ممکن است تا زمانی که مشکل تنفسی و نارسایی ریه نداشته باشید به اهمیت سلامت ریه‌های خودتان فکر نکنید. ریه‌ها وظیفه‌ی تامین اکسیژن بدن را دارند و با حذف دی اکسید کربن از بدن، به کارکرد صحیح تمام اندام‌ها کمک می‌کنند. عواملی مانند ژنتیک، بیماری و محیط می‌تواند بر سلامت ریه‌های شما تأثیر بگذارد و باعث مشکلات تنفسی شود.
در این صورت برای جلوگیری از تشدید بیماری و عواقب بعدی، لازم است هرچه سریع‌تر با مراجعه به پزشک یا ارتباط با پزشکان کلینیک مجازی دکتر مایکو، برای تشخیص و درمان این مشکل اقدام نمایید. در این مقاله به بررسی مشکل نارسایی ریه، علائم و درمان آن و نیز نارسایی تنفسی در کودکان، نوزادان و سالمندان می‌پرازیم.
نارسایی ریه چیست؟
تنفس را می‌توانیم به حرکت مسافران داخل یک هواپیما تشبیه کنیم. وقتی نفس می‌کشید، مولکول‌های اکسیژن به ریه‌های شما (به کیسه‌های هوایی کوچک در اطراف ریه‌ها به نام آلوئول) می‌رسند؛ درست مانند اینکه مسافران به فرودگاه رسیده باشند. در این کیسه‌های هوایی اکسیژن وارد خون می‌شود و به بافت‌های بدن، اندام‌ها و ماهیچه‌ها انتقال می‌یابد. پس از اینکه سلول‌های خونی اکسیژن را به بافت‌ها منتقل کردند، در مقابل قادر به جذب دی اکسید کربن خواهند بود. بدن شما به وجود دی اکسید کربن نیاز ندارد. وقتی دی اکسید کربن در بدن انباشته می‌شود، با جریان خون به ریه ها بازمی‌گردد. بنابراین هنگام بازدم، ریه‌ها دی اکسید کربن را دفع می‌کنند تا فضای بیشتری برای انتقال اکسیژن ایجاد شود.
اگر هر بخشی از این سیستم از کار بیفتد، بدن شما نمی‌تواند اکسیژن کافی برای حفظ سلامت بافت‌های خود دریافت کند. تنگی نفس یا نارسایی ریه وضعیتی است که در آن بافت‌های بدن شما اکسیژن کافی ندارند (هیپوکسی) یا زمانی که میزان دی اکسید کربن در خون شما بسیار زیاد است (هیپرکاپنی). گاهی اوقات افراد از اصطلاح «نارسایی حاد تنفسی هیپوکسمی (AHRF)» نیز برای توصیف این حالت استفاده می‌کنند.
یک راه راحت که برای قدم های اولیه ی تشخیص بیماری نارسایی و انواع دیگر بیماری های ریه مناسب است پر کردن فرم غربالگری ماست. پس از پاسخ به سوالات این فرم می فهمید که آیا احتمال بیماری در شما بالاست یا خیر و چه اقداماتی را باید انجام دهید. در پایان فرم همراه با تحلیل کامل، توصیه های لازم برای حفظ سلامت ریه هم مخصوص شما ذکر شده است.
خبر خوب این است که تحلیل اولین فرم غربالگری که پر کنید برای شما کاملا رایگان است. کد تخفیف 100 درصدی اولین غربالگری: first_screening
علائم نارسایی ریوی
علائم نارسایی تنفسی بستگی به علت و سطح اکسیژن و دی‌اکسید کربن در خون شما دارد. سطح پایین اکسیژن در خون می‌تواند باعث دم‌زدن سخت و احساس عطش برای هوا (احساس عدم توانایی در تنفس کافی) شود. پوست، لب‌ها و ناخن‌های شما همچنین ممکن است به رنگ کبود دربیایند. سطح بالای دی‌اکسید کربن می‌تواند آثاری همچون دم‌زدن سریع و اختلال در تفکر داشته باشد. بعضی افراد در اثر نارسایی ریه ممکن است حالت خواب‌آلود پیدا کنند یا آریتمی (ضربان نامنظم قلب) را تجربه نمایند. پزشک اغلب نارسایی تنفسی را بر اساس موارد زیر تشخیص می‌دهد:
- گوش دادن به صدای ریه‌ها
- گوش دادن به ضربان قلب برای بررسی آریتمی
- جستجوی رنگ آبی و حالت کبودی در پوست، لب‌ها و ناخن‌ها
- سابقه‌ی پزشکی فرد
- آزمایش‌های تشخیصی مانند اکسیمتری ضربان و آزمایش خون شریانی
درمان نارسایی ریه
هدف اصلی درمان نارسایی ریوی، تامین اکسیژن برای ریه‌ها و اعضای دیگر بدن و دفع دی‌اکسید کربن از بدن شما است. با این حال، شناسایی و درمان علت اساسی بسیار اهمیت دارد. درمان نارسایی ریوی بستگی به این دارد که آیا وضعیت بیماری حاد (کوتاه مدت) است یا مزمن (پیوسته). همچنین درجه‌ی شدت بیماری بر نحوه‌ی درمان آن تاثیرگذار است.
