آتروفی مغزی چیست؟ علت و عوارض کوچک شدن مغز و مرگ!

آتروفی مغز، مشکل از بین رفتن سلول های مغزی به نام نورون ها است. آتروفی همچنین اتصالاتی را که به ارتباط سلول ها کمک می کند را از بین می برد. این می تواند نتیجه ی بسیاری از بیماری های مختلف باشد که به مغز آسیب می رساند، از جمله سکته مغزی و بیماری آلزایمر. با افزایش سن، به طور طبیعی برخی از سلول های مغز از دست می روند، اما این روند کند است. آتروفی مغزی مرتبط با بیماری یا آسیب، سریع‌تر رخ می‌دهد و آسیب‌رسان‌تر است و می تواند قسمت های مختلف مغز را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل گاهی به صورت کانونی بر سلول‌ها در مناطق خاصی از مغز تأثیر می‌گذارد و منجر به از دست دادن عملکرد در آن مناطق خاص می‌شود و گاهی به صورت عمومی بر سلول های سراسر مغز تأثیر می گذارد. در ادامه می خواهیم بیشتر با علائم و چیستی این بیماری آشنا شویم.

علائم آتروفی مغز

علائم این بیماری مغز و اعصاب بسته به اینکه کدام ناحیه از مغز تحت تأثیر قرار گرفته است، متفاوت است.

• زوال عقل

زوال عقل، باعث از دست دادن حافظه، یادگیری، تفکر انتزاعی و عملکردهای اجرایی مانند برنامه ریزی و سازماندهی می شود.

• تشنج

تشنج، موجی از فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز انسان است که باعث حرکات تکراری، تشنج و گاهی از دست دادن هوشیاری می شود.

• آفازی

آفازی شامل مشکل در صحبت کردن و درک زبان است.

علت کوچک شدن مغز چیست؟

صدمات، بیماری ها و عفونت ها می توانند به سلول های مغز آسیب برسانند و باعث آتروفی شوند.

صدمات

سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به بخشی از مغز قطع شود. بدون وجود خون غنی از اکسیژن، نورون های این ناحیه می میرند و عملکردهایی که توسط آن نواحی مغز کنترل می شوند – از جمله حرکت و گفتار – از بین می روند. آسیب تروماتیک مغزی آسیبی است که ممکن است در اثر سقوط، تصادف وسیله نقلیه موتوری یا ضربه های دیگر به سر ایجاد شود.

بیماری ها و اختلالات عامل کوچک شدن مغز

1. بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل شرایطی هستند که در آن سلول های مغز به تدریج آسیب می بینند و توانایی برقراری ارتباط با یکدیگر را از دست می دهند. این باعث از دست دادن حافظه و توانایی تفکر می شود، به اندازه ای که زندگی را تغییر دهد. بیماری آلزایمر که معمولاً پس از 60 سالگی شروع می شود، علت اصلی زوال عقل است.
2. فلج مغزی یک اختلال حرکتی است که به دلیل رشد غیر طبیعی مغز در رحم ایجاد می شود. فلج مغزی باعث عدم هماهنگی عضلات، مشکل در راه رفتن و سایر اختلالات حرکتی می شود.
3. بیماری هانتینگتون یک بیماری ارثی است که به تدریج به نورون ها آسیب می رساند. معمولاً در اواسط زندگی شروع می شود. با گذشت زمان، توانایی‌های ذهنی و جسمی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و شامل افسردگی شدید و تشنج (حرکات غیرارادی و رقص مانند در سراسر بدن) می‌شود.
4. لوکودیستروفی ها گروهی از اختلالات نادر و ارثی هستند که به غلاف میلین آسیب (یک پوشش محافظ که سلول های عصبی را احاطه کرده است) می رسانند. معمولاً از دوران کودکی شروع می شود و می تواند باعث مشکلات حافظه، حرکت، رفتار، بینایی و شنوایی شود.
5. مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس که معمولاً در سنین جوانی شروع می‌شود و زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظ اطراف سلول‌های عصبی حمله می‌کند. با گذشت زمان، سلول های عصبی آسیب می بینند. در نتیجه، مشکلاتی در حس، حرکت و هماهنگی بدن ممکن است رخ دهد. با این حال، مانند سایر بیماری های ذکر شده، می تواند منجر به زوال عقل و آتروفی مغزی نیز شود.

