افتادگی مثانه چیست؟ راهنمای کامل علل، عوارض، علائم + انواع درمان و عمل

افتادگی مثانه در زنان یا همان سیستوسل در برخی موارد ممکن است مشکلات عدیده‌ای را در رحم و زایمان ایجاد کند به همین دلیل باید خیلی سریع برای درمان آن اقدام شود. شما می‌توانید به راحتی در هنگام معاینه خود به این بیماری پی برده و درمان آن را آغاز کنید. در این مقاله از دکتر مایکو بیشتر با علت، درمان، انواع، علائم و تمام مسائل مربوط به عمل جراحی سیستوسل آشنا می شویم.  

افتادگی مثانه چیست؟

افتادگی مثانه در زنان که به آن Bladder Prolapse یا سیستوسل نیز گفته می‌شود، یکی از بیماری های زنان است که زمانی ایجاد می‌شود که مثانه در دیواره ی واژن زن برآمده شده و یا حتی در برخی موارد از دهانه ی رحم خارج می‌شود. البته در بسیاری از حالت‌ها می‌ توان این بیماری را به راحتی درمان کرد و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کرد. پیش از درمان بهتر است ابتدا با علت افتادگی آشنا شویم. علاوه بر این افتادگی، سایر افتادگی ها مانند افتادگی رحم و افتادگی روده نیز ممکن است برای فرد مشکل ایجاد کنند که در مقالات مجزا درباره ی آن ها صحبت خواهیم کرد.

علت افتادگی مثانه در زنان یا سیستوسل چیست؟

سیستوسل در میان زنانی که زایمان طبیعی داشته‌اند، شایع است. هر چه تعداد زایمان واژینال بیشتر باشد، احتمال این بیماری بیشتر است. سایر دلایل این مشکل عبارت است از:

علائم افتادگی مثانه چیست؟

همان‌طور که گفته شد این بیماری زمانی رخ می‌دهد که عضلات کف لگن زنان که دیواره بین مثانه و واژن را نگه می‌دارند ضعیف شوند و اصطلاحا “پرولاپس-Prolapse” به معنای “پایین افتادگی” مثانه اتفاق می افتد.  

برخی از افراد این علائم سیستوسل را تجربه کرده‌اند:

• احساس یک توده در واژن که باعث فشار یا احساس “کشیدن” می‌شود.
• مشاهده توده‌ای که از واژن بیرون می‌زند.
• مشکل در ادرار کردن یا احساس اینکه مثانه به طور کامل تخلیه نشده است.
• بی‌ اختیاری ادراری (نشت ادرار).
• مشکلات یا درد هنگام رابطه جنسی.

افتادگی مثانه و تکرر ادرار

افتادگی مثانه و تکرر ادرار در هنگامی که فرد احساس افزایش فشار لگنی در هنگام سرفه، عطسه، زور زدن، از پله بالا رفتن یا برداشتن جسم سنگین دارد برای او مشکل ساز می شود. در این مواقع ممکن است فرد یا دچار احساس فوریت شدید دسترسی به سرویس بهداشتی شود و یا بی اختیار ادرار کند. البته موارد دیگری هم ممکن است برای فرد مشکل ساز شود که عبارتند از: سختی در دفع ادرار و نیاز به زور زدن در ابتدا، احساس تخلیه ناقص ادرار، احساس نیاز به دستشویی رفتن مکرر جهت تخلیه باقیمانده ی ادرار.

انواع درمان افتادگی مثانه در زنان

بسیاری از زنان مبتلا به سیستوسل می‌شوند هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند و بلافاصله نیازی به درمان ندارند. بااین‌حال، این وضعیت از بین نمی‌رود و می‌تواند با گذشت زمان بدتر شود.

درمان خانگی افتادگی مثانه

برای درمان خانگی افتادگی مثانه یا سیستول لازم است به یک سری موارد توجه ویژه داشته باشید که عبارتند از:

1. کاهش وزن
2. ترک اعتیاد به دخانیات
3.  درمان افتادگی مثانه با ورزش کگل و اصلاح فعالیت بدنی
4.  درمان جایگزین استروژن: زیرا به تقویت و حفظ عضلات واژن کمک می‌ کند.
5.  استفاده از پساری واژینال: پساری‌ ها برای نگه داشتن مثانه در جای خود در داخل واژن قرار داده می‌ شوند.
6.  درمان یبوست

