشابه کودکان باشد، اما معمولاً شدیدتر نیست: سرفه‌های خشک و خشن، تنگی نفس و مشکل در تنفس، صدای خروسک در هنگام تنفس و تب ملایم و احساس ناخوشی عمومی.
درمان خروسک در بزرگسالان
درمان کروپ در بزرگسالان مشابه درمان در کودکان است:
- استراحت و مصرف مایعات: این کمک می‌کند تا بدن به سرعت بهبود یابد.
- استفاده از بخار و رطوبت برای کاهش علائم.
- داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب در مجاری تنفسی.
- داروهای ضد سرفه به‌ویژه در مواقعی که سرفه شدید است.
درمان گیاهی خروسک بزرگسالان
در کنار داروهای شیمیایی، برخی درمان‌های گیاهی نیز می‌توانند برای کروپ در بزرگسالان مؤثر واقع شوند. استفاده از گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی می‌تواند به تسکین علائم و کاهش التهاب در مجاری تنفسی کمک کند.
گیاهان و درمان‌های گیاهی برای خروسک
- چای آویشن: آویشن دارای خواص ضد التهابی و ضد اسپاسمی است که می‌تواند به تسکین سرفه‌ها و کاهش التهاب کمک کند.
- عسل و لیمو: ترکیب عسل و لیمو به کاهش التهاب گلو و تسکین سرفه‌ها کمک می‌کند. عسل خاصیت ضد باکتریایی دارد و لیمو به عنوان یک ضد التهاب طبیعی عمل می‌کند.
- زنجبیل: زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و ضد ویروسی است که می‌تواند به تسکین گلو و کاهش سرفه‌های خشک کمک کند.
عوامل خطر برای ابتلا به خروسک
بعضی افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به کروپ هستند. برخی از عوامل خطر عبارتند از:
| سن پایین | کودکان زیر 5 سال |
| سیستم ایمنی ضعیف | مانند مبتلایان به بیماری‌های مزمن یا کسانی که داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند. |
| آلرژی‌ها و مشکلات تنفسی پیشین | کودکانی که سابقه آسم یا آلرژی دارند، بیشتر احتمال دارد مبتلا به کروپ شوند. |
تشخیص خروسک
تشخیص کروپ معمولاً از طریق ارزیابی علائم بالینی بیمار انجام می‌شود. پزشک به بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، علائم بالینی و شرایط فعلی پرداخته و در صورت لزوم ممکن است آزمایشات بیشتری انجام دهد. در این بخش، به روش‌های مختلف تشخیص خواهم پرداخت.
تشخیص بالینی کروپ
در اکثر موارد، تشخیص به راحتی از طریق معاینه بالینی انجام می‌شود. پزشک به علائم ظاهری مانند سرفه خش‌دار و صدای خاص هنگام نفس کشیدن توجه می‌کند. همچنین پزشک ممکن است از گوش دادن به صدای تنفس کودک برای تأیید وجود مشکل در نای و حنجره استفاده کند.
آزمایش‌های اضافی برای تشخیص
اگر علائم خروسک شدیدتر باشند یا پزشک بخواهد تشخیص دقیق‌تری داشته باشد، ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی وضعیت تنفسی و سلامت ریه انجام شود. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌توانند باشند:
- تصویربرداری اشعه ایکس قفسه سینه: برای بررسی عفونت یا علائم دیگر در ریه‌ها.
- آزمایشات خون: برای بررسی وجود عفونت یا التهاب.
- آزمایش ویروسی: در برخی از موارد ممکن است برای شناسایی نوع ویروس خاص عامل خروسک و آزمایشات ویروسی انجام شود.
راه درمان خروسک
درمان کروپ بستگی به شدت علائم و وضعیت عمومی بیمار دارد. در بیشتر موارد، خروسک به خودی خود بهبود می‌یابد، اما در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به درمان پزشکی باشد. در این بخش، به بررسی روش‌های مختلف درمان خواهم پرداخت.
