فتق دیسک کمر چیست؟ انواع بیرون زدگی دیسک کمر

ستون فقرات از مهره‌های استخوانی تشکیل شده است که توسط دیسک‌های بین مهره‌ای از یکدیگر جدا می‌شوند. دیسک‌ها مانند بالشتک‌هایی عمل می‌کنند و از مهره‌ها در برابر ضربه محافظت می‌کنند. فتق دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که قسمتی از هسته ژلاتینی دیسک از طریق حلقه فیبری بیرون بزند. این بیرون زدگی می‌تواند به ریشه‌های عصبی اطراف فشار وارد کند و باعث درد، بی‌حسی، یا ضعف در پاها شود. فتق دیسک کمر معمولاً در ناحیه پایینی ستون فقرات، بین مهره‌های L4-L5 یا L5-S1 رخ می‌دهد. این مهره‌ها مسئول حرکات پاها هستند، بنابراین فتق دیسک در این ناحیه می‌تواند باعث درد شدید در پاها شود.

فتق دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک کمر یک حالت پاتولوژیک در ستون فقرات است که در آن، ناحیه‌ی نرم و ژله‌ای داخل دیسک فقرات کمری به بیرون می‌زند. این بیماری ارتوپدی ممکن است ناشی از فشار زیاد بر دیسک، آسیب جسمی یا تغییرات سنی باشد. فتق دیسک باعث فشار بر اعصاب نخاعی می‌شود و موجب علائمی از جمله کمردرد، ضعف عضلات و در برخی موارد سیاتیک می‌گردد. تشخیص این حالت از طریق تاریخچه‌ی بالینی، آزمایش‌های تصویری و ارزیابی جسمانی صورت می‌گیرد.

فتق دیسک کمر کجاست؟

فتق دیسک کمر در ناحیه ستون فقرات کمری اتفاق می‌افتد و معمولاً در بخش‌های پایین‌تر از ستون فقرات واقع شده است. این ناحیه به عنوان ناحیه‌ی لمبوساکرال شناخته می‌شود و از انتهای ستون فقرات شروع شده و تا آخر ادامه می‌یابد. در این ناحیه، دیسک‌ها به عنوان وسیله ظریف کشش و فشار برای ستون فقرات عمل می‌کنند. اگر فشار زیادی بر دیسک وارد شود، ممکن است به بیرون زدن یا پارگی دیسک و در نتیجه فتق دیسک کمر منجر شود.

انواع بیرون زدگی دیسک کمر

بر اساس میزان بیرون زدگی هسته دیسک، فتق دیسک کمر به سه دسته تقسیم می‌شود:

• فتق دیسک کمر بدون بیرون زدگی: در این نوع فتق، تنها قسمت کوچکی از هسته‌ی دیسک از طریق حلقه فیبری بیرون می‌زند. این نوع فتق معمولاً علائم خفیفی ایجاد می‌کند و اغلب بدون درمان بهبود می‌یابد.
• فتق دیسک کمر با بیرون زدگی کم: در این نوع فتق، قسمت بیشتری از هسته‌ی دیسک از طریق حلقه‌ی فیبری بیرون می‌زند. این نوع فتق ممکن است باعث درد متوسط ​​تا شدید در کمر یا پاها شود.
• فتق دیسک کمر با بیرون زدگی زیاد: در این نوع فتق، بخش عمده‌ای از هسته دیسک از طریق حلقه فیبری بیرون می‌زند. این نوع فتق ممکن است باعث درد شدید و غیرقابل تحمل در کمر یا پاها شود.

علائم بیرون زدگی دیسک کمر

علائم بیرون زدگی دیسک کمر بسته به میزان بیرون زدگی و محل آن می‌تواند متفاوت باشد. شایع‌ترین علائم عبارتند از:

• درد در کمر یا پاها: درد معمولاً در یک طرف بدن احساس می‌شود و می‌تواند از کمر به پاها منتشر شود. درد اغلب با خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین یا سرفه و عطسه تشدید می‌شود.
• بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در پاها: بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن معمولاً در یک طرف بدن احساس می‌شود و می‌تواند از مچ پا تا انگشتان پا امتداد یابد.
• ضعف در پاها: ضعف در پاها ممکن است باعث مشکل در راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها یا بلند کردن اجسام سنگین شود.

علائم پارگی دیسک کمر

زمانی که حلقه فیبری دیسک به طور کامل پاره شود، پارگی دیسک کمر رخ می‌دهد. پارگی دیسک معمولاً با علائم شدیدتری نسبت به فتق دیسک همراه است. علاوه بر علائم ذکر شده برای فتق دیسک، پارگی دیسک ممکن است باعث موارد زیر نیز شود:

درد ناگهانی و شدید در کمر یا پاها

درد پارگی دیسک معمولاً بسیار شدیدتر از درد فتق دیسک است و ممکن است به طور ناگهانی و بدون هیچ ضربه یا آسیبی رخ دهد.

از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع

از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع معمولاً نشان‌دهنده آسیب جدی به نخاع است. زمانی این اتفاق می‌افتد که پارگی شدیدی در دیسک کمر رخ داده باشد.

اختلال در عملکرد جنسی

با پارگی دیسک کمر ممکن است اختلال در عملکرد جنسی در اثر آسیب به ریشه‌های عصبی مسئول عملکرد جنسی رخ دهد.