شکست تنفسی حاد ممکن است موجب بروز وضعیت اورژانسی پزشکی شود که معمولاً در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان با استفاده از لوله‌گذاری و ونتیلاسیون مکانیکی درمان می‌شود. در برخی موارد حاد ممکن است نیاز به تراشه‌گذاری تراکئوستومی وجود داشته باشد که برای این روش، یک سوراخ در جلوی گردن شما برای تنفس ایجاد می‌شود. با این حال درمان نارسایی تنفسی مزمن معمولا با روش‌های ساده و در منزل امکان‌پذیر است. در صورت شدید شدن بیماری، بیمار باید در مراکز مراقبت درمانی بستری شود و اکسیژن موردنیاز به وسیله‌ی لوله‌گذاری در بینی، ماسک اکسیژن یا دستگاه ونتیلاتور تامین گردد.
نارسایی ریه در کودکان
مشکل نارسایی تنفسی در کودکان زمانی رخ می‌دهد که تبادل گاز بین بدن و خون توانایی برآورده کردن نیازهای متابولیک بدن را نداشته باشد. به دلیل حساس بودن کودکان، این اتفاق می‌تواند باعث مرگ و میر و مشکلات جدی شود. کودکان مبتلا به «نارسایی ریوی» اغلب نشسته و به جلو خم می‌شوند. زیرا این کار به تنفس راحت‌تر آنها کمک می‌کند. علل بروز مشکل تنفسی در کودکان شامل برونشیولیت، آسم و التهاب ریه است. در موارد شدید ممکن است نیاز به مداخله‌ی فوری مانند لوله‌گذاری تراشه‌ای و وانتیلاسیون مصنوعی باشد تا از قطع تنفس جلوگیری شود.
نارسایی تنفسی نوزاد
تاکی پنه گذرای نوزادی (TTN) شایع‌ترین علت بروز نارسایی ریه در نوزادان است که تقریبا در پنج تا شش نوزاد در هر هزار تولد رخ می‌دهد. این حالت در نوزادان مادرانی که دچار آسم هستند، بیشتر است. نوزادانی که درگیر TTN هستند، خطر بیشتری برای ابتلا به آسم در دوران کودکی دارند. این بیماری تنفسی ناشی از تأخیر در بازجذب و تخلیه مایع از ریه‌ها است. زایمان سزارین خطر ابتلا به TTN را افزایش می‌دهد. این بیماری ظرف دو ساعت پس از تولد نوزاد باید شناسایی شود و نهایتا تا 72 ساعت می‌تواند ادامه داشته باشد. علائم آن تنفس صدادار و نشانه‌های قابل مشاهده در اسکن قفسه سینه است.
نارسایی ریوی در سالمندان
با افزایش سن، ساختار سیستم تنفسی ما تغییراتی می‌کند که باعث کاهش جذب و استفاده از اکسیژن موردنیاز برای بدن می‌شود. این ممکن است منجر به مشکلات در تنفس و ضعف عضلات تنفسی گردد. افراد مسن دیافراگمی مسطح و عملکرد محدودی در عضلات تنفسی دارند که باعث سرفه‌های سخت و دشواری عمل پاکسازی مخاط از ریه‌ها می‌شود. نارسایی تنفسی حاد در افراد سالمند بیشتر در میان آنان که به بیماری مزمن انسدادی ریوی یا آسم مبتلا هستند، شایع است. علائمی مانند تنفس سنگین، تجمع مخاط در ریه و درد در هنگام سرفه ممکن است نشان‌دهنده‌ی خطر این بیماری باشد. همچنین، تشخیص نادرست و درمان نامناسب می‌تواند وضعیت را تشدید کند.
نارسایی ریه گاهی اوقات …
یک مشکل جدی است که می‌تواند عواقب قابل توجهی (به ویژه در میان کودکان، نوزادان و سالمندان) داشته باشد. تشخیص سریع، درمان مناسب و مدیریت موثر بیماری‌های مزمن ریوی در پیشگیری از نارسایی ریوی بسیار مهم است. همچنین، مدیریت عوامل خطر مانند التهاب ریه و آنفلوانزا می‌تواند به کاهش شیوع این بیماری به شکل حاد آن کمک کند.
«اگر شما هم به نارسایی ریه دچار شده‌اید، تجربه ی خود را از علائم و نحوه‌ی درمان نارسایی تنفسی با سایر خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24835-respiratory-failure
https://medlineplus.gov/respiratoryfailure.html
https://emedicine.medscape.com/article/908172-overview?form=fpf
https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2015/1201/p994.html
https://www.haymsalomonhome.com/acute-respiratory-failure-elderly/
