علت نابینایی ناگهانی دو چشم: انواع کوری و درمان

نابینایی کامل (Blindness) یک وضعیت پزشکی است که در آن فرد به طور کامل توانایی دیدن را از دست می‌دهد. این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله نقص‌های مادرزادی، آسیب‌های چشمی، بیماری‌های چشمی یا سیستم عصبی و برخی بیماری‌های عمومی که به مرور زمان بینایی فرد را از بین می‌برند. در ادامه با من در این مقاله از دکترمایکو همراه باشید تا بیشتر در مورد کوری یا نابینایی یاد بگیریم.

تعریف نابینایی چیست؟

نابینایی به عدم توانایی دیدن کامل یا بخشی از محیط اطلاق می‌شود. این وضعیت ممکن است به دلیل آسیب به چشم‌ها، عصب بینایی یا مراکز بینایی در مغز رخ دهد.

علل نابینایی کامل

دلایل متعددی می‌توانند منجر به نابینایی کامل شوند:

1. آسیب‌های چشمی: آسیب به چشم‌ ها، مانند آسیب‌های ناشی از حوادث، ضربه‌ها یا سوختگی‌های شیمیایی، می‌تواند به نابینایی منجر شود. این نوع آسیب‌ها معمولاً با تخریب ساختارهای حیاتی چشم مانند قرنیه، عدسی یا شبکیه مرتبط هستند.
2. بیماری‌های چشمی: بیماری‌هایی مانند آب‌ سیاه (گلوکوم)، آب‌مروارید (کاتاراکت)، دژنراسیون ماکولا و التهاب شبکیه (رتینیت) ممکن است در مراحل پیشرفته به نابینایی کامل ختم شوند. اگر این بیماری‌ها به موقع تشخیص داده نشوند و درمان نشوند، می‌توانند باعث آسیب دائمی به عصب بینایی یا ساختارهای چشم شوند.
3. نقص‌های مادرزادی: برخی افراد به دلیل اختلالات ژنتیکی یا نقص‌های مادرزادی با نابینایی به دنیا می‌آیند. از جمله این اختلالات می‌توان به آلبینیسم، رتینیت پیگمنتوزا و آکروماتوپسی اشاره کرد.
4. عوامل عصبی: اختلالات و آسیب‌های مغزی که به مسیرهای عصبی مربوط به بینایی آسیب می‌رسانند، ممکن است منجر به نابینایی شوند. این اختلالات شامل آسیب به عصب بینایی یا آسیب به قسمت‌های مختلف مغز می‌شود که مسئول پردازش اطلاعات بصری هستند.

علت نابینایی ناگهانی دو چشم

نابینایی ناگهانی در هر دو چشم ممکن است ناشی از مشکلات جدی مانند انسداد عروق شبکیه، سکته مغزی، التهاب عصب بینایی یا جداشدگی شبکیه باشد. این وضعیت نیاز به درمان فوری و مراجعه به چشم‌پزشک دارد.

علائم و تشخیص نابینایی کامل

افرادی که نابینایی کامل دارند، هیچ‌گونه درک بصری از نور، شکل، رنگ یا حرکت ندارند. در مواردی که نابینایی تدریجی باشد، ممکن است فرد ابتدا دید خود را تا حدی از دست بدهد و به تدریج به نابینایی کامل برسد. تشخیص نابینایی کامل توسط پزشکان چشم‌پزشک با استفاده از معاینات چشم، اندازه‌گیری میدان بینایی و تست‌های عصبی انجام می‌شود.

انواع نابینایی

نابینایی به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود: نابینایی کامل که فرد هیچ درکی از نور ندارد و نابینایی جزئی که شامل کاهش شدید در میزان دید یا دید محدود می‌شود. به صورت جزئی تر، انواع کوری شامل نابینایی مرکزی، نابینایی محیطی، نابینایی رنگ و نابینایی کامل است. هر نوع از این نابینایی‌ها می‌تواند ناشی از بیماری‌های مختلف چشمی یا آسیب‌های عصبی باشد.

نابینایی یک چشم

نابینایی یک‌طرفه ممکن است به دلیل عواملی مانند آسیب به عصب بینایی، جداشدگی شبکیه، بیماری آب‌سیاه یا آب‌ مروارید چشم یا انسداد رگ‌های خونی در چشم ایجاد شود.