بهترین روش درمان فتق دیسک کمر

درمان فتق دیسک کمر به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، سن بیمار و وضعیت سلامت کلی بیمار بستگی دارد. در بیشتر موارد، درمان فتق دیسک کمر بدون جراحی امکان‌پذیر است. استراحت یکی از مهم‌ترین درمان‌های فتق دیسک کمر است. بیمار باید از انجام فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شود، خودداری کند. داروهای مسکن و ضدالتهابی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. به علاوه فیزیوتراپی به تقویت عضلات کمر و پاها بسیار کمک می‌کند.

درمان فتق دیسک کمر بدون جراحی

همان طور که گفتیم، استراحت یکی از مهم‌ترین درمان‌های فتق دیسک کمر است. بیمار باید از انجام فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شود، خودداری کند. در صورت درد شدید، بیمار ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. همچنین فیزیوتراپی یکی دیگر از درمان‌های بدون جراحی است. روش‌هایی مانند آب درمانی هم وجود دارد که هم درد و التهاب را کم می‌کند و هم عملکرد حرکتی را بهبود می‌بخشد. آب درمانی به روش‌های مختلفی مانند: شنا، آب درمانی تحت فشار یا با حرارت انجام می‌گیرد که در ادامه بیشتر توضیح داده می‌شود.

آب درمانی برای فتق دیسک

آب درمانی یک روش غیرجراحی برای کاهش علائم فتق دیسک کمر است. در این روش، تمرینات و درمان‌های فیزیکی در آب به عنوان یک محیط نرم و حمایت‌کننده انجام می‌شود. آب به بدن وزن اضافه نمی‌کند و فشار را از روی ستون فقرات کمر کاهش می‌دهد. در آب، حرکات انجام شده فشار کمتری به دیسک وارد می‌کنند، که ممکن است به بهبود درد، افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و کاهش فشار بر روی اعصاب نخاعی منجر شود. این روش به عنوان یک ابزار مؤثر در برنامه‌های فیزیوتراپی برای مدیریت و درمان فتق دیسک کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جا انداختن فتق دیسک کمر

جا انداختن فتق دیسک کمر یک روش جراحی است که با استفاده از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود. در این روش، جراح از طریق یک برش کوچک در کمر، به دیسک بیرون‌زده دسترسی پیدا می‌کند و آن را به محل خود برمی‌گرداند.

آیا فتق دیسک کمر خطرناک است؟

فتق دیسک کمر معمولاً خطرناک نیست و در اکثر موارد بدون نیاز به جراحی بهبود می‌یابد. با این حال، در موارد نادر، فتق دیسک کمر می‌تواند باعث آسیب جدی به نخاع شود. این آسیب ممکن است منجر به از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع، اختلال در عملکرد جنسی یا فلج شود.

ورزش فتق دیسک کمر

ورزش می‌تواند به بهبود عملکرد حرکتی و کاهش درد ناشی از فتق دیسک کمر کمک کند. با این حال، مهم است که قبل از شروع هر گونه برنامه ورزشی با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید. به طور کلی با ورزش صحیح می‌توان ماهیچه‌های خاصی را تقویت کرد تا فشار وارد به کمر را کاهش دهند. با کاهش فشار و محکم نگه داشتن مهره‌های کمر، قطعا درد و التهاب کمتر می‌شود و عملکرد حرکات بدن بهبود می‌یابد.

فتق دیسک کمر و بارداری

بارداری می‌تواند خطر ابتلا به “فتق دیسک کمر” را افزایش دهد. این خطر به دلیل افزایش وزن بدن و فشار بر ستون فقرات در دوران بارداری است. اگر در دوران بارداری به کمردرد شدید دچار شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

فتق دیسک کمر و سیاتیک

سیاتیک یک بیماری است که در اثر فشار بر عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. عصب سیاتیک یک عصب بزرگ است که از نخاع خارج شده و به پاها می‌رسد. فتق دیسک کمر می‌تواند باعث فشار بر عصب سیاتیک شود و در نتیجه باعث درد سیاتیک، بی‌حسی، یا ضعف در پاها شود.

کلام آخر

فتق دیسک کمر ناهنجاری در ستون فقرات است که به بیرون زدن قسمتی از دیسک منجر می‌شود. این مشکل عمدتاً در نواحی پایینی ستون فقرات رخ می‌دهد. علائم آن شامل درد کمری، بی‌حسی در پاها و ضعف عضلات است. بیرون زدگی دیسک بر اساس میزان بیرون زدگی هسته دیسک تقسیم‌بندی می‌شود، که شامل درد و علائم نوروپاتیک می‌شود. درمان‌ها شامل استراحت، داروهای مسکن، فیزیوتراپی و آب درمانی هستند.

هرچند فتق دیسک کمر معمولاً خطرناک نیست، اما در صورت پارگی دیسک ممکن است به علائم شدیدتر منجر شود. مدیریت با استفاده از روش‌های غیرجراحی از جمله ورزش‌های مناسب و مشورت با پزشک می‌تواند به بهبود علائم و کاهش خطرات مرتبط کمک کند.

«اگر شما هم تجربه ی علائم و درمان فتق دیسک کمر را دارید، تجربه ی خود را در قسمت نظرات با سایر خوانندگان این مقاله در میان بگذارید.»