بیماری هاری یک بیماری ویروسی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد. وقتی علائم هاری ظاهر می شود، این بیماری تقریباً کشنده است. البته درست است که هاری خطرناک است اما قابل پیشگیری با واکسن است. در 99 درصد موارد، سگ های خانگی مسئول انتقال ویروس هاری به انسان هستند. با این حال، هاری می تواند هم حیوانات اهلی و هم وحشی را تحت تاثیر قرار دهد.
هاری در ایران
طبق گزارش اتحاد جهانی علیه هاری در ایران سالی بیست الی نود نفر بر اثر هاری کشته می‌شوند. البته مقامات بهداشتی ایران اعلام کرده اند که تعداد افراد مبتلا و مرگ های ناشی از هاری در ایران خیلی کم و حتی انگشت شمار است.
علائم هاری در انسان
علائم اولیه‌ی هاری شامل علائم عمومی مانند تب، درد و سوزن سوزن شدن، گزگز یا سوزش در محل زخم است. با حرکت ویروس به سمت سیستم عصبی مرکزی، التهاب پیشرونده و کشنده‌ی مغز و نخاع ایجاد می شود.
مدت زمان بروز علائم هاری
اولین علائم هاری از چند روز تا بیش از یک سال پس از وقوع گزش می تواند آشکار شود. در ابتدا احساس خارش یا گزگز در اطراف ناحیه گزیده یا گاز گرفته شده وجود دارد. همچنین ممکن است فرد علائمی شبیه آنفولانزا مانند تب، سردرد، دردهای عضلانی، بی اشتهایی، حالت تهوع و خستگی داشته باشد. دیگر علائم هاری در انسان عبارتند از رفتارهای عجیب و خشونت آمیز، هیجان زیاد، ترس از آب، عدم توانایی در حرکت دادن بخش هایی از بدن، گیج شدن و حتی بیهوشی که همه بسیار خطرناکند.
انتقال هاری از انسان به انسان ممکن است؟
احتمال اینکه هاری بین انسان ها واگیر داشته باشد خیلی کم است و فقط از طریق رابطه ی جنسی ممکن است این امکان وجود داشته باشد. پس تماس های ساده مانند دست دادن، لمس کردن و بزاق باعث انتقال هاری بین انسان ها نمی شود.
آیا هاری درمان دارد؟
درمان هاری در انسان ممکن است البته اگر واکسن هاری تا 6 روز بعد گازگرفتگی و قبل از ظاهر شدن علائم تزریق شود. در این صورت کاملا هاری درمان خواهد شد و جای نگرانی نیست. متاسفانه اگر واکسن تزریق نشود و علائم ظاهر شوند دیگر درمان هاری ممکن نیست و حتی با وجود مراقبت های پزشکی لازم، بیمار مبتلا یک یا دو هفته ی بعد خواهد مرد. اما چرا هاری باعث مرگ می شود؟
برای فرد مبتلا به هاری چه اتفاقی می افتد؟
با پیشرفت بیماری هاری، فرد مبتلا ممکن است دچار هذیان، رفتار غیر طبیعی، توهم، آب هراسی (ترس از آب) و بی خوابی شود. وقتی ویروس هاری به مغز برسد دیگر هیچ درمانی برایش وجود ندارد زیرا توسط سد خونی مغزی شما محافظت می شود. سد خونی مغزی لایه ای بین مغز و رگ های خونی سر است. دوره‌ی حاد بیماری معمولاً پس از 2 تا 10 روز به پایان می رسد. همانطور که گفتیم وقتی علائم بالینی ظاهر شوند، بیماری تقریباً همیشه کشنده است و درمان فایده ای ندارد.
آیا هاری مرگ آهسته است؟
هاری فلجی، که حدود 20 درصد از کل موارد انسانی این بیماری را تشکیل می دهد، نسبت به نوع شدید آن طولانی تر است. به این صورت که عضلات بیمار به تدریج فلج می شوند که از محل گزش یا خراش شروع می شود. کما به آرامی ایجاد می شود و در نهایت مرگ اتفاق می افتد.
چگونه از هاری دوری کنیم؟
اگر فردی پس از قرار گرفتن در معرض احتمالی هاری مراقبت های پزشکی مناسب دریافت نکند، این ویروس می تواند منجر به مرگ شود. هاری را می توان با واکسیناسیون حیوانات خانگی، دور ماندن از حیات وحش و مراقبت های پزشکی پس از آلوده شدن به ویروس و قبل از شروع علائم پیشگیری کرد. از بین بردن هاری مخصوصا در سگ ها برای پیشگیری پایدار از بیماری های انسانی نقش مهمی دارد.
چرا بیماری هاری ترس از آب ایجاد می کند؟
هیدروفوبیا اتفاق می‌افتد چون ویروس هاری در بزاق زندگی می‌کند پس کاهش میزان بزاق در دهان با نوشیدن آب، توانایی انتشار ویروس را کاهش می‌دهد. با پیشرفت ویروس، فرد شروع به تجربه‌ی تشنج می کند و از هوش می رود.
چگونه بفهمیم که به هاری مبتلا شده ایم؟
اولین علائم هاری می تواند از چند روز تا بیش از یک سال پس از گزش یا گاز گرفتگی ظاهر شوند. در ابتدا احساس گزگز یا خارش در اطراف زخم وجود دارد و سپس علائمی مانند آنفولانزا یعنی تب، سردرد، دردهای عضلانی، بی اشتهایی، حالت تهوع و خستگی اتفاق می افتد. پس بعد از گزش یا گاز گرفتگی بهتر است به مراکز پزشکی مراجعه کنید حتما چون اگر برای ظاهر شدن علائم صبر کنید ممکن است برای نجات شما خیلی دیر شود. اگر فکر می‌کنید که در معرض هاری قرار گرفته‌اید، باید یک سری واکسن بزنید تا از بروز عفونت جلوگیری کنید.
پرکاربردترین تست تشخیصی اولیه برای هاری در حیوانات و انسان تست آنتی بادی فلورسنت(FAT) است که بر اساس تشخیص آنتی ژن بوده و توسط WHO و OIE به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص هاری توصیه می شود.
چه حیواناتی نمی توانند به هاری مبتلا شوند؟
برخی از حیوانات تقریبا هرگز به هاری مبتلا نمی شوند مانند خرگوش ها، سنجاب، موش، خوکچه هندی، ژربیل و همستر. البته ممکن است این حیوانات به هاری مبتلا شوند، اما فقط در شرایط خیلی نادر، مثلاً اگر حیوان هار به آن‌ها حمله کند اما کشته نشوند.
«اگر شما هم تجربه یا اطلاعاتی در مورد هاری دارید، در قسمت نظرات با سایر خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»