عفونت های عامل کوچک شدن مغز

1. ایدز یک بیماری ناشی از ویروس HIV است که به سیستم ایمنی حمله می کند. اگرچه ویروس مستقیماً به نورون‌ها حمله نمی‌کند، اما از طریق پروتئین‌ها و سایر موادی که آزاد می‌کند به اتصالات بین آنها آسیب می‌زند. توکسوپلاسموز مرتبط با ایدز همچنین می تواند به نورون های مغز آسیب برساند.
2. آنسفالیت به التهاب مغز اشاره دارد. این بیماری اغلب توسط هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شود، اما سایر ویروس ها مانند نیل غربی یا زیکا نیز می توانند باعث آن شوند. این ویروس ها به نورون ها آسیب می رسانند و علائمی مانند گیجی، تشنج و فلج ایجاد می کنند.
3. نوروسیفلیس بیماری است که به مغز و پوشش محافظ آن آسیب می رساند. این می تواند در افراد مبتلا به بیماری جنسی سیفلیس که به طور کامل درمان نمی شوند رخ دهد.

برخی از این شرایط – مانند نوروسیفلیس، ایدز، و آسیب مغزی تروماتیک – ممکن است قابل پیشگیری باشند. انجام رابطه جنسی ایمن با استفاده از کاندوم می تواند از ابتلا به سیفلیس و عفونت HIV جلوگیری کند. بستن کمربند ایمنی در خودرو و گذاشتن کلاه ایمنی هنگام دوچرخه‌سواری یا موتورسیکلت می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های مغزی کمک کند.

سایر شرایط مانند بیماری هانتینگتون، لوکودیستروفی ها و مولتیپل اسکلروزیس قابل پیشگیری نیستند.

طول عمر بیماران آتروفی مغز

امید به زندگی در میان بیماران مبتلا به آتروفی مغز می تواند تحت تأثیر شرایطی باشد که باعث کوچک شدن مغز شده است. افراد مبتلا به بیماری آلزایمر به طور متوسط ​​4 تا 8 سال پس از تشخیص زندگی می کنند. افرادی که مبتلا به ام اس هستند، در صورتی که بیماری آنها به طور موثر درمان شود، می توانند عمری نزدیک به عمر طبیعی افراد داشته باشند.

آتروفی مغزی مادرزادی

آتروفی مادرزادی مغز عمدتاً ناشی از انتقال ویروس زیکا به مادر در دوران بارداری با واسطه انتقال توسط پشه‌های Aedes است. علاوه بر این، عواملی که خطر ابتلا به آتروفی مغز را در نوزادان افزایش می دهند عبارتند از:

علائم آتروفی مغز نوزادان بسته به ناحیه آسیب دیده مغز متفاوت است. در مورد آتروفی کامل مغز، تمام فعالیت های زندگی کودک تحت تأثیر قرار می گیرد. کودک نیاز به مراقبت مادام العمر دارد زیرا نمی تواند زندگی خود را کنترل کند.

آتروفی مغز کودکان

مغز کودکان در حال توسعه و تکامل است. در این حالت مغز بسیار حساس و ناایمن است و به راحتی در اثر ضربه یا بیماری های مختلف می تواند آسیب ببیند.

کوچک شدن مغز در جوانی

در جوانی، تصادفات و ضربه به سر بیشترین عامل آسیب و آتروفی است. رعایت نکردن ایمنی لازم موقع رانندگی و موتور سواری، انجام حرکات خطرناک و با سرعت بالا و همچنین انجام سایر کارهای خطرناکی که ممکن است جوانان و نوجوانان به اقتضای سن خود انجام دهند، عامل اصلی آسیب به مغز در این قشر از جامعه است.

