اصلی ترین علت و علائم بیماری ام اس چیست؟

بیماری ام اس یک بیماری ناتوان‌کننده مغز و نخاع است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین که دورتادور فیبرهای عصبی را پوشانده، حمله می‌کند و  باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و اندام‌ها می‌شود. در نتیجه این بیماری می‌تواند آسیب دائمی به اعصاب وارد کند. علائم و نشانه‌های این بیماری بسیار متفاوت بوده و بستگی به میزان شدت و آسیب عصبی دارد. دکتر مایکو در این مقاله به بررسی علت علائم درمان و دیگر نکات مهم درباره مریضی ms می‌پردازد.

مشکلات بیماری ام اس چیست؟

بیماری ms یک بیماری مغز و اعصاب و نوعی بیماری خودایمنی محسوب می‌شود که در آن سیستم ایمنی به بافت‌های خود بدن حمله می‌کند. افرادی وجود دارند که به ام اس شدید مبتلا بوده و توانایی انجام امور عادی را به طور کل ازدست‌داده‌اند. فعالیت‌هایی مثل راه‌رفتن در چنین بیماری ای در موارد شدید بسیار سخت است. درحالی‌که در موارد دیگر ممکن است علائم شدیدی وجود نداشته و فرد مشکل به خصوصی در زندگی نداشته باشد. درمان‌های مختلفی برای بهبود حملات و مدیریت بیماری وجود دارد؛ اما هیچ درمان قطعی برای بهبود و درمان کامل این بیماری وجود ندارد.

اولین چیزی که به آن نیاز دارید مشورت در مورد شرایط بیماری، علائم پیش رو و راه هایی برای کنترل آن است. برای آنکه در حداقل زمان و بدون خروج از خانه نوبت از دکتر موردنظر بگیرید می توانید از خدمات ویزیت آنلاین تصویری، تلفنی و متنی و البته حضوری دکتر مایکو استفاده نمایید. دکتر مایکو اولین قدم را در خصوص نوبت دهی و درمان از راه دور توسط پزشکان بیمارستان ها تحت عنوان کلینیک مجازی را نیز برداشته است.

علت ms: ام اس چگونه به وجود می‌آید؟

در این بیماری فیبرهای عصبی مورد حمله قرار گرفته و تخریب می‌شوند. میلین که پوشش اطراف فیبرها در مغز و نخاع است، زمانی که آسیب می‌بیند، ارسال پیام در آن کُند یا متوقف می‌شود و این موضوع منجر به آسیب به عصب و اختلال در فعالیت‌ها می‌گردد.

علت Multiple Sclerosis ناشناخته است بااین‌حال به نظر می‌رسد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشد. عوامل خطر زیادی در بروز این بیماری مؤثر هستند. در ادامه به برخی از عواملی که می‌توانند علت مریضی ام اس محسوب شوند، اشاره می‌کنیم:

• جنسیت
• سابقه خانوادگی
• برخی عفونت‌ها
• نژاد
• کمبود ویتامین دی
• برخی از بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع یک
• سیگارکشیدن یا عادت‌های مخرب

علائم ام اس چیست؟

علائم و نشانه‌های بیماری ms متعدد است و ممکن است در هر فرد بسته به طول دوره بیماری و موقعیت فیبرهای عصبی متفاوت باشد. علائم این بیماری اغلب بر حرکت اندام‌ها یا راه‌رفتن تأثیر می‌گذارند. از جمله علائم ms می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بی‌حسی یا ضعف در اندام‌های مختلف بدن به‌صورت هم‌زمان یا در یک طرف از بدن
• لرزش و عدم هماهنگی
• راه‌رفتن ناپایدار و به‌سختی
• احساس برق‌گرفتگی
• مشکلات بینایی از جمله تاری دید و دوبینی
• لکنت زبان
• سرگیجه
• خستگی
• مورمورشدن یا درد در قسمت‌های بدن
• مشکلات جنسی، روده و مثانه

در موارد حاد این بیماری ممکن است علائم زیر بروز پیدا کنند:

• تنگی نفس
• خستگی زیاد
• درد در ماهیچه‌ها و مفاصل بدن
• کاهش وزن ناگهانی در بازه زمانی کوتاه
• تغییر شکل انگشتان دست‌ها، پاها و پهن و عریض شدن آن‌ها
• سرفه خشک

