خونریزی چشم از چیست؟ خطرات، علائم و درمان خانگی و سریع خونریزی چشمی + عکس‌ها

خونریزی چشم می‌تواند هم بی‌خطر و هم نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد. این موضوع، از یک قرمزی ساده چشم تا مشکلات پیچیده‌تری مانند هیفوما (تجمع خون در جلوی چشم)، می‌تواند متغیر باشد. در این مقاله از دکتر مایکو می‌خواهم همه چیز درباره‌ی لکه خون در سفیدی چشم، از دلایل رایج تا روش‌های درمان سریع خانگی و پیشگیری از آن را بررسی کنم.

خونریزی چشم چیست؟

به حالتی اطلاق می‌شود که رگ‌های خونی داخل یا اطراف چشم دچار پارگی شده و خون به سطح سفیدی چشم (ملتحمه) یا دیگر قسمت‌های چشم نفوذ می‌کند. یکی از رایج‌ترین انواع خونریزی چشم، “خونریزی زیر ملتحمه” است که معمولاً بی‌خطر است و خودبه‌خود بهبود می‌یابد. در موارد جدی‌تر، خون ممکن است به داخل اتاقک قدامی چشم (هیفوما) وارد شود که نیازمند توجه فوری پزشکی است.

آیا لکه خون در چشم خطرناک است؟

اینکه تشخیص دهیم خونریزی چشم خطرناکه یا نه بسیار مهم است. لکه خون در چشم که اغلب به عنوان خونریزی زیر ملتحمه شناخته می‌شود، در اکثر موارد بی‌ضرر است و ظرف چند روز یا چند هفته بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که یکی از رگ‌های خونی کوچک در سطح چشم پاره شده و خون به زیر بافت نازک و شفاف (ملتحمه) نشت کند.

موارد غیر خطرناک:

• اگر لکه خون کوچک است و بدون درد یا تغییر در بینایی همراه است.
• خونریزی ناشی از خستگی، سرفه شدید یا عطسه شدید باشد.

موارد خطرناک:

برخی مواقع، لکه خون می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد:

1. فشار خون بالا: این وضعیت ممکن است فشار اضافی بر رگ‌های خونی وارد کند و آنها را مستعد پارگی کند.
2. آسیب به چشم یا سر: اگر خونریزی ناشی از ضربه باشد، ممکن است آسیب جدی‌تری در بخش‌های داخلی چشم رخ داده باشد.
3. دیابت: خونریزی مکرر در چشم می‌تواند نشانه رتینوپاتی دیابتی باشد.
4. بیماری‌های خونی: اختلالات انعقادی یا مصرف داروهای رقیق‌کننده خون می‌توانند خونریزی را شدیدتر کنند.

علت لکه خون در سفیدی چشم: خونریزی چشم از چیست؟

خونریزی چشم می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، از عوامل ساده و گذرا گرفته تا مشکلات جدی‌تر که نیاز به درمان پزشکی دارند. در زیر به دلایل اصلی اشاره می‌کنیم:

1. خونریزی زیر ملتحمه

• علت‌ها: عطسه شدید، سرفه، فعالیت شدید، آسیب خفیف به چشم یا افزایش ناگهانی فشار خون.
• نشانه‌ها: لکه خون روشن روی سطح سفید چشم بدون درد یا تغییر دید.

2. خونریزی شبکیه

• علت‌ها: دیابت (رتینوپاتی دیابتی)، فشار خون بالا، انسداد عروق شبکیه یا ضربه به چشم.
• نشانه‌ها: تاری دید، دیدن لکه‌های سیاه متحرک یا کاهش دید محیطی.

3. خونریزی زجاجیه

• علت‌ها: پارگی شبکیه، آسیب مستقیم به چشم، یا جراحی‌های قبلی چشم.
• نشانه‌ها: لکه‌های تیره یا سایه در میدان دید، کاهش ناگهانی بینایی.

4. عفونت‌ها و التهابات

• بیماری‌هایی مانند یووئیت یا عفونت‌های ویروسی (هرپس چشمی) می‌توانند باعث خونریزی شوند.

5. اختلالات انعقادی

• استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون یا بیماری‌هایی مانند هموفیلی می‌توانند باعث خونریزی شوند.

