در حالیکه این روزها متاورس سر و صدای زیادی به پا کرده و ممکن است شما برای استفاده از آن ذوق زده باشید و هیجانات زیادی را تجربه کنید، اما باید در مورد این پدیده نوظهور بیشتر بدانید. آگاه باشید که استفاده از این تکنولوژی پیشرفته و هیجان انگیز، می‌تواند منجر به کاهش فعالیت بدنی و انزوای شما شود و ما در ادامه این مقاله از دکتر مایکو قرار است نکات مفیدی در مورد تاثیر متاورس بر سلامتی از جنبه مثبت و منفی آن در اختیار شما قرار دهیم.
دنیا پس از رونق اینترنت
دنیا را از زمان رونق اینترنت بعد از به وجود آمدن دات کام در دهه 1990 تغییرات زیادی به خود دید و از آن زمان به بعد با مفهوم کاملا جدیدی از دهکده جهانی روبرو شدیم. حال بعد از گذشت دهه‌ها، این روزها ما در آستانه پیشرفت ارتباطی دیگری به نام متاورس قرار داریم. غول‌های فناوری مانند فیس‌بوک و مایکروسافت، نسخه‌های خود را از اینکه متاورس قرار است چه شکلی باشد و چه تغییراتی ممکن است ایجاد شود، ارائه کرده‌اند.
همه می‌دانیم که اینترنت چگونه زندگی را برای ما آسان‌تر کرده، پس بدون شک متاورس نیز با نوآوری‌هایی که با خود به ارمغان خواهد آورد، شکل جدیدی به زندگی ما خواهد بخشید. با این وجود باید بدانیم که تمام این مزایا، چالش‌های جدیدی را نیز به همراه خواهند داشت که یکی از آن چالش‌ها تاثیر متاورس بر سلامتی جسمی و روانی بدن است.
متاورس چیست؟
مفهوم متاورس با نام متا پس از نام محبوب فیس‌بوک، یکی از رایج‌ترین مفاهیمی بود که در دنیای تکنولوژی استفاده شد. در واقع متاورس یا فرا جهان اساسا یک جهان دیجیتالی است. جهانی که از همگرایی فیزیکی، مجازی و واقعیت‌های تکمیل شده، به وجود آمده است. در سال 1992 نیل استفنسن نویسنده امریکایی، رمانی علمی تخیلی با نام اسنو کرش (سقوط برف) نوشت که جرقه‌ای برای ابداع متاورس توسط دانشمندان شد. اما این فرا جهان دقیقا چیست و چگونه کار می‌کند؟
متاورس فقط جنبه سرگرمی دارد؟
نسخه فیس‌بوک، متاورس را به عنوان دنیای مجازی به تصویر می‌کشد که در آن می‌توانید با دوستان خود در آواتارهای دیجیتالی بنشینید و بازی کنید. در حالی که نسخه مایکروسافت بر ارائه جلسات در دنیای مجازی تمرکز دارد. با این حال متاورس قرار نیست محدود به معاشرت با افراد دیگر و بازی‌های مجازی باشد. هدف آن ایجاد اقتصاد دیجیتالی است که در آن می‌توانید محصولات و خدماتی را به وجود بیاورید، یا به خرید و فروش محصولات خود بپردازید و بهتر از خدمات پزشکی بهره‌مند شوید.
با این وجود تمام ایده‌های ارائه شده توسط این غول‌های فناوری تنها بخشی از متاورس را تشکیل می‌دهند. به عنوان مئال می‌توانید کنسرت‌های مجازی معرفی شده توسط کورتنایت را در نظر بگیرید. گوگل، آمازون و فیس‌بوک با اینکه بخشی از اینترنت هستند اما توانایی به تصویر کشیدن تمام اینترنت را ندارند. همه مفاهیم ارائه شده درباره فراجهان تا به امروز، تنها به مشابه یک بلوک ساختمانی برای متاورس است در حالی که از واقعیت‌های مجازی تکمیل شده و واقعیت‌های ترکیب شده استفاده می‌کند.