آتروفی مغزی در سالمندان

درجاتی از آتروفی و ​​متعاقب آن کوچک شدن مغز با افزایش سن شایع است، حتی در افرادی که از نظر جسمی و عقلی سالم هستند. با این حال، این آتروفی در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف و حتی در افرادی که در نهایت از اختلال شناختی خفیف به بیماری آلزایمر پیشرفت می‌کنند، سریع‌تر می‌شود.

آتروفی مغز در ام اس

آتروفی مغز در MS بسیار گسترده است. این آتروفی در اوایل دوره بیماری ایجاد می شود و با پیشرفت بیماری تسریع می یابد، اما با داروهای اصلاح کننده بیماری کاهش می یابد.

آتروفی مغز درمان دارد؟

هر شرایطی که باعث آتروفی مغز می شود به طور متفاوتی درمان می شود. درمان آتروفی مغز در شرایط مختلف:

درمان دارویی کوچک شدن مغز

• سکته مغزی با داروهایی مانند فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (TPA) درمان می شود که لخته را حل می کند تا جریان خون را به مغز بازگرداند.
• مولتیپل اسکلروزیس اغلب با داروهای اصلاح کننده بیماری مانند کوپاکسون و فینگولیمود درمان می شود.
• ایدز و انواع خاصی از آنسفالیت با داروهای ضد ویروسی درمان می شوند. استروئیدها و داروهای آنتی بادی خاص می توانند آنسفالیت خود ایمنی را درمان کنند.
• سیفلیس با آنتی بیوتیک هایی درمان می شود که به جلوگیری از آسیب سلول های عصبی و سایر عوارض بیماری کمک می کند.
• هیچ درمان یا درمانی واقعی برای آسیب مغزی ناشی از بیماری آلزایمر، سایر اشکال زوال عقل، فلج مغزی، بیماری هانتینگتون یا لوکودیستروفی وجود ندارد. با این حال، برخی از داروها می توانند علائم این بیماری ها را تسکین دهند اما به علل آنها حمله نمی کنند.

کوچک شدن مغز چه عواقبی دارد؟

مهم ترین عوارض «آتروفی مغز»، همان علائم آن است که شامل آفازی، تشنج و زوال عقل می شود.

کوچک شدن مغز و مرگ!

این سوال بسیار پرسیده می شود که آیا کوچک شدن مغز کشنده است؟ باید بگوییم متاسفانه بله. از دست دادن سلول‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله آسیب، عفونت و شرایط پزشکی مانند زوال عقل، سکته مغزی و بیماری هانتینگتون تسریع شود. بعضی از شرایط بیماری، گاهی به آسیب مغزی شدیدتر ختم می شود و به طور بالقوه تهدید کننده زندگی است.

افسردگی و کوچک شدن مغز

شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد چندین قسمت از مغز در افراد مبتلا به افسردگی کوچک می شود. به طور خاص، این مناطق حجمی از ماده خاکستری (GMV) را از دست می دهند. ماده خاکستری، بافتی با تعداد زیادی سلول مغزی است. به نظر می رسد از دست دادن GMV در افرادی که افسردگی منظم یا مداوم با علائم جدی دارند بیشتر باشد.

هرچه آتروفی نیز بیشتر می شود و علائم بیشتری در فرد ایجاد می کند، باعث دوری او از جامعه و افسردگی او می شود، بنابراین این چرخه مدام تکرار می شود.

برای جلوگیری از کوچک شدن مغز این خوراکی ها را هر روز بخورید:

در ارزیابی محققان، بهترین رژیم‌ غذایی سالم برای سلامتی بدن و خصوصا مغز، عبارت اند از:

• سبزیجات
• میوه‌ها
• آجیل
• غلات کامل
• لبنیات و ماهی

«اگر شما هم تجربه ای از بیماری کوچک شدن مغز یا آتروفی مغز دارید و یا سوالی دارید که می تواند به درک بهتر سایر خوانندگان از مقاله کمک کند، در قسمت نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید.»

منابع:

www.healthline.com

www.sciencedirect.com

www.vinmec.com

www.medicalnewstoday.com