تشخیص علت خونریزی توسط چشم‌پزشک بسیار مهم است. آزمایش‌هایی مانند اسکن چشم یا اندازه‌گیری فشار داخل چشم ممکن است انجام شوند علت خونریزی چشم پیدا شود.

خونریزی چشم در بیماران دیابت

لکه خون در سفیدی چشم یکی از عوارض شایع در بیماران دیابتی است که معمولاً به‌دلیل آسیب به رگ‌های خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی) رخ می‌دهد. این عارضه در صورت عدم کنترل قند خون و فشار خون می‌تواند به نابینایی کامل منجر شود. علل خونریزی چشم در دیابت:

1. رتینوپاتی دیابتی غیرپرولیفراتیو: مرحله اولیه بیماری که در آن دیواره رگ‌های خونی شبکیه ضعیف شده و باعث نشت خون می‌شود.
2. رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو: مرحله پیشرفته که در آن رگ‌های خونی غیرطبیعی در شبکیه شکل می‌گیرند و خونریزی می‌کنند.
3. ادم ماکولا: تورم در ناحیه ماکولا (بخش مرکزی شبکیه)، که می‌تواند باعث خونریزی شود.

علائم:

• دیدن لکه‌های سیاه یا “مگس‌پران”.
• تاری دید یا از دست دادن دید مرکزی.
• کاهش تدریجی یا ناگهانی بینایی.

درمان:

• کنترل قند خون و فشار خون: اولین و مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از پیشرفت بیماری.
• تزریق داروهای ضد VEGF: مانند آواستین یا ایلیا برای کاهش رشد رگ‌های خونی غیرطبیعی.
• لیزر شبکیه: برای بستن رگ‌های خونی نشتی.
• جراحی ویترکتومی: برای برداشتن خون جمع‌شده در زجاجیه در موارد شدید.

خونریزی شبکیه چشم، برخلاف خونریزی زیر ملتحمه، معمولاً داخل چشم و در لایه شبکیه رخ می‌دهد. این نوع خونریزی به‌دلیل آسیب به رگ‌های خونی شبکیه ایجاد می‌شود و می‌تواند بینایی را تحت تأثیر قرار دهد.

خونریزی چشم بعد از تزریق

برخی بیماران پس از تزریق داخل چشمی (مانند تزریق آواستین، رانیبیزومب، یا داروهای ضد VEGF) ممکن است دچار خونریزی خفیف شوند. این خونریزی معمولاً سطحی است و در عرض چند روز بهبود می‌یابد. علت خونریزی پس از تزریق پارگی رگ‌های کوچک به‌دلیل ورود سوزن به چشم و فشار ناشی از تزریق دارو است. این نوع خونریزی با این نشانه‎‌ها اتفاق می‌افتد:

• لکه‌های قرمز یا کبودی روی سفیدی چشم
• بدون درد و بدون تأثیر بر بینایی در بیشتر موارد

مراقبت‌های پس از تزریق مثل استفاده از قطره‌های تجویز شده، اجتناب از مالش چشم و اطلاع به پزشک در صورت علائم غیرعادی مانند درد شدید، کاهش دید یا خونریزی مداوم در این شرایط توصیه می‌شود.

خونریزی چشم بر اثر ضربه

خونریزی چشم ناشی از ضربه یکی از رایج‌ترین دلایل این مشکل است و معمولاً به‌دلیل آسیب مستقیم به رگ‌های خونی چشم رخ می‌دهد. این نوع خونریزی می‌تواند خفیف یا شدید باشد و بسته به شدت آسیب، اقدامات درمانی متفاوتی نیاز دارد.

انواع خونریزی ناشی از ضربه:

1. خونریزی زیر ملتحمه: شایع‌ترین نوع خونریزی پس از ضربه که در آن لکه خون روشن روی بخش سفید چشم بدون تغییر ایجاد می‌شود.
2. هموراژی زجاجیه: خونریزی درون مایع زجاجیه که می‌تواند بینایی را تار کند یا کاهش دهد.
3. هیفما: تجمع خون در جلوی چشم (بین قرنیه و عنبیه). این حالت ممکن است به افزایش فشار داخل چشم منجر شود و نیاز به درمان فوری دارد.

توصیه: حتی اگر خونریزی کوچک به‌نظر برسد، مراجعه به چشم‌پزشک ضروری است، زیرا ضربه ممکن است به ساختارهای داخلی چشم آسیب زده باشد.

