انواع خناق چیست؟ تشخیص علائم و نحوه ی درمان دیفتری حاد

خناق یا دیفتری یک بیماری باکتریایی واگیردار است که توسط باکتری Corynebacterium diphtheriae ایجاد می‌شود. این بیماری به‌طور عمده دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث التهاب شدید در گلو، حنجره و بینی شود. در موارد شدید، این بیماری ممکن است باعث مشکلات جدی در تنفس، نارسایی قلبی و حتی مرگ شود. عامل این مشکل اغلب قطرات تنفسی فرد مبتلا به فرد سالم است که در ادامه کاملتر آن را بررسی می کنیم.

انواع خناق یا دیفتری

حناق به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. خناق تنفسی: این نوع از خناق بیشتر شایع است و ناحیه گلو و حنجره را تحت تاثیر قرار می‌دهد و یکی از مشکلات تنفسی محسوب می شود.
2. دیفتری پوستی: این نوع باعث ایجاد زخم‌ها و مشکلات پوستی می‌شود و به جای گلو و دستگاه تنفسی، پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد یعنی باعث زخم‌های پوستی می‌شود که ممکن است به عفونت‌های ثانویه منجر شوند. این نوع معمولاً در مناطقی با شرایط بهداشتی ضعیف دیده می‌شود.

نام دیگر دیفتری

این بیماری به نام‌های دیگری مانند «خناق» نیز شناخته می‌شود. این نام‌ها معمولاً به علت شباهت علائم با سایر بیماری ‌های تنفسی در زبان‌های مختلف به کار می‌روند. در فارسی زبانان نام خناق یا گاهی حناق بیشتر استفاده می شود. ما هم در این مقاله سعی کرده ایم از انواع نام های این بیماری استفاده کنیم.

تشخیص خناق

تشخیص خناق از طریق مشاهده‌ی علائم بالینی و انجام تست‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود. کشت نمونه‌هایی از گلو یا بینی در محیط‌های آزمایشگاهی برای شناسایی باکتری عامل مشکل به کار می‌رود. همچنین، تست‌های سریع تشخیص آنتی‌ژن می‌توانند برای شناسایی سریع‌تر بیماری مورد استفاده قرار گیرند.

اگر دچار مشکلات تنفسی شده بودید و نمی دانستید اوضاع از چه قرار است می توانید به عنوان یک تشخیص اولیه، فرم غربالگری زیر را پر کنید. پس از پاسخ به سوالات غربالگری بیماری های تنفسی دکتر مایکو، بلافاصله احتمال ابتلای شما به هر مشکلی به شما ارائه می شود و همراه آن نکات مهمی که باید در نظر داشته باشید هم در اختیارتان قرار می گیرد.

خبر خوب این است که تحلیل اولین فرم غربالگری که پر کنید برای شما کاملا رایگان است. کد تخفیف 100 درصدی اولین غربالگری: first_screening

عامل دیفتری یا علت خناق

عامل خناق باکتری Corynebacterium diphtheriae است. این باکتری توکسینی تولید می‌کند که باعث ایجاد التهاب و آسیب به بافت‌ها می‌شود. این سم می‌تواند به سیستم تنفسی و قلب آسیب بزند و در موارد شدید منجر به مرگ شود!

علائم دیفتری در بزرگسالان

خناق در بزرگسالان می‌تواند با علائمی مانند گلودرد شدید، تب، تورم غدد لنفاوی و سختی در بلع شروع شود. همچنین ممکن است پلاک‌های خاکستری رنگ در گلو و لوزه‌ها دیده شود که یکی از علائم مشخصه این بیماری است. در صورت پیشرفت بیماری، ممکن است علائم جدی‌تری مانند مشکلات تنفسی و نارسایی قلبی نیز ظاهر شود.

