ارتودنسی دندان Dental orthodontics یکی از محبوب ترین خدمات دندانپزشکی است که حول تشخیص، درمان یا پیشگیری از نامرتبی دندان ها یا ساختار استخوانی دهان می چرخد. درمان ارتودنسی با استفاده از وسایلی مانند بریس یا الاینر که دندان ها را حرکت می دهند، کار می کند. آنها همچنین می توانند ماهیچه های شما را دوباره آموزش دهند تا موقعیت متفاوتی داشته باشند یا استخوان های فک شما را تنظیم کنند. در ادامه با دکتر مایکو همراه باشید تا با انواع سیم پیچی دندان، براکت ها، کش، موم، عوارض و هزینه های سیم کشی دندان آشنا شویم.
ارتودنسی دندان چیست؟
سیم کشی دندان برای درمان و رفع مشکلات مختلف دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد و زمان تکمیل آن بین یک و نیم تا سه سال است. برخی از مواردی که لازمه ی شروع فرآیند سیم پیچی دندان هستند عبارت اند از :
- شلوغی دندان ها: دندان های فشرده و روی هم آمده.
- اورجت بزرگ: فاصله زیاد دندان های بالا و یا دندان های بیرون زده.
- کراس بایت: فک بالای باریک که باعث عدم تقارن قسمت تحتانی صورت می شود.
- ناهماهنگی های اسکلتی شدید
- زود از دست دادن دندان های شیری و یا دندان های دائمی نهفته.
- از دست دادن دندان بزرگسالان که نیاز به جابجایی دندان های باقیمانده از قبل از پروتز دارند.
در تصویر زیر نمونه ای از ارتودنسی قبل و بعد و تاثیر آن در چهره و مخصوصا لبخند فرد مشاهده می کنید.
ارتودنسی دندان درد دارد؟
از آنجایی که در سیم کشی دندان ها به مرور تغییر مکان می دهند باید بگوییم که بله درد دارد. سن، جنسیت، میزان نیروی اعمال شده، آستانه ی درد فرد، وضعیت عاطفی بیمار، استرس بیمار و تجربه های قبلی بیمار از درد همه بر شدت درد موثرند. درد ارتودنسی 4 ساعت بعد درمان شروع شده، در طول یک روز بعدی بیشتر شده و در عرض حدود یک هفته کم می شود. بنابراین درد سیم پیچی دندان مداوم نبوده و کاملا قابل تحمل است.
ارتودنسی یا سیم کشی دندان چند سال طول می کشد؟
به طور میانگین طول دوره درمان سیم پیچی دندان با توجه به عوامل و فاکتورهای مختلف 1 سال و نیم است. البته این زمان میانگین است و ممکن است در برخی بیماران کمتر و یا زیادتر تا حتی 3 سال هم باشد. اما منظور از عوامل و فاکتورهای موثر بر زمان چیست؟
- سن
- شدت اختلال فکی و دندانی
- میزان سلامت و بهداشت دهان و دندان
- پیگیری برنامه درمانی از سوی بیمار
- سطح انتظارات شخصی
- انتخاب نوع دستگاه
- نوع درمان ارتودنسی (ارتودنسی ثابت یا متحرک)
انواع ارتودنسی دندان چیست؟
انواع مختلفی از سیم پیچی دندان وجود دارد که بر اساس انواع براکت (بریس) های ارتودنسی تفکیک می شوند. انواع مختلف ارتودنسی با توجه به براکتشان عبارت اند از:
| ارتودنسی ثابت | براکت فلزی |
| ارتودنسی متحرک | براکت اینویزلاین |
| ارتودنسی سرامیکی | براکت سرامیکی |
| ارتودنسی نامرئی | براکت زبانی |
| ارتودنسی رنگی |
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت با براکت (بریس) های فلزی انجام می شود. براکتی که نمی توانید آن را بردارید. این نوع از سیم پیچی دندان از براکت هایی تشکیل شده که به جلوی هر دندان چسبانده و با سیم به هم وصل شده اند.
ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک با براکت (بریس) های اینویزلاین انجام می شود. این براکت ها وسایلی هستند که به دندان ها متصل نیستند. بنابراین بیماران می توانند بر اساس نیاز خود آنها را حذف و جایگزین کنند. این سیستم متحرک آزادی، راحتی و بهداشت بهتر را برای فرد ایجاد می کند. این نوع ارتودنسی دندان در سال های اخیر با ورود الاینرهای شفافی که توسط بیمار قابل برداشتن است، بازار دندانپزشکی را متحول کرده است. برای اولین بار، بیمار می تواند کنترل را به دست بگیرد و دیگر سیم کشی دندان را به عنوان یک محدودیت تجربه نمی کند چراکه می تواند آن ها را در طول وعده های غذایی و هنگام مسواک زدن بردارد.
ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی با براکت های سرامیکی انجام می شود که ثابت و زیبا تر هستند و از یاقوت کبود تک کریستالی ساخته شده اند. سیم مورد استفاده فلزی است، بنابراین نامرئی نیستند. ارتودنسی سرامیکی بیشتر توسط بزرگسالانی استفاده می شوند که به دنبال ارتودنسی دندان ظریف تر با قیمت مناسب هستند.
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی توسط براکت (بریس) های زبانی انجام می شود. بریس های زبانی، بریس های ثابتی هستند که روی سطح لینگوال (داخلی) دندان ها قرار می گیرند و آنها را کاملا نامرئی می کند. معمولاً به دلیل برخورد زبان با براکت، زخم هایی روی زبان ایجاد می شود که پس از چند هفته از بین می رود.
ارتودنسی دندان رنگی
اکثر افرادی که بریس دارند، آن ها را برای ماه ها یا چند سال استفاده می کنند. بهترین بخش در مورد داشتن بریس، داشتن کمی سرگرمی با آن هاست. بریس ها رنگ های زیادی که دارند که می توانید بنا بر سلیقه آن ها را انتخاب کنید.
6 پیشنهاد ترکیب رنگ عالی برای ارتودنسی دندان:
- آبی و زرد
- سبز و صورتی نئون
- صورتی و بنفش
- آبی و سرمه ای
- نارنجی و آبی
- سیاه و قرمز
عوارض ارتودنسی دندان چیست؟
مانند تمام روش ها، خطراتی در روند درمان سیم کشی دندان وجود دارد که بعضی از آنها عبارت اند از:
تحلیل ریشه: کوتاه شدن ریشه دندان
ضایعات لکه سفید: ایجاد لکه اطراف بریس زمانی که مسواک زدن به اندازه کافی خوب نیست.
التهاب لثه: وقتی مسواک زدن کافی نباشد، لثه ها متورم شده و خونریزی می کنند.
پالپیت: دندان درد و یا نکروز روی دندان هایی که تروما یا پوسیدگی/پرکردگی عمیق داشته اند.
صدمات، آفت ها، ضایعات روی لثه: وقتی از براکت های فلزی ثابت استفاده می شود، گاهی اوقات قسمت هایی از آن ها می تواند باعث تحریک کوچک قابل برگشت بر روی گونه ها و لثه ها شود.
براکت ارتودنسی دندان
انواع براکت (بریس) سیم کشی دندان عبارت اند از:
بریس های ثابت
بریس های ثابت رایج ترین نوع دستگاه ارتودنسی هستند. چند روز پس از نصب بریس ثابت، می توانید به صورت طبیعی غذاها را بخورید. هرچند باید از مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها مانند تافی، شیرینی های سفت و نوشابه های گازدار خودداری کنید، زیرا می توانند به براکت و دندان های شما آسیب برسانند. اگر از یک بریس ثابت استفاده می کنید و یک ورزش تماسی مانند کشتی انجام می دهید، باید از محافظ آدامس استفاده کنید تا هم از دهان و هم از براکت محافظت کند. این نوع از بریس ها معمولاً از فلز ساخته می شوند، بنابراین در جلوه ی دندان های شما قابل توجه خواهند بود.
بریس های متحرک
بریس های متحرک را می توان برای اصلاح مشکلات جزئی یا به عنوان بخشی از درمان با بریس ثابت استفاده کرد. همچنین گاهی اوقات می توان از آنها برای جلوگیری از مکیدن انگشت شست کودکان استفاده کرد. این بریس ها را فقط باید برای تمیز کردن یا به عنوان یک اقدام احتیاطی در طول فعالیت های خاص از دهان خارج کرد.
بریس های زبانی
بریس های زبانی هم از نوع ثابت هستند که در ارتودنسی نامرئی استفاده می شوند.
بریس های سرامیکی
براکت های سرامیکی هم از نوع براکت های ثابت ارتودنسی دندان هستند اما فرقشان با براکت های فلزی در جنس آنهاست.
هدگیر
هدگیر برای اصلاح موقعیت دندان های عقب یا نگه داشتن آن ها در زمانی که دندان های جلو در حال درمان هستند استفاده می شود.