خونریزی چشم بعد از عمل

خونریزی چشم پس از جراحی‌های چشمی مانند عمل آب مروارید، عمل لیزیک چشم یا ویترکتومی ممکن است به‌عنوان یکی از عوارض مشاهده شود. این خونریزی معمولاً موقتی است و به خودی خود برطرف می‌شود.

علل:

• آسیب به رگ‌های خونی کوچک در هنگام جراحی.
• فشار داخلی ناشی از ابزار جراحی.
• استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون قبل یا بعد از عمل.

علائم:

• لکه‌های قرمز یا کبودی روی سفیدی چشم.
• گاهی تاری دید موقتی.
• درد خفیف در محل جراحی.

مراقبت‌های پس از عمل:

1. استفاده از قطره‌های چشمی تجویز شده: آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدالتهاب‌ها برای پیشگیری از عفونت چشم و التهاب.
2. پرهیز از خم شدن یا فعالیت‌های سنگین: برای کاهش فشار بر چشم.
3. استفاده از محافظ چشم: به‌ویژه هنگام خواب یا در محیط‌های پرخطر.
4. مراجعه به پزشک در صورت خونریزی مداوم: اگر خونریزی بعد از چند روز کاهش نیافت، پزشک باید چشم را بررسی کند.

بیشتر خونریزی‌های پس از جراحی نیاز به نگرانی ندارد، اما در موارد نادر ممکن است به دلیل عفونت یا فشار بالای داخل چشم باشد که نیاز به درمان فوری دارد.

خونریزی چشم کودکان

خونریزی چشم در کودکان به‌دلیل شرایط خاصی رخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از ضربه، عفونت یا بیماری‌های نادر باشد.

علت خونریزی های چشم کودکان:

1. ضربه به چشم: برخورد توپ، اسباب‌بازی یا سقوط
2. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی: عفونت‌هایی مانند کونژنکتیویت ممکن است باعث قرمزی چشم و خونریزی سطحی شوند.
3. اختلالات انعقادی خون: بیماری‌هایی مانند هموفیلی می‌توانند خطر خونریزی در کودکان را افزایش دهند.
4. بیماری‌های مادرزادی: برخی بیماری‌های مادرزادی ممکن است باعث شکنندگی رگ‌های خونی شوند.

هشدار: خونریزی چشم در کودکان نباید نادیده گرفته شود، زیرا می‌تواند نشانه یک مشکل جدی‌تر باشد.

علائم خونریزی چشم

علائم بسته به محل و شدت آن متفاوت است. برخی علائم ممکن است خفیف باشند و به راحتی نادیده گرفته شوند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند نشان‌دهنده‌ی شرایط جدی‌تری باشند.

علائم ظاهری و بصری	علائم مرتبط با شرایط جدی‌تر
ظاهر شدن یک لکه‌ی قرمز روشن یا تیره روی سفیدی چشم.	درد شدید در چشم یا اطراف آن.
تاری دید یا احساس فشار خفیف در چشم.	کاهش ناگهانی دید یا حساسیت بیش از حد به نور.
خشکی یا تحریک جزئی، بدون درد.	وجود خون در جلوی چشم (هیفوما).

توجه: در صورتی که علائمی مانند کاهش دید یا درد شدید تجربه می‌کنید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این شرایط ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشند.

علائم خونریزی چشم دیابتی

بیماران دیابتی در معرض خطر ابتلا به رتینوپاتی دیابتی هستند، وضعیتی که می‌تواند باعث خونریزی در شبکیه چشم شود. این بیماری ناشی از آسیب به رگ‌های خونی شبکیه به دلیل قند خون بالا است. در صورت پیشرفت، رتینوپاتی دیابتی می‌تواند به نابینایی منجر شود.

علائم اولیه:

• تار شدن دید: بیماران ممکن است متوجه شوند که دید آنها به‌طور ناگهانی یا تدریجی تار می‌شود.
• لکه‌ها یا سایه‌های متحرک (Floaters): مشاهده نقاط تاریک یا سایه‌هایی که در میدان دید حرکت می‌کنند.
• ناتوانی دید واضح در شب: دیدن در شرایط کم‌نور دشوارتر می‌شود.

