هنگامی‌که رژیم غذایی گرفته اید یا قصد کاهش وزن دارید، لازم است که حتما به نحوه‌ی عملکرد متابولیسم بدن خود نیز فکر کنید. باید از خود بپرسیم که چگونه متابولیسم را بالا ببریم؟ این فرآیند با سوزاندن انرژی موجود در غذاهایی که می‌خورید سروکار دارد و در این مقاله از دکتر مایکو به بررسی دقیق این مفهوم می‌پردازیم.
متابولیسم بدن چیست؟
متابولیسم مجموعه‌ای از واکنش‌های شیمیایی است که در بدن شما رخ می‌دهد و تنظیم هورمونی این واکنش‌ها برای تبدیل غذایی که می‌خورید به انرژی مورد نیاز سلول‌های بدن شما است. پس انرژی‌ای که توسط بدن استفاده می‌شود تا سلول‌ها به درستی عمل کنند و ما را زنده نگه دارد را متابولیسم بدن می‌نامند.
یکی از راه های بررسی متابولیسم دستگاه آنالیز بدن است که اگر ساکن تهران هستید می‌توانید به صورت آنلاین نوبت برای این تست را ثبت کنید و با صرف کمترین زمان معطلی آن را در یک کلینیک زیبایی در تهران انجام دهید. در کلینیک اسپا پزشکی نازلی قلندری علاوه بر تست آنالیز بدن می‌توانید با مشاور تغذیه هم مشورت کنید تا بهترین رژیم را پیش بگیرید.
چه کسانی متابولیسم بالا دارند؟
میزان متابولیسم بالا با مصرف بالای انرژی در حالت استراحت مشخص می‌شود. این بدان معناست که بدن برای انجام وظایف حیاتی خود کالری بیشتری نسبت به میانگین متابولیسم می‌سوزاند. این می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، سن، جنسیت، ترکیب بدن و فعالیت بدنی باشد. در حالی که این ممکن است برای کسانی که سعی در کاهش وزن دارند مفید باشد اما نرخ متابولیسم بالا نیز می‌تواند خطراتی برای سلامتی ایجاد کند.
عوامل متعددی می‌توانند بر میزان متابولیسم بدن تأثیر بگذارند. اول از همه ژنتیک است که نقش مهمی در این موضوع دارد. برخی افراد به طور طبیعی متابولیسم بالا دارند. علاوه بر این، مردان به دلیل توده عضلانی بیشتر، تمایل به متابولیسم پایه بالاتری نسبت به زنان دارند. سن یکی دیگر از عوامل مهم است؛ متابولیسم با افزایش سن کاهش می‌یابد. در نهایت فعالیت بدنی و رژیم غذایی می‌تواند بر میزان متابولیسم پایه تأثیر بگذارد.
متابولیسم بالا چیست؟
متابولیسم بدن بالا معمولاً به متابولیسمی گفته می‌شود که فعال‌تر از متابولیسم سایر افراد باشد. به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد برخی از افراد نسبت به دیگران کالری می‌سوزانند، به این معنی که می‌توانند غذای بیشتری را بدون افزایش وزن مصرف کنند یا می‌توانند راحت‌تر وزن کم کنند که به این افراد، افراد دارای متابولیسم بالا گفته می‌شود. این ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
- ژنتیک: که نقش مهمی در تعیین متابولیسم فرد دارد.
- توده عضلانی: بافت عضلانی برای نگهداری به انرژی بیشتری نسبت به بافت چربی دارد. افرادی که توده عضلانی بیشتری دارند متابولیسم سریع‌تری دارند.
- سطح فعالیت بدنی: ورزش منظم می‌تواند متابولیسم شما را افزایش دهد، زیرا بدن برای انجام فعالیت بدنی به انرژی نیاز دارد.
- رژیم غذایی: ترکیب رژیم غذایی و دفعات وعده‌های غذایی شما می‌تواند بر متابولیسم شما تأثیر بگذارد. خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر و مکرر می‌تواند متابولیسم شما را افزایش دهد.
- هورمون‌ها: برخی از هورمون‌ها، مانند هورمون‌های تیروئید، می‌توانند بر متابولیسم شما تأثیر بگذارند. در واقع اختلال عملکرد تیروئید می‌تواند باعث متابولیسم کندتر یا سریع‌تر از حالت عادی شود.
- استرس: استرس مزمن می‌تواند بر متابولیسم تأثیر منفی بگذارد و همچنین منجر به کاهش وزن شود، اما این فرآیندی سالم نیست.
کلید مدیریت سالم وزن بدن، اتخاذ یک رویکرد متعادل، از جمله رژیم غذایی سالم، ورزش و توجه به سلامت کلی، صرف نظر از میزان متابولیسم بدن فرد است.