درمان خانگی خروسک
در صورتی که علائم خروسک خفیف باشند، می‌توان از درمان‌های خانگی برای کاهش ناراحتی و بهبود وضعیت بیمار استفاده کرد. برخی از روش‌های درمان خانگی عبارتند از:
- استفاده از بخار: بخار گرم می‌تواند به کاهش التهاب و کمک به تنفس کودک کمک کند. می‌توانید کودک را در حمام گرم قرار دهید و درب را ببندید تا بخار در فضا تجمع کند.
- دستگاه بخور: استفاده از بخور در اتاق خواب کودک به رطوبت رسانی به هوای خشک کمک می‌کند و می‌تواند علائم سرفه را کاهش دهد.
- آرامش و استراحت: استراحت کافی برای بهبود سریع‌تر بدن ضروری است. در طول شب، سعی کنید به کودک کمک کنید تا استراحت کافی داشته باشد.
درمان پزشکی
در موارد شدیدتر که علائم تنفسی در حال بدتر شدن هستند، ممکن است پزشک درمان‌های پزشکی را تجویز کند:
- استفاده از داروهای استروئیدی: داروهای کورتیکواستروئیدی مانند دگزامتازون برای کاهش التهاب در مجاری تنفسی و تسکین علائم خروسک تجویز می‌شوند.
- مُداتورهای بتا (Beta agonists): داروهایی مانند آلبوترول برای گشاد کردن مجاری تنفسی و کمک به تسهیل تنفس تجویز می‌شوند.
- اکسیژن درمانی: در صورتی که کودک دچار مشکلات جدی تنفسی باشد، ممکن است نیاز به استفاده از اکسیژن برای تسهیل تنفس داشته باشد. مثل استفاده از دستگاه هایپرباریک.
درمان در بیمارستان
در موارد بسیار شدید که تنفس کودک به شدت مختل شده یا علائم به سرعت بدتر می‌شوند، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد. در بیمارستان، مراقبت‌های ویژه‌ای از جمله تجویز داروهای قوی‌تر و استفاده از دستگاه‌های تنفسی مانند تهویه مصنوعی ممکن است انجام شود.
واکسیناسیون
اگرچه واکسنی خاص برای خروسک وجود ندارد، برخی از واکسن‌ها مانند واکسن آنفولانزا می‌توانند به جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی مشابه کمک کنند. مشورت با پزشک در مورد بهترین راهکارهای پیشگیرانه و استفاده از واکسن‌ها می‌تواند مفید باشد.
بهترین شربت برای خروسک
در درمان خروسک در کودکان و بزرگسالان، برخی از شربت‌ها می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. شربت‌های ضد سرفه که حاوی ترکیباتی مانند دکسترومتورفان یا گایافنزین هستند، می‌توانند به تسکین سرفه و کاهش ناراحتی ناشی از کروپ کمک کنند. البته مهم است که قبل از استفاده از هر شربتی با پزشک مشورت کنید. شربت‌های مؤثر برای درمان:
- شربت دیفن هیدرامین: یک داروی ضد حساسیت است که به کاهش سرفه و التهاب کمک می‌کند.
- شربت‌های حاوی گایافنزین: این شربت‌ها به رقیق شدن مایعات تنفسی و تسهیل خلط کمک می‌کنند.
- شربت‌های گیاهی: برخی شربت‌های گیاهی مانند شربت آویشن و عسل می‌توانند در کاهش سرفه‌های خشک مؤثر باشند.
شربت دیفن هیدرامین برای خروسک
شربت دیفن هیدرامین یکی از داروهای رایج برای درمان علائم کروپ است. این دارو معمولاً برای کاهش التهاب و سرفه‌های خشک تجویز می‌شود. دیفن هیدرامین یک آنتی‌هیستامین است که به کاهش پاسخ‌های آلرژیک و التهاب کمک می‌کند. این دارو معمولاً برای خروسک در کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود، اما باید با مشورت پزشک مصرف گردد، زیرا ممکن است برخی عوارض جانبی ایجاد کند.
مزایای شربت دیفن هیدرامین
- کاهش التهاب مجاری تنفسی و بهبود تنفس.
- کاهش سرفه‌های خشک و تحریک‌شده.
- کمک به خواب بهتر به‌ویژه برای افرادی که شب‌ها به دلیل سرفه‌های شدید نمی‌توانند بخوابند.