خناق در ایران

در ایران، به دلیل پوشش گسترده‌ی واکسیناسیون خناق بسیار کم مشاهده می‌شود. برنامه‌های ملی واکسیناسیون نقش مهمی در کنترل و کاهش شیوع این بیماری داشته‌اند. با این حال، همچنان توجه به تقویت برنامه‌های واکسیناسیون و آموزش عمومی برای پیشگیری از بازگشت این بیماری ضروری است.

راه‌های انتقال بیماری دیفتری

این بیماری از طریق تماس مستقیم با ترشحات تنفسی فرد مبتلا یا اشیای آلوده به باکتری منتقل می‌شود. این بیماری به‌طور عمده از طریق قطرات معلق در هوا که هنگام سرفه یا عطسه ایجاد می‌شوند، منتقل می‌شود. همچنین، خناق پوستی می‌تواند از طریق تماس با زخم‌های آلوده منتقل شود.

دیفتری کزاز

حناق و کزاز دو بیماری جداگانه هستند که توسط باکتری‌های مختلفی ایجاد می‌شوند اما اغلب به عنوان یک مجموعه در واکسن‌ها تجویز می‌شوند. کزاز توسط باکتریClostridium tetani ایجاد می‌شود و باعث انقباضات عضلانی دردناک می‌شود. واکسن دیفتری-کزاز (DTP) به‌طور همزمان از هر دو بیماری جلوگیری می‌کند.

واکسن خناق

واکسن دیفتری یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از این بیماری است. این واکسن معمولاً در قالب واکسن‌های ترکیبی مانند DTP (خناق، کزاز، سیاه‌سرفه) تجویز می‌شود. واکسیناسیون معمولاً در دوران کودکی انجام می‌شود، اما نیاز به تقویت‌کننده‌ها در بزرگسالی نیز وجود دارد. این واکسن به صورت گسترده‌ای در جهان استفاده می‌شود و بسیار موثر در پیشگیری از دیفتری است.

درمان خناق

درمان دیفتری شامل استفاده از آنتی‌توکسین خناق و آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین یا اریترومایسین است.

• آنتی‌توکسین خناق به طور خاص برای خنثی کردن سم دیفتری استفاده می‌شود و باید در مراحل اولیه بیماری تجویز شود.
• آنتی‌بیوتیک‌ها نیز برای کشتن باکتری‌ها و جلوگیری از گسترش عفونت ضروری هستند.

درمان دیفتری حاد

در موارد حاد، درمان با استفاده از آنتی‌توکسین و آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است. در این شرایط، بیمار ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه برای کنترل مشکلات تنفسی و قلبی داشته باشد. حمایت‌های پزشکی مانند استفاده از دستگاه‌های تنفسی ممکن است در شرایط شدید نیاز باشد.

درمان دیفتری کودکان

درمان خناق در کودکان شامل تجویز آنتی‌توکسین، آنتی‌بیوتیک و مراقبت‌های حمایتی است. کودکان به دلیل ضعف سیستم ایمنی و حساسیت بیشتر، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌تری دارند. همچنین، واکسیناسیون کودکان برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار مهم است.

داروی درمان خناق

داروی اصلی درمان خناق شامل آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین و اریترومایسین است. این داروها برای از بین بردن باکتری‌ها و جلوگیری از گسترش عفونت استفاده می‌شوند. همچنین آنتی‌توکسین برای خنثی کردن سم تولید شده توسط باکتری استفاده می‌شود.

بهترین درمان خناق چیست؟

بهترین روش درمان، استفاده‌ی ترکیبی از آنتی‌توکسین و آنتی‌بیوتیک‌ها است. تشخیص زودهنگام و شروع درمان سریع می‌تواند به کاهش خطرات جدی و جلوگیری از مرگ بیمار کمک کند. همچنین، واکسیناسیون بهترین راه پیشگیری از این بیماری است.

«اگر شما هم اطلاعات یا سوالی در مورد خناق دارید، در قسمت نظرات با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.»

منابع:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diphtheria

https://www.cdc.gov/diphtheria/index.html