تاثیر متاورس بر سلامتی روح و جسم
مشکل اصلی که در مورد متاورس وجود دارد، موضوع اعتیاد به آن است. اینترنت و رسانه‌های اجتماعی به شدت اعتیادآور هستند. ما عادت کرده‌ایم که به شکل نگران کننده‌ای، اطلاعات را با سرعت بالا مصرف کنیم و این باعث شده در طومار استفاده از رسانه‌های اجتماعی، هر بار چیز جدیدتر و بهتری بخواهیم.
هر پست، تصویر یا محتوایی که می‌بینید و ذهن شما را درگیر می‌کند، درست مانند یک ضربه کوچک دوپامین در مغز شما است و این دقیقا همان دلیل اصلی است که مردم ساعت‌های بسیاری را در رسانه‌های اجتماعی سپری می‌کنند.
حال بیایید دنیای مجازی و رسانه‌های اجتماعی را چندین برابر جذاب‌تر و جالب‌تر در نظر بگیریم و متصور شویم. این دقیقا همان متاورس است، واقعیت مجازی موازی با جهان حقیقی که هیچ حد و مرزی ندارد. بله! شما می‌توانید به طور بالقوه، یک محیط مجازی ایجاد کنید، که چند برابر جذاب‌تر از دنیای واقعی اطراف شما است. شاید اینگونه تاثیر متاورس بر سلامتی روحی و جسمی خود را متوجه شوید.
اعتیاد آور بودن متاورس از لحاظ روانی
در سال 2019 یک مطالعه IJERPH نشان داد که پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی و بازی‌های فریمیوم و موبایلی برای طولانی‌تر کردن زمان نمایش و زمان استفاده خود توسط افراد، از تحقیقات روان‌شناختی استفاده می‌کنند. این در حالی است که مارک زاکربرگ خالق فیس‌بوک، خود اذعان داشته است که: “در نهایت تجلی فناوری اجتماعی” می‌تواند به شکل بسیار خطرناکی اعتیاد آور باشد.
متاورس و بروز اضطراب و افسردگی
یکی از اثرات مخرب اعتیاد به فناوری‌های دیجیتال و تاثیر متاورس بر سلامتی، بروز اضطراب و افسردگی در افراد است. متاورس به شما پیشنهاد فرار از واقعیت را می‌دهد. در سال 2018 مقاله‌ای در مجله آمریکایی تحقیقات آموزشی منتشر شد که نشان می‌داد، کاربرانی که استفاده بیشتری از اینترنت و رسانه‌های اجتماعی دارند به احتمال زیاد، در دنیای واقعی از نظر اجتماعی آرام آرام به سمت منزوی شدن پیش می‌روند. با توجه به پتانسیل بالای متاورس، این علائم می‌تواند به شکل بدتری بروز پیدا کند.
اختصاص زمان استفاده بیشتر به دنیای مجازی و دور شدن از زندگی واقعی
لازم است بدانید شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی تاکتیک‌های مختلفی را به کار می‌گیرند، که شما را تا زمانی که ممکن است، درگیر خود نگه دارند. با گسترش و توسعه متاورس، محیط‌های مجازی در نهایت بیش از حد واقعی خواهند شد. به زودی شاهد این خواهیم بود که دنیای واقعی در مقایسه با دنیای مجازی، نسبت به ارائه سطح مشابهی از تحریک پذیری ذهنی، عقب خواهد ماند.
طبق گزارش دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، آمریکایی‌ها حدود 23 ساعت در هفته، زمان خود را صرف سپری کردن در اینترنت می‌کنند. مسلما با مجازی شدن بازی‌ها، کار و ارتباطات، این میزان زمان نیز افزایش می‌یابد. در حالیکه قرار گرفتن انسان‌ها در فضای باز و سپری کردن اوقات خود در دنیای خارج از خانه، به همان میزان یا حتی بیشتر از این میزان زمان قرار است، کاهش یابد.