علائم ام اس خفیف

ام اس خفیف یا خوش‌خیم به وضعیتی اطلاق می‌شود که بعد از چندین سال ابتلا به بیماری بیشتر توانایی‌های بدن حفظ شده باشند. فقط حدود ۵ تا ۱۰ درصد از مبتلایان به ام اس از نوع خوش‌خیم هستند و مشکل به خصوصی در زندگی ندارند. اما ابتلا به ام اس خوش‌خیم به این معنی نیست که هیچ‌گونه علائمی در فرد وجود نخواهد داشت. بیماری ام اس یک بیماری غیرقابل‌پیش‌بینی است و روند دقیق پیشرفت آن نیز غیر قابل تعیین است. در بعضی موارد ممکن است بیماری به‌آرامی رشد کند و در موارد دیگر پیشرفت سریعی داشته باشد. علائم ام اس خوش‌خیم به شرح زیر است:

• مشکلات بینایی
• مشکلات حافظه و تمرکز
• احساس گزگز شدن و بی‌حسی در اندام‌ها
• اسپاسم عضلانی
• خستگی

علائم ام اس خاموش

علت ام اس ناشناخته است. هنوز علت مشخصی برای بروز این بیماری که از جمله بیماری‌های خودایمنی بوده و در آن سیستم ایمنی به بافت‌های خودی بدن حمله می‌کند، یافت نشده است. محققین و دانشمندان زیادی در این زمینه تحقیقات بسیاری انجام داده‌اند؛ اما به نتیجه قطعی نرسیده‌اند. بااین‌حال برخی از محققین بر این عقیده هستند که ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیک در بروز این بیماری مؤثر هستند. در مواردی این بیماری ممکن است به‌صورت خاموش باشد. اما علائمی وجود دارند که می‌توان با آن‌ها به وجود این بیماری پی برد. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد هنگام ادرار که می‌تواند از اولین نشانه‌های بیماری ام اس باشد.
• ازدست‌دادن تعادل که ناشی از رشد و تخریب سلول‌های عصبی است و آغاز ام اس محسوب می‌شود.
• احساس سوزن‌ سوزن ‌شدن روی یک عضو یا اعضای مختلف بدن.
• ناتوانی و بی‌حسی در تغییرات دما، فرد ممکن است با در دست گرفتن یک لیوان چای داغ دمای آن را احساس نکند.
• گرفتگی و اسپاسم عضلات که بعد از چند دقیقه برطرف می‌شود.
• اختلال افسردگی
• سرگیجه بدون علت
• مشاهده رنگ‌ها به‌صورت تار
• مشکلات حواس پرتی و تمرکز

همانطور که ذکر شد ام اس ممکن است ابعاد زیادی از زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد پس بهتر است هر چه سریع تر تحت نظر یک پزشک حاذق درمان خود را شروع و یا ادامه دهید. دکتر مایکو با امکان ثبت نوبت سریع و راحت از بهترین پزشکان کشور در کلینیک ها و بیمارستان ها به صورت حضوری و آنلاین می تواند شما را در این راه یاری نماید.

علائم ام اس در زنان

بر اساس مطالعات صورت‌گرفته علائم بیماری ام اس در زنان و مردان باهم تفاوت دارد. این بیماری در موارد بیشتری در زنان دیده می‌شود و سطح هورمون‌ها را دستخوش تغییراتی می‌کند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که سطوح پایین‌تر تستوسترون ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد و در بعضی دیگر از تحقیقات نوسانات هورمون‌های زنانه عامل بروز این بیماری معرفی شدند.

بااین‌حال تحقیقات بیشتری برای بررسی تفاوت علائم این بیماری در زنان و مردان لازم است؛ اما علائم مختص زنان و مردان در این بیماری وجود دارد که به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. از جمله علائم این بیماری در زنان می‌توان به مشکلاتی در بارداری، یائسگی یا سیکل قاعدگی اشاره کرد. همچنین اختلالات جنسی از دیگر مواردی است که در این بیماری در زنان قابل‌مشاهده است. از جمله اختلالات جنسی در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش میل جنسی
• خشکی واژن
• احساس درد در حین رابطه
• کاهش کیفیت لذت جنسی
• فقدان حس در اندام تناسلی
• شدت یافتن علائم قاعدگی

علائم ام اس در مردان

علائم ms در مردان نیز در اختلالات جنسی بروز پیدا می‌کند. در واقع تفاوت علائم این بیماری در مردان و زنان به‌صورت هورمونی است. از جمله علائم این بیماری در مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش میل جنسی
• کاهش حس آلت تناسلی
• اختلال در انزال
• اختلال در نعوظ
• اختلال در تحریک یا ارضا جنسی

بیماری ام اس در مردان

بیماری ام اس منجر به التهاب مزمن و آسیب به سیستم عصبی مرکزی می‌شود. پزشکان به‌صورت دقیق نمی‌دانند که چرا برخی از افراد به ام اس مبتلا می‌شوند و هنوز علت دقیقی برای بروز این بیماری وجود ندارد. مکانیسم ام اس در مردان و زنان به‌صورت یکسان است؛ اما هورمون‌های زنان و مردان ممکن است در احتمال ابتلا به ام اس و چگونگی پیشرفت و روند بیماری مؤثر باشند.

