علت سندرم تونل کارپال چیست؟ علائم و درمان سندروم تونل کارپال دست و پا

سندرم تونل کارپال یک وضعیت پزشکی است که زمانی رخ می‌دهد که عصب مدیان (Median Nerve) که از طریق تونل کارپال در مچ دست عبور می‌کند، تحت فشار قرار می‌گیرد. این عصب مسئول احساسات و حرکات در برخی از قسمت‌های دست از جمله انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت حلقه است. زمانی که این عصب تحت فشار قرار می‌گیرد، ممکن است علائمی مانند بی‌حسی، ضعف و درد در دست و مچ ایجاد شود.

تونل کارپال یک گذرگاه باریک در مچ دست است که از استخوان‌ها و لیگامان‌ها تشکیل شده است. هرگونه تورم یا ضخامت در بافت‌های اطراف این عصب می‌تواند به فشردگی آن منجر شود و سندروم تونل کارپال را ایجاد کند. این بیماری ممکن است به تدریج ایجاد شود و در ابتدا علائم خفیفی داشته باشد، اما با گذشت زمان می‌تواند بدتر شده و عملکرد دست را تحت تأثیر قرار دهد.

علت سندرم تونل کارپال

علل مختلفی می‌تواند به ایجاد درد عصبی سندروم تونل کارپال کمک کند. این علل شامل موارد زیر می‌شود:

1. حرکات مکرر دست: استفاده طولانی مدت از دست‌ها در فعالیت‌هایی که نیاز به حرکات مکرر و مشابه دارد، مانند تایپ کردن، دوخت و دوز، یا نواختن ابزارهای موسیقی می‌تواند به فشار روی عصب مدیان منجر شود.
2. عوامل آناتومیکی: برخی افراد به طور طبیعی تونل کارپال کوچکتری دارند، که این می‌تواند به فشار بیشتری روی عصب مدیان منجر شود.
3. آسیب‌ها: آسیب‌های مچ دست مانند شکستگی یا دررفتگی می‌تواند ساختار تونل کارپال را تغییر داده و باعث فشار روی عصب مدیان شود.
4. شرایط پزشکی: برخی شرایط مانند آرتریت روماتوئید، دیابت، کم کاری تیروئید و احتباس مایعات می‌توانند به تورم در مچ دست و فشار روی عصب مدیان منجر شوند.
5. بارداری: زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی و احتباس مایعات در معرض خطر بیشتری برای توسعه سندرم تونل کارپال هستند.

سندرم تونل کارپال دست

سندروم تونل کارپال دست یکی از شایع‌ترین انواع نوروپاتی‌های فشاری (compressive neuropathies) است که بر دست تأثیر می‌گذارد. این وضعیت بیشتر در افرادی که از دست‌های خود برای کارهای مکرر و طولانی مدت استفاده می‌کنند، مانند تایپیست‌ها، موسیقی‌دان‌ها، کارگران کارخانه و افرادی که از ابزارهای ارتعاشی استفاده می‌کنند، مشاهده می‌شود.

در این سندروم، عصب مدیان درون تونل کارپال فشرده می‌شود که می‌تواند به علائمی مانند:

• بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در انگشتان؛
• ضعف در دست؛
• درد که ممکن است به ساعد و حتی شانه منتشر شود؛
• کاهش توانایی در گرفتن اجسام کوچک.

منجر شود. اگر این وضعیت به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است باعث آسیب دائمی به عصب و کاهش عملکرد دست شود.

سندرم تونل کارپال پا

با اینکه سندروم تونل کارپال بیشتر به دست مربوط می‌شود، اما وضعیت‌های مشابه‌ای نیز در پا وجود دارد که می‌توانند علائم مشابهی را ایجاد کنند. به عنوان مثال، سندرم تونل تارسال (Tarsal Tunnel Syndrome) مشابه سندرم تونل کارپال در دست است، اما این وضعیت در پا رخ می‌دهد. تونل تارسال یک گذرگاه در مچ پا است که عصب تیبیال (Tibial Nerve) از آن عبور می‌کند. اگر این عصب تحت فشار قرار گیرد، می‌تواند علائمی مانند درد، بی‌حسی و سوزش در پا و انگشتان ایجاد کند.

علائم سندرم تونل کارپال

علائم سندروم تونل کارپال می‌تواند به طور تدریجی و معمولاً با احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت حلقه آغاز شود. این علائم ممکن است ابتدا در شب‌ها بدتر شوند، زیرا بسیاری از افراد دست خود را هنگام خواب خم می‌کنند و این می‌تواند به افزایش فشار روی عصب مدیان منجر شود.

سایر علائم شامل موارد زیر می‌شود:

• درد: درد ممکن است در مچ دست شروع شود و به ساعد یا حتی شانه‌ها گسترش یابد.
• ضعف: ضعف در دست ممکن است باعث شود که افراد نتوانند اجسام را به خوبی بگیرند یا انجام کارهای روزمره مانند بستن دکمه‌ها یا نوشتن دشوار شود.
• کاهش حساسیت: برخی افراد ممکن است کاهش حساسیت را در انگشتان خود تجربه کنند که می‌تواند به مشکلاتی در انجام کارهایی که نیاز به دقت دارند، منجر شود.

آیا سندرم تونل کارپال خطرناک است؟

سندروم تونل کارپال به خودی خود معمولاً وضعیت خطرناکی نیست، اما اگر درمان نشود می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری شود. عدم درمان می‌تواند به آسیب دائمی عصب مدیان منجر شود که می‌تواند باعث کاهش عملکرد دست، ضعف عضلات و کاهش حساسیت دائمی در انگشتان شود.