علائم پیشرفته:

• کاهش شدید دید یا نابینایی موقت: این وضعیت ناشی از خونریزی شدید در شبکیه است.
• از دست دادن دید محیطی: بیماران ممکن است متوجه شوند که نمی‌توانند به‌درستی چیزهایی را در اطراف خود ببینند.
• تشکیل رگ‌های خونی غیرطبیعی: در موارد پیشرفته، رگ‌های خونی جدید و ضعیف در شبکیه ایجاد می‌شوند که مستعد پارگی هستند.

اگر دیابت دارید، کنترل قند خون، فشار خون و کلسترول بسیار مهم است. مراجعه منظم به چشم‌پزشک برای ارزیابی وضعیت شبکیه نیز توصیه می‌شود. در صورت تشخیص سریع، درمان‌هایی مانند لیزر یا تزریق داخل چشمی می‌توانند آسیب را کاهش دهند.

درمان خونریزی چشم

درمان خونریزی چشم به علت اصلی و شدت آن بستگی دارد. بسیاری از موارد خفیف خونریزی چشمی به درمان خاصی نیاز ندارند و طی چند روز تا یک هفته بهبود می‌یابند. در مقابل، موارد شدیدتر ممکن است نیازمند پزشک باشند.

1. استراحت و استفاده از کمپرس سرد:
   اگر خونریزی به دلیل فشار یا آسیب خفیف ایجاد شده باشد، می‌توانید از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و جلوگیری از گسترش خونریزی استفاده کنید.
2. مصرف داروهای تجویز شده:
   پزشک ممکن است قطره‌های چشم ضد التهابی یا آنتی‌بیوتیک را در صورت وجود عفونت تجویز کند. در موارد هیفوما، ممکن است داروهای خاص برای کاهش فشار چشم بالا نیاز باشد.
3. درمان بیماری‌های زمینه‌ای:
   اگر خونریزی به علت بیماری‌های مانند فشار خون بالا یا دیابت ایجاد شده باشد، مدیریت این بیماری‌ها برای جلوگیری از تکرار ضروری است.
4. جراحی در موارد جدی:
   در موارد نادر، مانند پارگی شبکیه یا هیفومای شدید، ممکن است برای تخلیه خون یا ترمیم آسیب جراحی نیاز باشد.

درمان سریع خونریزی چشم

اولین قدم این است که شدت خونریزی و علائم همراه را ارزیابی کنید. در موارد جزئی مانند خونریزی زیر ملتحمه، درمان‌های خانگی ممکن است کافی باشند، اما اگر خونریزی شدید است یا با کاهش دید، درد، یا تورم همراه است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. در ادامه روش‌های درمانی برای شرایط مختلف آورده شده است:

1. استراحت و کاهش فعالیت:
   فعالیت بدنی شدید می‌تواند فشار بیشتری بر رگ‌های خونی چشم وارد کند. در صورتی که خونریزی چشم ناشی از خستگی یا آسیب خفیف باشد، استراحت دادن به چشم‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
2. کمپرس سرد یا گرم:
   برای کاهش التهاب و تسکین درد، یک پارچه‌ی تمیز را در آب سرد خیس کنید و به آرامی روی چشم قرار دهید. این کار به کاهش تورم کمک می‌کند. اگر خونریزی ناشی از عفونت یا التهاب است، کمپرس گرم ممکن است مؤثرتر باشد.
3. استفاده از قطره‌های چشمی:
   • اشک مصنوعی: برای تسکین خشکی و سوزش چشم.
   • قطره‌های ضدالتهاب: در صورت وجود التهاب، ممکن است پزشک قطره‌هایی مانند لوتمکس یا فلوئورومتاولون تجویز کند.
   • قطره آنتی‌بیوتیک: اگر عفونت عامل خونریزی باشد، قطره‌هایی مانند توبرامایسین یا جنتامایسین تجویز می‌شوند.
4. پرهیز از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون:
   اگر از داروهایی مانند آسپیرین یا وارفارین استفاده می‌کنید، ممکن است نیاز باشد که با پزشک درباره ادامه مصرف این داروها مشورت کنید.
5. مشاوره‌ی فوری پزشکی:
   اگر خونریزی با کاهش دید، درد شدید یا تکرار مداوم همراه است، مراجعه به چشم‌پزشک ضروری است. در موارد شدیدتر، درمان‌های تخصصی مانند لیزر یا تزریق داخل چشمی ممکن است نیاز باشد.

