بیماری آلزایمر Alzheimer شایع ترین نوع زوال عقل غیر قابل برگشت (از دست دادن تدریجی حافظه، هوش، تفکر منطقی و مهارت های اجتماعی) است. از هر 10 نفر مبتلا به زوال عقل، 7 نفر به نوع آلزایمر مبتلا هستند. مغز حاوی میلیونها سلول مغزی (نورون) است که نحوه ذخیرهسازی خاطرات، یادگیری عادات و شکلدهی شخصیت ما را در مغز سازماندهی میکنند. سیگنال ها در امتداد اتصالات بین سلول های مغز به شکل مواد شیمیایی به نام انتقال دهنده های عصبی منتقل می شوند. آلزایمر بر این سلولها و مواد شیمیایی تأثیر میگذارد، حافظه و تفکر را مختل میکند و باعث تغییرات رفتاری در طول زمان میشود. افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در نهایت نیاز به مراقبت و حمایت طولانی مدت دارند. در ادامه با این مقاله از مجله ی دکترمایکو همراه باشید تا با علائم و علت این بیماری آشنا شوید.
انواع بیماری آلزایمر چیست؟
2 نوع اصلی آلزایمر وجود دارد:
- آلزایمر پراکنده شایع ترین شکل است و معمولا بعد از 65 سالگی رخ می دهد. علت آن به طور کامل شناخته نشده است. آلزایمر از شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب در سالمندان است.
- آلزایمر خانوادگی (گاهی اوقات به عنوان “ارثی” نامیده می شود) به دلیل یک بیماری ژنتیکی بسیار نادر ایجاد می شود و منجر به زوال عقل می شود که معمولاً در افراد 40 تا 50 ساله است. این مورد به عنوان زوال عقل با شروع جوانتر شناخته می شود.
علائم آلزایمر چیست؟
در اوایل، تشخیص بیماری آلزایمر و مشکل در مغز و اعصاب ممکن است سخت باشد. اولین علائم معمولاً از دست دادن حافظه و مشکل در یافتن کلمات مناسب برای چیزهای روزمره است. با این حال، بسیاری از افراد با حافظه مشکل دارند اما آلزایمر ندارند – بنابراین مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشکلات حافظه را بررسی کنید. شما برای مشورت با پزشک به صورت حضوری و حتی آنلاین می توانید از سامانه دکتر مایکو کمک بگیرید. از خدمات ویژه ی دکتر مایکو می توان به کلینیک مجازی دکتر مایکو که امکان ویزیت آنلاین با پزشکان بیمارستان ها برای اولین بار در ایران را فراهم کرده است اشاره نمود.
سایر علائم رایج بیماری آلزایمر عبارتند از:
- ابهام در مکالمه روزانه
- عدم اشتیاق برای فعالیت هایی که زمانی از آنها لذت می بردید.
- نیاز به زمان بیشتری برای انجام کارهای معمولی
- فراموش کردن افراد یا مکان های شناخته شده
- مشکل در پردازش سوالات و دستورالعمل ها
- کاهش مهارت های اجتماعی
- احساسات غیر قابل پیش بینی
تفاوت فراموشی و آلزایمر چیست؟
«آلزایمر» یک بیماری دژنراتیو مغزی خاص است که باعث زوال عقل می شود اما فراموشی واژه ی دیگری برای کاهش حافظه است. علاوه بر زوال عقل، چیزهای زیادی وجود دارد که می تواند باعث از دست دادن حافظه شود، مانند سکته مغزی اخیر، بی خوابی، هذیان، یا افزایش سن.
انواع بیماری آلزایمر
آلزایمر گاهی اوقات بر اساس شدت علائم به 3 مرحله طبقه بندی می شود:
- خفیف
علائم اولیه زوال عقل را دارد و معمولاً نیازی به حمایت اضافی نیست.
- متوسط
کنار آمدن با علائم دشوار است و احتمالاً حمایت لازم است.
- پیشرفته
ممکن است که مراقبت مداوم در تمام فعالیت های روزانه مورد نیاز باشد.
بسته به اینکه چه نواحی از مغز تحت تأثیر قرار گرفته است، علائم بین افراد متفاوت است. علائم فرد نیز ممکن است روز به روز تغییر کند و با استرس، بیماری یا خستگی بدتر شود.
علت آلزایمر در سالمندان
فرآیندهای متعددی در بیماری آلزایمر رخ میدهد، از جمله رسوبات پلاک آمیلوئید، گرهخوردگی نوروفیبریلاری و مرگ نورونها. پلاکهای آمیلوئید رسوبهایی در خارج از سلولهای مغزی هستند که از عبور صحیح سیگنالها توسط مغز جلوگیری میکنند. گرههای نوروفیبریلاری رسوبهایی در داخل سلولهای مغز هستند که مسدود کردن غذا و انرژی سلولها را میکشند و باعث زوال عقل میشوند که با گذشت زمان بدتر میشود. مرگ عصبی باعث کوچک شدن لایه بیرونی مغز (قشر) می شود که برای حافظه، زبان و قضاوت حیاتی است. بیماری آلزایمر با این کوچک شدن مشخص می شود.