اگر علائم سندروم تونل کارپال به طور مداوم وجود داشته باشد و به مرور زمان بدتر شود، توصیه می‌شود که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود.

سندرم تونل کارپال در بارداری

سندروم تونل کارپال در بارداری بسیار شایع است و تخمین زده می‌شود که حدود 20 تا 60 درصد از زنان باردار ممکن است در طول بارداری خود به این وضعیت مبتلا شوند. علت اصلی این امر افزایش احتباس مایعات در بدن است که می‌تواند به تورم در بافت‌های اطراف عصب مدیان منجر شود.

علائم سندرم تونل کارپال در بارداری مشابه علائم عمومی این بیماری است و ممکن است شامل بی‌حسی، درد و ضعف در دست‌ها باشد. در بسیاری از موارد، این علائم پس از زایمان و بازگشت سطح مایعات بدن به حالت عادی، بهبود می‌یابد.

سندرم تونل کارپال چگونه درمان میشود؟

درمان سندروم تونل کارپال بسته به شدت علائم و مدت زمان به وجود آمدن آن‌‎ها متفاوت است. در مراحل اولیه، درمان‌های محافظه‌کارانه معمولاً توصیه می‌شود:

1. استراحت: استراحت دادن به دست‌ها و اجتناب از فعالیت‌هایی که علائم را تشدید می‌کنند، می‌تواند به کاهش التهاب و فشار روی عصب کمک کند.
2. آتل بندی: استفاده از آتل مچ دست می‌تواند به نگه داشتن مچ دست در وضعیت مناسب و کاهش فشار روی عصب مدیان کمک کند، به ویژه در شب.
3. داروها: مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
4. فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و تمرینات مخصوص می‌تواند به تقویت عضلات دست و کاهش علائم کمک کند.
5. تزریق کورتیکواستروئید: در برخی موارد، تزریق کورتیکواستروئید به تونل کارپال می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.

اگر درمان‌های محافظه‌کارانه موفقیت‌آمیز نباشند، جراحی ممکن است مورد نیاز باشد. جراحی تونل کارپال شامل بریدن لیگامان اطراف تونل برای کاهش فشار روی عصب مدیان است.

عوارض بعد از عمل سندرم تونل کارپال

عمل جراحی تونل کارپال معمولاً موفقیت‌آمیز است و بسیاری از بیماران پس از عمل بهبودی قابل توجهی در علائم خود تجربه می‌کنند. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، خطرات و عوارضی نیز وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

1. عفونت: هر جراحی ممکن است با خطر عفونت همراه باشد. رعایت بهداشت و مراقبت مناسب از زخم می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
2. درد و سفتی: برخی بیماران ممکن است پس از جراحی درد و سفتی در مچ دست و انگشتان خود تجربه کنند که ممکن است نیاز به فیزیوتراپی داشته باشد.
3. کاهش قدرت: در برخی موارد، قدرت دست ممکن است بلافاصله پس از جراحی کاهش یابد، اما معمولاً با گذشت زمان و تمرینات مناسب بهبود می‌یابد.
4. آسیب به عصب: هرچند نادر است، اما ممکن است در طول جراحی، عصب مدیان آسیب ببیند که می‌تواند به مشکلات بیشتری منجر شود.

ورزش برای سندرم تونل کارپال

ورزش‌ها و تمرینات خاص می‌توانند به کاهش علائم سندروم تونل کارپال و تقویت عضلات دست کمک کنند. این تمرینات معمولاً بر کشش و تقویت عضلات اطراف مچ و دست تمرکز دارند.

• تمرینات کششی: کشش‌های ملایم مچ و انگشتان می‌تواند به کاهش فشار روی عصب مدیان کمک کند.
• تقویت عضلات: تمریناتی مانند استفاده از توپ‌های کوچک یا فنرهای مخصوص دست می‌تواند به تقویت عضلات کمک کند و علائم را کاهش دهد.
• تمرینات انعطاف‌پذیری: افزایش انعطاف‌پذیری مچ و انگشتان می‌تواند به بهبود عملکرد دست کمک کند.

درمان تونل کارپال با ورزش

ورزش می‌تواند به عنوان یک راهکار موثر در مدیریت سندرم تونل کارپال مورد استفاده قرار گیرد. تمرینات روزانه که بر کشش و تقویت عضلات دست تمرکز دارند، می‌توانند به بهبود علائم و پیشگیری از پیشرفت این بیماری کمک کنند. ترکیب این تمرینات با سایر روش‌های درمانی مانند استفاده از آتل و فیزیوتراپی می‌تواند نتایج بهتری به همراه داشته باشد.

دکتر سندرم تونل کارپال کیست؟

برای این سندرم بهتر است با متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی مشاوره داشته باشید تا برنامه ی لازم برای بهبودی شما را طراحی کنند و توصیه های لازم را به شما اعلام کنند. شما می توانید از طریق سایت دکتر مایکو به این پزشکان دسترسی داشته باشید و به راحتی برای ویزیت حضوری یا غیر حضوری، یعنی تصویری، تلفنی و متنی از آن ها نوبت آنلاین بگیرید.

«در صورتی که سوال یا اطلاعاتی در مورد سندرم تونل کارپال دارید در قسمت نظرات با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا کنار هم بیشتر یاد بگیریم.»

منابع

https://www.ncbi.nlm.nih.gov

https://www.mayoclinic.org

https://www.healthline.com