اسم قطره برای لکه خون در چشم

در صورت نیاز به قطره‌های چشمی، پزشکان معمولاً موارد زیر را توصیه می‌کنند:

1. اشک مصنوعی: برای تسکین خشکی و سوزش چشم
2. قطره‌های ضدالتهاب: برای کاهش التهاب و تسریع جذب خون.
3. قطره‌های آنتی‌بیوتیک: در صورت وجود عفونت همراه با خونریزی.
4. قطره‌های کاهش فشار داخل چشم: برای کاهش فشار داخل چشمی در مواردی مانند گلوکوم.

توجه: هرگز از قطره‌های چشمی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. مصرف نامناسب ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند یا شرایط را بدتر کند.

درمان خانگی خونریزی شبکیه چشم

درمان خونریزی چشم در شبکیه به‌شدت مشکل بستگی دارد و معمولاً نیازمند مراجعه به پزشک است، اما برخی اقدامات خانگی می‌توانند به کاهش التهاب یا جلوگیری از پیشرفت وضعیت کمک کنند:

1. استراحت کامل چشم: از خیره شدن طولانی به صفحه نمایش، مطالعه مداوم و کارهای چشمی شدید پرهیز کنید. استراحت به چشم‌ها فشار وارد نمی‌کند و بهبودی را سریع‌تر می‌کند.

2. رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهایی که به بهبود سلامت عروق خونی کمک می‌کنند، مانند:

• میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین سی مانند پرتقال و توت‌فرنگی
• غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند زغال‌اخته و چای سبز
• ماهی‌های غنی از امگا-3 مانند سالمون

3. مدیریت فشار خون و دیابت: افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا باید قند و فشار خود را به‌طور منظم کنترل کنند تا از آسیب بیشتر به رگ‌های خونی چشم و در نتیجه لکه خون در سفیدی چشم جلوگیری شود.

4. استفاده از کمپرس گرم یا سرد: اگر التهاب یا درد وجود دارد، استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‌تواند کمک‌کننده باشد. این اقدام باید با مشورت پزشک انجام شود.

5. پرهیز از مصرف سیگار و الکل: سیگار و الکل می‌توانند فشار خون را افزایش دهند و به رگ‌های خونی چشم آسیب بیشتری وارد کنند.

جلوگیری از خونریزی چشم

• محافظت از چشم‌ها: هنگام کار با ابزارهای صنعتی یا ورزش‌های خطرناک، حتماً از عینک محافظ استفاده کنید.
• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: فشار خون و دیابت را با مراجعه منظم به پزشک و رعایت رژیم غذایی سالم مدیریت کنید.
• اجتناب از مالش چشم‌ها: مالیدن چشم‌ها می‌تواند باعث پارگی رگ‌های خونی یا گسترش عفونت شود.
• مصرف مکمل‌های مفید برای چشم: ویتامین ای، سی، آ و … به تقویت رگ‌های خونی چشم کمک می‌کنند.
• ترک سیگار و کاهش مصرف الکل: این عادات باعث تقویت کلی عروق خونی و کاهش خطر خونریزی می‌شوند.

عامل خطر	روش پیشگیری
فشار خون بالا	کنترل رژیم غذایی، مصرف کم نمک
آسیب‌های چشمی	استفاده از محافظ چشم در فعالیت‌ها
خشکی چشم	استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در بسیاری از موارد، خونریزی چشم نیازی به مراجعه فوری ندارد، اما اگر علائم زیر را تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک ضروری است:

• درد شدید یا مداوم در چشم
• تغییرات ناگهانی در بینایی، مانند تاری دید یا دوبینی
• خونریزی مکرر یا ادامه‌دار بدون بهبودی
• تورم و التهاب شدید که با گذر زمان کاهش نمی‌یابد

نتیجه‌گیری

خونریزی چشم می‌تواند ترسناک باشد، اما اغلب بی‌خطر است و به مرور زمان بهبود می‌یابد. با این حال، توجه به علائم هشداردهنده و مراقبت منظم از سلامت چشم‌ها ضروری است. با رعایت نکات پیشگیرانه، مراجعه منظم به پزشک و مدیریت عوامل خطر می‌توانید از بسیاری از مشکلات مرتبط با لکه خون در سفیدی چشم جلوگیری کنید و سلامت بینایی خود را حفظ کنید.

«اگر شما هم سوال یا اطلاعاتی در مورد خونریزی چشم ها دارید، در قسمت نظرات با من و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»