شدت بیماری در مردان بیشتر از زنان می‌تواند باشد؛ چراکه احتمال تخریب عصبی و علائم شناختی در مردان شدیدتر است. این موضوع ممکن است به دلیل سطح استروژن کمتر در مردان نسبت به زنان باشد. بااین‌حال هورمون‌های زنانه ممکن است در میزان بالاتر از ام اس مؤثر باشند.

تحقیقات مختلف نشان می‌دهند که استروژن می‌تواند محافظ سیستم عصبی باشد؛ بنابراین سطح بالای استروژن در زنان می‌توانند آسیب‌زایی Multiple Sclerosis را کمتر کند. در مردان و زنانی که در سن بیشتر از ۵۰ سال این بیماری در آن‌ها تشخیص‌داده‌شده، دوره بیماری مشابه دیده می‌شود؛ بنابراین این موضوع نیز تأثیر استروژن بر ام اس را نشان می‌دهد. چراکه تغییرات هورمونی در دوران یائسگی باعث کاهش استروژن می‌شود و به‌این‌ترتیب علائم بیماری در افراد بالای ۵۰ سال در زنان و مردان یکسان است.

ام اس در کودکان و نوجوانان

بیماری ام اس در کودکان و نوجوانان نیز بروز پیدا می‌کند. میزان علائم این بیماری غیرقابل‌پیش‌بینی بوده و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در کودکان ام اس همیشه از نوع بهبوددهنده است. یعنی این بیماری به طور متناوب بین عود و بازگشت بیماری با علائم جدید و سپس دوری بهبودی با علائم خفیف بروز پیدا می‌کند. علائم بیماری در کودکان می‌تواند روزها تا هفته‌ها ادامه داشته باشد و ماه‌ها یا سال‌ها بهبودی آن طول بکشد. اما در نهایت این بیماری در کودکان و نوجوانان نیز می‌تواند به ناتوانی دائمی تبدیل شود. علائم این بیماری در کودکان همانند بزرگسالان است که عبارتند از:

درمان ام اس

هیچ درمان قطعی برای بیماری ms وجود ندارد؛ اما روش‌های مختلفی برای تسریع بهبودی از حملات و کند کردن سرعت پیشرفت بیماری وجود دارد. همچنین درمان‌هایی برای مدیریت علائم و کاهش شدت آن‌ها ارائه می‌شوند. در مواردی که علائم خفیفی از بیماری وجود دارد نیازی به درمان نیست. درمان بیماری ‌ام اس به بخش‌های مختلفی از جمله درمان حملات، درمان برای پیشروی بیماری، درمان‌های خوراکی و درمان‌های تزریق تقسیم‌بندی می‌شود.

در درمان‌های حملات از پردنیزون خوراکی برای کاهش التهاب عصبی استفاده می‌شود. تعویض پلاسما از دیگر روش‌های کاهش حملات است. راهکار دیگر استفاده از روش‌های درمانی برای کند کردن روند بیماری است. این روش‌های اصلاحی ممکن است اثرات قابل‌توجهی برای سلامتی داشته باشند. درمان‌های خوراکی شامل مصرف داروهای خوراکی است که می‌توانند عوارض جانبی مثل فشار خون بالا داشته باشند. داروهایی چون دی متیل فومارات برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند. درمان‌های تزریقی شامل DMT که یک داروی آنتی‌بادی انسانی است، می‌باشد. از این روش برای درمان هر دو نوع بیماری عودکننده – فروکش‌کننده و پیش‌رونده ام اس استفاده می‌شود.

تست ام اس در خانه

روش‌های مختلفی برای تشخیص “مریضی ms“ وجود دارند. بااین‌حال افرادی هستند که به سراغ روش‌های تست در خانه می‌روند و ترجیح می‌دهند تشخیص این بیماری را در منزل و بدون مراجعه به پزشک انجام دهند. روش‌های تست ام اس در خانه متنوع بوده و هیچ‌کدام پایه و اساس علمی ندارد و نمی‌توانند به‌تنهایی باعث تشخیص درست بیماری شوند، بااین‌حال ممکن است به‌واسطه تست ام اس بتوانید تا حدودی علائم و نشانه‌های بیماری را تشخیص دهید؛ اما این موضوع نمی‌تواند به‌طورقطع نشان‌دهنده بروز چنین بیماری باشد.