منفی بودن تاثیر متاورس بر سلامتی و ایجاد سبک زندگی بی‌تحرک
فکر می‌کنید این رفتار چگونه تاثیر متاورس بر سلامتی را توضیح می‌دهد؟ کمتر قرار گرفتن انسان‌ها در فضای باز منجر به افزایش سبک زندگی بی‌تحرک می‌شود و افزایش این نوع سبک زندگی، باعث کاهش شدید سطح ویتامین دی بدن افراد می‌شود. یکی دیگر از اثرات فیزیکی و جسمی استفاده طولانی مدت از متاورس، خستگی بیشتر بدن و چشم‌ها و تحلیل رفتن ماهیچه‌های بدنی خواهد بود. این در حالی است که با همه گیری ویروس کرونا ما با پدیده جدیدی به نام خستگی زوم نیز مواجه شده‌ایم.
بروز سردردهای مزمن و طولانی‌مدت
همچنین در صورت استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی بیشتر از سی دقیقه، فشار فیزیکی‌ای در سر ایجاد می‌شود که علاوه بر بروز خستگی زوم، منجر به بروز سردردهای مزمن طولانی‌مدت برای فرد نیز خواهد شد.
در حالیکه حریم خصوصی در دنیای مجازی مسئله‌ای نیست که تاثیر مستقیم بر سلامتی داشته باشد، اما فقدان آن می‌تواند باعث آسیب‌های بسیاری شود. شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی قبلا داده‌های شما را برای سفارشی‌سازی فیدها، افزایش زمان استفاده و فروش آن به تبلیغ‌کنندگان شخص ثالث جمع‌آوری می‌کنند. با این وجود متاورس به شرکت‌ها امکان دسترسی به داده‌های استثماری بسیار بیشتری را می‌دهد که از نظر کاربرها ممکن است این امر چندان منطقی و پذیرفتنی نباشد.
آن سوی روشن متاورس و مزایایش
متاورس را می‌توان یک جهش بزرگ در نحوه ارتباط ما با دنیا دانست. مفهوم دنیای مجازی تنها یک مرحله از موضوعات دیرینه در دنیای داستان‌های علمی تخیلی بوده است. پیشرفت‌های انسان در زمینه تکنولوژی و پزشکی در نهایت می‌تواند این داستان‌ها را به واقعیت تبدیل کند. در حالی که استفاده بیش از حد این فناوری می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد.
جلوگیری از بروز بیماری‌ها با افزایش آگاهی
به یاد داشته باشید تاثیر متاورس بر سلامتی از جنبه مثبت و منفی تایید شده است، اما در صورت رعایت تعادل در استفاده از خدمات متاورس این پدیده جدید می‌تواند در علوم پزشکی مفید واقع شود و مزایای زیادی برای درمان بیماران و حتی جلوگیری از بروز بیماری‌ها به دنبال داشته باشد.
ترافیک کمتر و دستیابی به هوای پاک
ارتباط افراد با یکدیگر در یک شبیه سازی مجازی در واقع انقلابی در صنعت تکنولوژی و ارتباطات خواهد بود. با اینترنت پر سرعت 5G که آماده عرضه است، می‌توانید متاورس را به‌طور یکپارچه تجربه کنید. از هر مکانی (واقعی یا خیالی) بدون خارج شدن از محدوده اتاق خود بازدید کنید.
می‌توانید در کنسرت‌ها، جشنواره‌ها یا هر رویداد اجتماعی دیگری در هر نقطه از جهان شرکت کنید. یا حتی می‌توانید چندین فعالیت را مثل بازی یا ورزش به طور همزمان انجام دهید در حالی که مرزی بین واقعیت مجازی و واقعیت حقیقی برای شما وجود ندارد.