هزینه ارتودنسی دندان
هزینه سیم کشی دندان مانند سایر هزینه های موجود در مشکلات دهان و دندان، قیمت ثابتی ندارد و به عوامل مختلفی بشتگی دارد که عبارتند از:
- سن مریض
- میزان مشکلات دندان ها
- نوع براکت (بریس) مورد استفاده و کشور سازنده ی آن
- استفاده از لوازم جانبی موردنیاز سیم پیچی دندان
- دستمزد کلینیک و ارتودنس مربوطه
ارتودنسی کودکان
بسیاری از دندان پزشکان توصیه می کنند که فرزند شما اولین معاینه ارتودنسی دندان خود را در سن 7 سالگی انجام دهد. در حدود ۷ سالگی، کودکان ترکیبی از دندان های شیری (شیری) و دائمی دارند. معاینه از آنجایی که دندان های دائمی جای دندان های شیری را می گیرند، با رشد صورت و فک ها اطلاعات زیادی را به متخصص ارتودنسی می دهد. اگر مشکلی در سیم پیچی دندان وجود داشته باشد، یا در حال ایجاد است، متخصص ارتودنسی شما می تواند به شما توصیه کند که درمان لازم است یا خیر، چه زمانی باید شروع شود، به چه شکلی انجام شود و همچنین طول مدت درمان را تخمین بزند.
سیم کشی دندان به کودک شما کمک می کند که بتواند گاز بگیرد، بجود و گفتار واضحی داشته باشد. هنگامی که دندان ها به درستی درمان شوند، ظاهری زیبا پیدا می کنند. لبخند جذاب نتیجه ی دلپذیر درمان ارتودنسی دندان است و می تواند فواید عاطفی داشته باشد چراکه اعتماد به نفس فرد را افزایش می دهد. علاوه بر اینکه سیم کشی دندان، لب ها و صورت را متناسب و زیبا می کند، دندان های صاف کمتر مستعد پوسیدگی، بیماری لثه و آسیب هستند. در تصویر زیر نمونه ای از ارتودنسی قبل و بعد یک کودک مشاهده می کنید.
مراقبت از براکت (بریس) ارتودنسی دندان
مراجعه به ارتودنس برای بهداشت دهان و دندان هر 4 تا 6 ماه یکبار الزامی است. باید مراقب باشید تا بریس ها نشکنند و از دندان جدا نشوند. این بدان معنی است که در طول درمان باید از خوردن غذاهای سفت و چسبنده اجتناب شود. غذا باید به قطعات کوچک بریده شود و با احتیاط گاز گرفته شود. برای جلوگیری از پوسیدگی و لکه های سفید روی دندان، مصرف نوشابه و آب نبات ها نیز باید کم شوند.
مسواک سیم کشی دندان
اگر بریس های ثابت دارید، مسواک زدن صحیح با یک مسواک خوب پلاک را از اطراف هر براکت و زیر سیم ها پاک می کند. همچنین به شما در مسواک زدن در فواصل بین هر دندان کمک می کند. این کار دندان ها و لثه های شما را سالم و عاری از پوسیدگی نگه می دارد. مانند هر مسواک دیگری، مسواک هایی که برای بریس استفاده می شوند باید هر 3 تا 4 ماه یکبار تعویض شوند. این تضمین می کند که موها کدر یا خم نمی شوند و همچنین تجمع باکتری روی سر برس را کاهش می دهد.
مواردی که باید در خرید مسواک ارتودنسی دندان به آن توجه کرد:
- سر برس های گرد
- موهای نرم و منعطف یا موهای با شکل خاص
- گردن باریک
- دستگیره های زاویه دار، مخروطی یا ارگونومیک
نخ دندان ارتودنسی
نخ دندان پلاک را از بین می برد و به جلوگیری از پوسیدگی و بیماری لثه کمک می کند. اگر فردی سیم کشی دندان داشته باشد، خطر ایجاد پلاک (نوعی جرم)، حفره ها و بیماری لثه به طور چشمگیری افزایش می یابد. اگر برای صاف کردن دندان‌هایتان از بریس های ارتودنسی استفاده کرده اید، باید برای تمیز نگه داشتن آنها نیز فکری کنید.
استفاده از نخ دندان بر روی دندان با بریس می تواند دشوار و خسته کننده باشد. کشیدن نخ دندان بین دندان های بالای سیم کمی شبیه نخ کردن سوزن است و می تواند حتی ماهرترین افراد را در نخ دندان کشیدن را به چالش بکشد. هنگام نخ دندان کشیدن با بریس ضروری است نخ را از طریق دندان های بالای سیم بکشید و به خط لثه برسید. نخ دندان ارتودنسی یک ابزار ارزان قیمت و یکبار مصرف است که در اکثر فروشگاه هایی که مسواک و خمیردندان می فروشند موجود است.