عوارض متابولیسم بالا
در حالی که میزان متابولیسم بالا می‌تواند به کاهش وزن کمک کند اما می‌تواند خطراتی برای سلامتی هم ایجاد کند. متابولیسم بدن بسیار بالا می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد مواد مغذی شده و باعث کمبودهای تغذیه‌ای شود. علاوه بر این می‌تواند خطر کم آبی بدن و اکسیداتیو را افزایش دهد که به سلول‌های بدن آسیب می‌رساند. در نهایت متابولیسم بدن بالا می‌تواند نشانه‌ای از برخی از بیماری‌ها مانند پرکاری تیروئید باشد.
متابولیسم پایه چیست؟
میزان متابولیسم پایه یک موجود زنده اندازه‌گیری مقدار انرژی مصرف شده توسط تمام واکنش‌های شیمیایی ضروری بدن آن است. به طور دقیق‌تر نرخ متابولیسم پایه (BMR) به میزان مصرف انرژی در حالت استراحت اشاره دارد.
همانطور که گفتیم متابولیسم پایه نتیجه‌ی مجموع جبری انرژی مصرف شده برای فرآیندهای متابولیک ضروری است. از سوی دیگر هر موجودی متابولیسم پایه‌ی خود را دارد، زیرا خواص فیزیولوژیکی که آن را مشخص می‌کند متفاوت است. هرچه تعداد سلول‌ها بیشتر باشد، هر چه فعالیت آن‌ها بیشتر باشد، متابولیسم پایه نیز بیشتر می‌شود.
تناوب دوره‌های محدودیت کالری مشخص (رژیم‌های غذایی سفت و سخت) در طول زندگی می‌تواند بر متابولیسم پایه تأثیر بگذارد. بنابراین کاهش متابولیسم در افرادی که در طول زندگی خود تحت محدودیت‌های غذایی قابل توجهی قرار گرفته‌اند یا به طور مداوم از طریق حذف یا کاهش شدید کربوهیدرات‌ها تلاش کرده‌اند وزن خود را کاهش دهند معمول است.
رژیم‌های غذایی شدید و بسیار نامتعادل، مانند همه رژیم‌هایی که وعده‌ی کاهش وزن زیادی در مدت زمان کوتاهی می‌دهند، بدن را تحت استرس قرار می‌دهد. بدن در ابتدا بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و باعث می‌شود که ما چربی و مهم‌تر از همه توده بدون چربی (یعنی عضلات) را از دست بدهیم، اما سپس با قرار دادن خود در حالت قحطی، خود را با این وضعیت وفق می‌دهد که این برای بدن بسیار مضر است.
محاسبه bmr
میزان متابولیسم پایه را می‌توان از طریق چندین روش اندازه‌گیری کرد. رایج‌ترین آن‌ها محاسبه‌ی کالری سوزانده شده در حالت استراحت از طریق فرمول‌های ریاضی است که سن، جنسیت، قد و وزن را در نظر می‌گیرد. با این حال این محاسبات تنها یک تخمین تقریبی است. برای اندازه‌گیری دقیق‌تر، می‌توانید از تست‌های بالینی مانند کالریمتری غیر مستقیم استفاده کنید که میزان مصرف اکسیژن و تولید دی اکسید کربن را اندازه‌گیری می‌کند.
کاهش متابولیسم بدن
اگر متابولیسم بدن بالایی دارید، داشتن استراتژی برای مدیریت آن ضروری است. اول از همه، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی برای جبران مصرف بالای انرژی ضروری است. علاوه بر این، نوشیدن آب زیاد برای جلوگیری از کم آبی ضروری است. در نهایت انجام فعالیت بدنی منظم برای حفظ توده‌ی عضلانی و ارتقای عملکرد صحیح متابولیسم توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
متابولیسم بدن به مجموعه‌ای از واکنش‌های شیمیایی گفته می‌شود که حیات یک موجود زنده را تضمین می‌کنند. نرخ متابولیسم پایه یک موجود زنده اندازهگیریِ مقدار انرژی مصرف شده توسط تمام واکنش‌های شیمیایی ضروری او است. همانطور که گفتیم متابولیسم پایه نتیجه‌ی مجموع جبری انرژی مصرف شده برای فرآیندهای متابولیک ضروری است.
«اگر شما هم اطلاعاتی در مورد متابولیسم بالا دارید، در قسمت نظرات با خوانندگان دیگر به اشتراک بگذارید.»
منابع:
https://www.health.com/metabolism.
https://zoe.com/learn/metabolism-metabolic-rate
4 دیدگاه
عالی بود.بسیار ساده مفهوم متابولیسم رو بیان کردین و پربار بود.
سلام دوست عزیز.
بسیار ممنون از همراهی شما.
عالی بود ممنونن
ممنون از همراهی شما با دکتر مایکو دوست عزیز.