بهبود در روند تحقیقات پزشکی و درمانی
از طرف دیگر علاوه بر اینکه شما با متاورس به فراتر از محدودیت‌های جغرافیایی خواهید رفت، تاثیر متاورس بر سلامتی با کمکهای فراوانی که به تحقیقات پزشکی و درمانی نیز خواهد کرد، بسیار مشهود است. هدست‌های متاورس ثابت کرده‌اندکه ابزاری موثر برای مقابله با PTSD یا اختلال استرسی پس از حادثه و فوبیاهای مختلف هستند. متاورس بستری موثر برای درمان چنین اختلالات روانی فراهم می‌کند و این برای میلیون‌ها نفر، امکان دسترسی به درمان واقعی در دنیای مجازی را فراهم می‌کند. اگر دانشجو رشته پزشکی و رشته‌های مشابه باشید متاورس می‌تواند برای شما خدمات ارزنده‌ای در زمینه آموزش به دنبال داشته باشد.
بهبود سیستم‌های آموزشی
یکی دیگر از بخش‌هایی که سود بسیاری از متاورس می‌برد، آموزش و پرورش است. تصور کنید که بتوانید یک تور مجازی در ایستگاه فضایی بین المللی داشته باشید یا درست زمانی که روی صندلی راحتی خود آسوده لم داده‌اید، به کشف سیاره سرخ بپردازید یا درس‌های تاریخی خود را در همان مکانی که رخ داده‌اند مرور کنید.
گسترش اقتصاد دیجیتال و بهبود وضعیت اقتصادی مردم
یکی دیگر از جنبه‌های هیجان انگیز در ساخت متاورس، ادغام ارزهای دیجیتال است. وقتی که این فناوری در مقیاس کامل اجرا شود، می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. همان‌گونه که روز به روز علاقه کسب و کارها به راه‌اندازی فروشگاه‌های مجازی بیشتر می‌شود، نیاز به فضاهای فیزیکی بزرگ برای فروش محصولات کمتر می‌شود.
ایجاد تجربه‌های جدید و خوشایند
مزایای تجاری این فناوری بسیار نامحدود است. می‌تواند مصاحبه‌های شغلی و مجازی یک شرکت را با معنایی جدید، دوباره تعریف کند و تجربه جدیدی برای کارجویان فراهم آورد. تقریبا تمام صنایع از املاک و مستغلات گرفته تا غذا و لوازم الکترونیکی و حتی صنعت مد و فشن، می‌توانند منافع زیادی در استفاده از متاورس داشته باشند. از طرفی دسترسی مجازی به طور قابل توجهی بر فرآیند تصمیم گیری مصرف کننده تأثیرگذار است. تصور کنید شما امکان امتحان یک محصول را قبل از خرید داشته باشید، این قضیه چه تاثیری بر روند انتخاب شما خواهد گذاشت؟
سخن پایانی
آیا متاورس، فناوری مضری است؟ متاورس هنوز در حال برداشتن قدم‌های ابتدایی خود را برای توسعه و گسترش است. بنابراین، تحقیقات زیادی در مورد اثرات مخرب آن وجود ندارد. با این وجود نشانه‌هایی مبنی بر تاثیر متاورس بر سلامتی جسمی و برخی از مسائل مبرم در حوزه سلامت روان مانند اعتیاد و افسردگی، در بحث‌های مربوط به فرا جهان وجود دارد.
تاثیر متاورس بر سلامتی جسمی و روانی مردم و اینکه چگونه بر زندگی مردم تاثیر میگذارد یا چه تاثیرهایی خواهند گذاشت، به شرکت‌هایی که آن را ایجاد می‌کنند بستگی دارد. درست مانند اینترنت چگونگی استفاده شما از متاورس، تاثیر آن را مشخص خواهد کرد. با این وجود شرکت‌ها می‌توانند با ایجاد مقررات، اثرات مضر و منفی آن را به حداقل برسانند. آیین نامه‌ها با وضع قوانین قابل اجرا، می‌توانند محدودیت‌هایی را برای ایمنی افراد ایجاد کنند. در هر حال بدون شک متاورس مفهومی است که در درک ما از جهان تاثیر شایانی میگذارد و توانایی تغییر تمامی ادراک ما از جهان را دارد. امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. به امید روزی که با کمک این فناوری پیچیده پزشکان ماهرمان بتوانند جان بیماران زیادی را نجات دهند و در آموزش علوم پزشکی به دانشجویان پیشرو باشند.
دیدگاهتان را با ما در میان بگذارید