در بیشتر موارد، دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث تشکیل پلاکها، گرهها و سایر تغییرات شیمیایی مرتبط با بیماری آلزایمر پراکنده میشود. علل مشکوک شامل عوامل محیطی، عدم تعادل شیمیایی یا سیستم ایمنی بدن است. آلزایمر ابتدا قسمت بیرونی مغز را هدف قرار می دهد که با یادگیری و حافظه کوتاه مدت مرتبط است. با پیشرفت بیشتر بیماری در مغز، سایر عملکردها تحت تأثیر قرار می گیرند و علائم بدتر می شوند.
برای افراد مبتلا به آلزایمر خانوادگی، جهش در 3 ژن برای افزایش تولید پلاکهای آمیلوئیدی که به مغز آسیب میرسانند، پیدا شده است. ژن های عامل خطر دیگری نیز وجود دارند که ممکن است احتمال ابتلای فرد به بیماری آلزایمر را در اوایل زندگی افزایش دهند.
علت آلزایمر در جوانی
متخصصان به طور کامل نمی دانند که چرا برخی افراد در سنین پایین تر از دیگران به این بیماری مبتلا می شوند. معمولاً آلزایمر در فرد جوان می تواند ناشی از جهش در یکی از سه ژن (APP، PSEN1 یا PSEN2) باشد که به طور بالقوه می تواند به سایر اعضای خانواده منتقل شود.
بیماری آلزایمر چگونه تشخیص داده می شود؟
متاسفانه هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند آلزایمر را تایید کند. تشخیص پس از ارزیابی دقیق انجام می شود. ارزیابی شامل موارد زیر است:
- یک تاریخچه ی پزشکی دقیق
- معاینه کامل فیزیکی و عصبی
- تست هایی برای بررسی عملکرد فکری
- یک ارزیابی روانپزشکی
- تست های عصبی روانشناختی
- آزمایش ادرار و خون
- تصویربرداری پزشکی، مانند اسکن MRI برای ارزیابی کوچک شدن مغز
پس از حذف سایر علل احتمالی علائم (مانند زوال عقل عروقی، کمبودهای تغذیه ای یا افسردگی)، می توان تشخیص بالینی آلزایمر را انجام داد.
برای تشخیص آلزایمر به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای تشخیص بیماری آلزایمر باید به متخصص نورولوژی یا روان پزشک های خبره و با مهارت مراجعه کرد. در صورتی که نمی توانید برای صحبت با پزشک مسیری طولانی را طی کنید و مدت زمان زیادی را انتظار بکشید، می توانید از خدمات مشاوره آنلاین دکتر مایکو استفاده کنید که با استفاده از آن ارتباطی سریع و باکیفیت با پزشکان کلینیک ها و بیمارستان ها (کلینیک مجازی) می توانید برقرار کنید.
تست آلزایمر
این تست شامل یک سری سوالات مربوط به مغز و حافظه و مسائل روان شناختی است که پاسخ این سوالات به پزشک، در احتمال وجود آلزایمر یا عدم وجود آن کمک می کند.
معجزه درمان آلزایمر
اگرچه هیچ درمانی وجود ندارد، راه های درمانی خاصی ممکن است علائم را برای مدتی بهبود بخشد. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نیز راه هایی را برای مقابله با علائم خود و بهبود کیفیت زندگی خود یاد می گیرند.
- داروها
گروهی از داروها به نام داروهای کولینرژیک ممکن است به طور موقت علائم شناختی بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط را بهبود بخشد. این داروها با افزایش سطح یک ماده شیمیایی مغز به نام استیل کولین کار می کنند که به بازیابی ارتباط بین سلول های مغز کمک می کند. سایر داروها به تسکین علائم رفتاری مانند بی خوابی، بی قراری، اضطراب و افسردگی کمک می کنند. این درمان ها به طور مستقیم بیماری آلزایمر را درمان نمی کنند، اما می توانند به بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
- تغییر سبک زندگی
در صورت امکان، یک فرد مبتلا به بیماری آلزایمر باید سعی کند ارتباط اجتماعی عادی با دوستان و خانواده خود را حفظ کند، به طور منظم ورزش کند و در فعالیت هایی شرکت کند که مغز را تحریک می کند.
- سایر مداخلات
اگر از فردی مبتلا به آلزایمر مراقبت می کنید، ممکن است تغییراتی در محیط خانه او ایجاد کنید تا در زندگی روزمره کمتر احساس سردرگمی کند. برای مثال، میتوانید دستورالعملهای واضحی درباره نحوه باز کردن درها را در اختیارش بگذارید و یا اگر فرد مستعد گم شدن است، دستگاههای هشدار را نصب کنید.