کش ارتودنسی دندان
باندهای الاستیک سیم پیچی دندان بسته به حرکتی که برای رسیدن به تراز مناسب نیاز دارید، فک شما را به جلو یا عقب می کشند. دندان های بالایی و پایینی شما باید در یک راستا قرار گیرند و هنگام گاز گرفتن به راحتی روی هم قرار گیرند. باندهای لاستیکی روند حرکت/صاف کردن دندان ها را تسریع می کنند و بخشی ضروری از سیم کشی دندان هستند. اگر می خواهید به موقع (یا احتمالاً زودتر) از بریس های خود رها شوید، باندهای الاستیک ارتودنسی خود را در مدت زمان مقرر استفاده کنید – نه بیشتر، نه کمتر. به طور معمول، باندهای الاستیک باید حداقل 10-12 ساعت استفاده شوند، اما برای برخی از بیماران، آنها باید 24 ساعته استفاده شوند و فقط برای خوردن، تمیز کردن و مراقبت از بریس ها و دندان ها برداشته شوند.
ریتینر (نگهدارنده) ارتودنسی دندان
در پایان دوره ی درمان سیم کشی دندان از ریتینرها استفاده می شود. آنها دندان های صاف شده را در جای خود نگه می دارند در حالی که لثه و استخوان اطراف با موقعیت جدید خود سازگار می شوند. نگهدارنده ها می توانند جدا شونده یا ثابت باشند. اگر استفاده از نگهدارنده خود را متوقف کنید، به احتمال زیاد دندان ها حرکت می کنند. تغییر در موقعیت دندان های شما می تواند در طول زندگی ادامه یابد و طبیعی است. تنها راه برای داشتن دندان های صاف دائمی بعد از سیم کشی دندان، استفاده از نگهدارنده طبق توصیه است.
موم ارتودنسی دندان
موم بریس یا موم «ارتودنسی دندان» به طور ویژه برای تسکین درد ناشی از مالش وسایل بریس طراحی شده و برای ایجاد مانعی بین سیم های بریس و دهان شما اعمال می شود. بنابراین قطع تماس بریس ها با دهان از آسیب بیشتر جلوگیری می کند. موم ارتودنسی، بریس ها را در مرحله ی اولیه درمان برای شما راحت و سازگار می کند. هنگامی که موم بریس را اعمال می کنید، گوشه های سوراخ کننده بریس ها را می پوشاند و تکه های شل را می چسباند.
بریس های شما از لایه ای که از موم ارتودنسی تشکیل شده از دندان ها جدا می شوند. درواقع می توان از آن به عنوان یک درمان موقت برای زخم های دهان استفاده کرد تا زمانی که به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. کاربرد آن ساده است و حذف آن نیز آسان است و همین باعث می شود که موم دندانی محصولی ایده آل برای مراقبت از بریس کودکان و بزرگسالان باشد. علاوه بر همه این ها، موم دندان دارای طیف بسیار مقرون به صرفه ای است.
منابع:
سوالات شما
ارتودنسی دندان چند سال طول میکشد؟
به طور میانگین طول دوره درمان ارتودنسی با توجه به عوامل و فاکتورهای مختلف 1 سال و نیم است. البته این زمان میانگین است و ممکن است در برخی بیماران کمتر و یا زیادتر حتی 3 سال هم باشد.
ارتودنسی نامرئی چگونه اعمال می شود؟
در ارتودنسی نامرئی از بریس های زبانی استفاده می شود که در این حالت بریس های در سمت داخل دندان ها نصب می شود . در ظاهر دیده نمی شوند.
سلام. خیلی ممنون از محتوای خوبتون.
ممنون از همراهی شما.
تاثیر ارتودنسی نامرئی به اندازه ی معمولیش هست یا نه؟
این سوال بهتره که از دندان پزشک پرسیده بشه تا به جوابی همه جانبه تر برسید.
خیلییییییییییییییییییییی عالی
ممنون از توجهتون 🙂
پزشکی رو پیشنهاد می دید؟
ارتودنسی یک فرآیند طولانی و چند مرحله ای و حساس هست پس بهتره برای انتخاب پزشک حتما دقت زیادی به خرج بدید. می تونید بررسی رو از پزشکان دکتر مایکو شروع کنید.