نابینایی موقت

نابینایی موقت معمولاً در اثر مشکلات عروقی، مانند انسداد موقتی عروق چشم، میگرن یا افت شدید فشار خون رخ می‌دهد. این نوع نابینایی ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

نابینایی مادرزادی

نابینایی مادرزادی به نابینایی‌ای گفته می‌شود که از بدو تولد وجود دارد و می‌تواند ناشی از مشکلات ژنتیکی، نقص‌های ساختمانی چشم یا اختلالات رشد در دوران جنینی باشد.

نابینایی عصبی

نابینایی عصبی زمانی رخ می‌دهد که عصب بینایی یا ساختارهای عصبی مربوط به بینایی در مغز آسیب ببینند. این آسیب می‌تواند ناشی از تومور، سکته مغزی، التهاب عصب بینایی یا آسیب‌های مغزی باشد.

نابینایی در اثر دیابت

دیابت یکی از عوامل اصلی نابینایی در جهان است. بیماری رتینوپاتی دیابتی باعث آسیب به عروق خونی شبکیه می‌شود و می‌تواند در مراحل پیشرفته به نابینایی منجر شود.

چه موادی باعث کوری چشم می‌شود؟

برخی مواد شیمیایی مانند اسیدها و بازهای قوی می‌توانند در صورت تماس با چشم باعث سوختگی و آسیب جدی به قرنیه و سایر بخش‌های چشم شوند که منجر به کوری می‌شود. همچنین، برخی داروها یا سموم نیز ممکن است به بینایی آسیب برسانند.

پیشگیری از نابینایی

بسیاری از موارد نابینایی، به ویژه آن‌هایی که ناشی از بیماری‌های چشمی هستند، قابل پیشگیری یا درمان هستند. انجام معاینات منظم چشم، مراقبت از سلامت عمومی بدن و درمان به موقع بیماری‌های چشمی می‌تواند از بروز نابینایی جلوگیری کند. استفاده از عینک‌های محافظ در محیط‌های پرخطر و رعایت بهداشت چشم نیز از دیگر راهکارهای پیشگیری از نابینایی است.

آیا نابینایی قابل درمان است؟

قابلیت درمان نابینایی به علت آن بستگی دارد. برخی از انواع نابینایی مانند آب‌مروارید و عفونت‌های چشمی با درمان‌های جراحی و دارویی قابل درمان هستند، اما نابینایی ناشی از آسیب‌های عصبی یا ژنتیکی معمولاً غیرقابل درمان است.

درمان نابینایی کامل به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، مانند آب‌مروارید، جراحی می‌تواند بینایی را تا حدی بازگرداند. با این حال، در بسیاری از موارد مانند آسیب‌های عصبی یا نقص‌های مادرزادی، درمان قطعی وجود ندارد. در چنین شرایطی، تمرکز بیشتر بر مدیریت و بهبود کیفیت زندگی فرد نابینا است. این شامل آموزش مهارت‌های زندگی مستقل، استفاده از وسایل کمکی مانند عصا و یادگیری استفاده از حس‌های دیگر مانند شنوایی و لمس است.

آخرین یافته‌های درمان نابینایی

تحقیقات جدید نشان می‌دهند که استفاده از فناوری‌های نوین مانند ایمپلنت‌های شبکیه‌ی مصنوعی و سیستم‌های نورومدولاسیون می‌توانند به افرادی که بینایی خود را از دست داده‌اند، کمک کنند.

درمان نابینایی با سلول‌های بنیادی در ایران

در ایران نیز مانند سایر کشورها، تحقیقات در زمینه استفاده از سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌های چشمی و نابینایی در حال پیشرفت است. مطالعات امیدوارکننده‌ای در مورد بهبود برخی از آسیب‌های چشمی با استفاده از این روش گزارش شده است.

نتیجه‌گیری

نابینایی کامل وضعیتی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد بگذارد. با وجود این که درمان قطعی برای همه‌ی موارد نابینایی وجود ندارد، اما با پیشرفت علم و فناوری‌های نوین، ابزارها و روش‌هایی برای بهبود کیفیت زندگی این افراد فراهم شده است. توجه به پیشگیری و تشخیص به موقع بیماری‌های چشمی می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از نابینایی داشته باشد.

«اگر شما هم اطلاعات و سوالی در مورد نابینایی یا کوری دارید، در قسمت نظرات با من و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»

منابع:

https://www.who.int

https://www.mayoclinic.org

https://medlineplus.gov

https://www.irso.org