عمل افتادگی مثانه سخته؟

در صورتی که برای درمان سیستوسل نیاز به جراحی داشته باشید باید با پزشک متخصص صحبت کنید. در این عمل جراحی فرد بیهوش می‌شود و بعد از عمل نیز ممکن است 1 تا 2 روز در بیمارستان نگهداری شود. در صورتی که در عمل از فرآیند لاپاروسکوپی انجام شود، پزشک جراح با استفاده از ابزارهای لاپاراسکوپی به راحتی توده‌ها جراحی کرده و خارج می‌کند. در برخی موارد ممکن است که عمل جراحی باز استفاده شود. در این صورت پزشک جراح برش‌های عمیق‌تر و بزرگ‌تری ایجاد می‌کند و دوره نقاهت طولانی‌تر است. در برخی موارد هم ممکن است دکتر جراح از روش واژینال برای درمان این بیماری استفاده کند. در این روش بر اساس تشخیص پزشک از یک اسپکولوم برای نگه‌داشتن مثانه در بالای واژن استفاده می‌شود. البته این روش برای همه افراد امکان‌پذیر نیست و بستگی به نظر پزشک دارد.

عمل افتادگی مثانه چند ساعت طول می‌کشد؟

عمل جراحی سیستوسل در بیمارستان و یا کلینیک‌های مجهز انجام می‌شود. زمان این عمل بر اساس نوع و شدت افتادگی متفاوت است. در صورتی که نیاز به جراحی باز نباشد بین 1 الی 2 ساعت زمان عمل است اما در صورتی که نیاز به جراحی باز باشد این زمان بیشتر است.

هزینه جراحی افتادگی مثانه چقدر است؟

هزینه جراحی سیستوسل بر اساس نوع جراحی می‌تواند متفاوت باشد. همچنین در صورتی که این جراحی را در بیمارستان و یا کلینیک‌های خصوصی انجام دهید هزینه افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که نیاز به جراحی با لاپاروسکوپی باشد باید هزینه‌های مربوط به خرید تجهیزات لاپاراسکوپی را نیز پرداخت کنید.

دوره نقاهت و مراقبت‌های پس از عمل افتادگی مثانه

بعد از عمل سیستوسل ممکن است لازم باشد با ویلچر به منزل برگردید چراکه حرکت کردن برای شما بعد از عمل کمی سخت خواهد بود. به احتمال زیاد می‌توانید بعد از حدود 6 هفته به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. در 3 ماه اول از فعالیت‌های شدید مانند بلند کردن اجسام سنگین یا ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید. بعد از سه ماه باید به‌تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید. نکته ی مهم در نقاهت، رابطه جنسی است که ممنوع است. معمولا در کمتر از 6 هفته می توان مجدد رابطه جنسی را از سر گرفت. عملکرد ادرار هم معمولاً در عرض 2 تا 6 هفته به حالت عادی باز می‌گردد.

عوارض جراحی افتادگی مثانه در زنان

در مورد اینکه جراحی سیستوسل در طول زمان چقدر خوب عمل می‌کند، اطلاعات زیادی در دست نیست. برخی از کارشناسان گزارش داده اند که از هر 100 زن تا 20 نفر بعد از جراحی دچار افتادگی مجدد مثانه یا مجاری ادراری می‌شوند. در برخی از افراد نیز تا 3 ماه اول موارد زیر مشاهده شده است.

• بی‌اختیاری ادرار
• احتباس ادرار
• رابطه جنسی دردناک
• عفونت
• آسیب مثانه
• ایجاد یک اتصال یا باز شدن غیرطبیعی بین دو عضو (فیستول)

افتادگی مثانه در بارداری خطرناک است؟

افتادگی مثانه معمولا به دلیل زایمان های زیاد ایجاد می شود. بهتر است خانم ها قبل از زایمان عمل ترمیم را انجام دهند. زیرا مخصوصا در ماه های آخر بارداری فشار زیاد به پرینه وارد می شود که لازم است بدن آن را تحمل کند. در این شرایط حتما باید تحت نظر باشید تا پزشک تعیین کند که می توانید زایمان به صورت طبیعی داشته باشید یا خیر.

افتادگی مثانه و بارداری مجدد

در حالت کلی بیماری سیستوسل باعث ناباروری زنان نمی‌شود. البته در برخی موارد که این بیماری خیلی شدید باشد و درمان آن به موقع انجام نشود ممکن است باعث بروز مشکلاتی در وضع حمل شود؛ یعنی در واقع بارداری رخ می‌دهد اما ممکن است فرد قبل از زایمان دچار سقط جنین شود. حتی در برخی موارد منجر به زایمان زودتر از موعد می‌شود. به همین خاطر زایمان سزارین به فرد پیشنهاد می‌شود.   

منابع

healthdirect.gov.au

healthlinkbc.ca

bladderandbowel.org