نکات مهم در استفاده از دیفن هیدرامین
دیفن هیدرامین ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود، بنابراین باید در مقدار مصرف آن دقت شود. همچنین ممکن است عوارض جانبی داشته باشد مانند خشکی دهان، گیجی یا خواب آلودگی. این شربت مناسب برای کودکان و بزرگسالان است، اما دوز مصرفی بسته به سن و شرایط سلامت فرد متفاوت است.
درمان خانگی خروسک کودکان
در مواردی که علائم کروپ کودکان خفیف باشند، درمان‌های خانگی می‌توانند مؤثر واقع شوند و به تسکین علائم کمک کنند. روش‌های خانگی برای درمان خروسک:
- بخار گرم: قرار دادن کودک در اتاق بخار یا استفاده از رطوبت ساز.
- آرامش و استراحت: استراحت کافی برای تقویت سیستم ایمنی و کمک به بهبودی سریع‌تر.
- نوشیدن آب و مایعات گرم: مصرف مایعات گرم مانند چای یا آب گرم با عسل برای تسکین گلو و کاهش سرفه‌ها.
درمان سرفه خروسکی در خانه
درمان سرفه خروسکی در خانه معمولاً به کاهش علائم و تسکین تنفس کمک می‌کند. اگر سرفه‌ها به شدت ادامه پیدا کنند یا علائم بدتر شوند، مشورت با پزشک ضروری است. روش‌های خانگی درمان سرفه خروسکی:
- استفاده از بخار برای کمک به رفع انسداد مجاری تنفسی.
- شربت‌های گیاهی ضد سرفه.
- قرار دادن کودک در محیطی با هوای مرطوب برای تسهیل تنفس.
درمان خروسک در کودکان
درمان‌های مختلفی برای خروسک در کودکان وجود دارد که معمولاً شامل مراقبت‌های خانگی و در صورت لزوم، درمان‌های دارویی است:
- استفاده از بخار: قرار دادن کودک در اتاقی با بخار گرم یا استفاده از دوش آب گرم می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین تنفس کمک کند.
- داروهای استروئیدی: در موارد شدیدتر، داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون ممکن است برای کاهش التهاب تجویز شوند.
- شربت‌های ضد سرفه: در بعضی موارد، شربت‌های ضد سرفه می‌توانند کمک کنند، اما باید با مشورت پزشک استفاده شوند.
درمان سریع خروسک کودکان
اگر بیماری کروپ در کودکان به سرعت پیشرفت کند یا علائم شدت یابد، درمان سریع و فوری برای کاهش علائم ضروری است. در این موارد، روش‌های درمان سریع خروسک در کودکان عبارتند از:
- قرار دادن کودک در اتاق بخار: قرار دادن کودک در حمام بخار می‌تواند به باز شدن مجاری تنفسی و تسکین سرفه‌ها کمک کند.
- استفاده از داروهای استروئیدی: در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون را برای کاهش التهاب تجویز کند.
- مراجعه به پزشک: اگر علائم بدتر شوند یا کودک دچار تنگی نفس شدید شود، ضروری است که هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
چگونه از خروسک جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از انتقال خروسک، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- شستن دست‌ها به‌طور مرتب.
- استفاده از دستمال یا آرنج برای سرفه و عطسه.
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار.
- تقویت سیستم ایمنی: تغذیه سالم، خواب کافی و ورزش منظم می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از ابتلا به عفونت‌ها جلوگیری کند.
- استفاده از ماسک در فضاهای عمومی به‌ویژه در فصل سرما.
نتیجه‌گیری
خروسک یک بیماری شایع تنفسی در کودکان و گاهی بزرگسالان است که بیشتر به دلیل عفونت‌های ویروسی به وجود می‌آید. اگرچه این بیماری معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد، اما در موارد شدید ممکن است نیاز به درمان‌های پزشکی داشته باشد. شناسایی سریع علائم و استفاده از درمان‌های خانگی و پزشکی می‌تواند به کاهش شدت بیماری و تسهیل روند بهبودی کمک کند.
«اگر شما هم اطلاعات یا سوالی در مورد خروسک یا کروپ دارید در قسمت نظرات با من و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»