این بیماری یک مشکل عصبی محسوب می‌شود و در گام‌های اولیه مشکلات مختلف مرتبط با اعصاب به‌صورت واضح قابل‌مشاهده است. حتی در موارد خاموش بیماری علائم خفیفی وجود دارند که می‌توانند شما را به‌احتمال ابتلا به این بیماری مشکوک کنند.

از سوی دیگر به دلیل حساس بودن این بیماری و حمله شدید آن به سیستم عصبی مرکزی، نمی‌توانید وقت زیادی را صرف انجام روش‌های سنتی و تست در خانه کنید؛ بنابراین لازم است اقدام مناسب را به‌صورت فوری  و پیش از پیشرفت سریع بیماری انجام دهید. تشخیص این بیماری باید توسط پزشک متخصص صورت بگیرد.

سؤالات پرتکرار درباره‌ی بیماری ام اس

آیا ام اس باعث فلج شدن می‌شود؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که اکثر بیماران مبتلا به ام اس هیچگاه دچار فلجی نمی‌شوند. اختلال در راه‌رفتن و عدم تعادل از جمله علائم شایع در این بیماری است؛ اما این بیماری نمی‌تواند منجر به فلج کامل شود. دو سوم از بیماران در راه‌رفتن ممکن است دچار مشکلات شدیدی در حد استفاده از عصا شوند. بااین‌حال فلج شدگی در آن‌ها دیده نمی‌شود.

عمر بیماران ام اس چقدر است؟

بیماران مبتلا به ام اس عمر طبیعی دارند و این بیماری نمی‌تواند منجر به مرگ یا کوتاه‌شدن عمر می‌شود.

ام اس و مرگ: آیا ms کشنده است؟

خیلی از مبتلایان به بیماری ام اس عمر طبیعی داشته و به‌ندرت و تنها در صورت عدم توجه به عوارض ممکن است طول عمر آن‌ها کاهش یابد.

آیا بیماری ام اس ارثی است؟

بیماری ام اس یک بیماری خودایمنی بوده و ژن‌ها نیز می‌توانند در بروز آن مؤثر باشند. بااین‌حال به طور کامل نمی‌توان گفت که این بیماری ارثی است؛ چراکه بیماری ارثی به بیماری اطلاق می‌شود که از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. این موضوع در این بیماری مشاهده نمی‌شود.

چالش‌های بیماری ام اس و ازدواج

ام اس یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند زندگی فرد را تحت شعاع قرار دهد. زمانی که فرد مبتلا به بیماری ام اس تشخیص داده شود و با شروع روند درمان اثرات غیرقابل‌پیش‌بینی در زندگی او ممکن است رخ دهد. همچنین مشکلات روحی چون افسردگی در افراد مبتلا به بیماری ms مشاهده می‌شود. این مشکلات در کنار علائم جسمی می‌توانند در زندگی زناشویی و ازدواج افراد مشکلاتی ایجاد کنند.

اما سؤالی که برای اکثر زوجین وجود دارد، مربوط به ابتلا زنان به ام اس و ایجاد اختلال در بارداری است. در پاسخ به این موضوع باید گفت که ام اس تغییری در داشتن یک بارداری سالم ایجاد نمی‌کند. این بیماری تنها می‌تواند باعث تشدید علائم مربوط به دوران بارداری شود. اختلالات جنسی حاصل از این بیماری از جمله مواردی است که می‌تواند در ازدواج تأثیرگذار باشد. بااین‌حال تمام این موارد به کمک پزشکان و درمانگران قابل‌کنترل و اصلاح هستند.

اهمیت نقش اطرافیان در بهبود بیمار ام اس

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، افراد مبتلا به ام اس می‌توانند دچار علائمی چون افسردگی، استرس و مشکلات روحی شوند؛ بنابراین حضور و دلگرمی اطرافیان می‌تواند نقش مهمی در روند بهبود این بیماری داشته باشد. زمانی که یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شود باتوجه‌به علائمی که بروز می‌دهد، می‌تواند سایر اعضای خانواده را نیز درگیر کند. چراکه مشکلاتی چون عدم تعادل یا اختلال در راه‌رفتن باعث می‌شود تا فرد به کمک دیگر اعضای خانواده نیاز داشته باشد.

علاوه بر این نقش تأمین حمایت عاطفی در روند بهبودی بیماری بسیار پررنگ است. برنامه درمانی به اعضای خانواده و فرد مبتلا به بیماری ام اس برای مقابله با استرس، افسردگی، ترس و مشکلات روحی ناشی از بیماری توسط متخصصان ارائه می‌شود.

منابع:

medlineplus.gov

www.healthgrades.com

www.medicalnewstoday.com

سوالات شما