پیشگیری از آلزایمر
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، شما می توانید با مراقبت از سلامت خود خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهید:
- قلب
آنچه برای قلب شما مفید است برای مغز شما نیز مفید است، بنابراین به یک رژیم غذایی سالم پایبند باشید و ترک اعتیاد فوری به سیگار را در اولویت بگذارید.
- بدن
فعالیت بدنی منظم جریان خون را به مغز افزایش می دهد، بنابراین یک سبک زندگی فعال را حفظ کنید.
- ذهن
یک ذهن فعال به ساخت سلول های مغز کمک می کند و ارتباطات آن ها را تقویت می کند تا اجتماعی شوند، کارهایی مانند پازل و جدول کلمات متقاطع را انجام دهند و چیزهای جدیدی مانند زبان یاد بگیرند.
برخی از عوارض بیماری آلزایمر چیست؟
آلزایمر یک نوع برگشت ناپذیر زوال عقل است و سرعت پیشرفت آن بین افراد متفاوت است. برخی افراد فقط در 5 سال آخر زندگی خود به آن مبتلا می شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا 20 سال نیز به آن مبتلا شوند. آلزایمر در نهایت منجر به وابستگی کامل و افزایش ضعف می شود.
سایر عوارض بیماری آلزایمر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ناتوانی در انجام وظایف روزانه مانند برنامه ریزی وعده های غذایی و مدیریت پول.
- تمایل به سرگردانی از خانه.
- تغییرات شخصیتی مانند اضطراب، افسردگی و تحریک پذیری که روابط را دشوارتر می کند.
- هذیان و توهم در مراحل پیشرفته بیماری.
نکات نگهداری از بیمار آلزایمری
اگر از فردی مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل مراقبت می کنید، نقش شما در مدیریت کارهای روزانه با پیشرفت بیماری افزایش می یابد. نکات عملی را در نظر بگیرید که می تواند به فرد مبتلا به آلزایمر کمک کند که تا آنجا که ممکن است مشارکت کند و شما را قادر می سازد وظایف را به طور موثر مدیریت کنید.
ناامیدی ها را کاهش دهید
یک فرد مبتلا به بیماری آلزایمر هنگامی که کارهای ساده ای دشوار می شوند، آشفته شود.
انعطاف پذیر باشید
با گذشت زمان، فرد مبتلا به آلزایمر بیشتر وابسته می شود. برای کاهش ناامیدی، انعطاف پذیر بمانید و در صورت نیاز، روال و انتظارات خود را تطبیق دهید.
یک محیط امن ایجاد کنید
«بیماری آلزایمر»، قضاوت و مهارت های حل مسئله را مختل و خطر آسیب را در فرد افزایش می دهد.
بر مراقبت فردی تمرکز کنید
هر فرد مبتلا به آلزایمر علائم و پیشرفت آن را متفاوت تجربه می کند. این نکات کاربردی را متناسب با نیازهای اعضای خانواده خود تنظیم کنید.
استفاده از ردیاب برای افراد آلزایمری
یکی از راه های پایان دادن به سرگردانی در سالمندان مبتلا به آلزایمر، استفاده از دستگاه مکان یابی نجات دهنده است.
بیماری آلزایمر ارثی است؟
سابقه خانوادگی برای ابتلای فرد به آلزایمر ضروری نیست. با این حال، تحقیقات نشان می دهد کسانی که والدین یا خواهر یا برادرشان مبتلا به آلزایمر هستند، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
بیماری آلزایمر و توهم
هذیان (باورهای محکم در مورد چیزهایی که واقعی نیستند) ممکن است در مرحله ی میانی تا اواخر آلزایمر رخ دهد. سردرگمی و از دست دادن حافظه – مانند ناتوانی در به خاطر سپردن افراد یا اشیاء خاص – می تواند به این باورهای نادرست کمک کند.
منابع:
سوالات شما
تفاوت آلزایمر و فراموشی چیست؟
آلزایمر یک بیماری دژنراتیو مغزی خاص است که باعث زوال عقل می شود اما فراموشی واژه ی دیگری برای کاهش حافظه است.
بیماری آلزایمر ارثی است؟
سابقه خانوادگی برای ابتلای فرد به آلزایمر ضروری نیست اما، تحقیقات نشان می دهد کسانی که والدین یا خواهر یا برادرشان مبتلا به آلزایمر هستند، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
2 دیدگاه
سلام و سپاس از تحقیقات و مطالب ارائه نموده در باره بیماری آلزایمر .
مادر اینجانب با سن ۸۱ سال بیماری مغز و اعصاب داشته و در شرف فراموشی و آلزایمر می باشد .
در تهران پزشکی را جهت مراجعه معرفی کنید لطفا.
سلام و وقتتون بخیر دوست عزیز.
ممنون از همراهی شما با وبلاگ ما.
شما می توانید در لینک زیر لیست بیمارستانهای زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی تهران و سایر شهرها که پزشکانشان در سامانهی دکتر مایکو خدمات ارائه میدهند مشاهده کنید. امیدواریم پزشک موردنظر را پیدا کنید.
https://drmyco.ir/medical