بیماری اوتیسم از اختلالات رشد در حیطه بیماری های مغز و اعصاب محسوب شده و می‌تواند مشکلات ارتباطی و اجتماعی در زندگی فرد ایجاد کند. افراد مبتلا به این بیماری دارای الگوی رفتاری محدود و تکراری هستند. این بیماری فارغ از نژاد، در افراد مختلف در سراسر جهان دیده می‌شود. شیوع این بیماری در پسران بیشتر از دختران است. دکتر مایکو علت ایجاد اختلال اوتیسم یا asd، نحوه ارتباط با بیماران، میزان عمرشان، انواع و روش‌های درمانی اوتیسم را به شما معرفی می‌کند. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
انواع بیماری اوتیسم چیست؟
انواع اختلال طیف اوتیسم در کودکان قابل‌مشاهده است که در این بخش به بررسی چند نمونه از آن ها می‌پردازیم
سندروم آسپرگر
این سندروم طیف ضعیفی از بیماری اوتیسم، که یک بیماری مربوط به مغز و اعصاب است، محسوب می‌شود. میزان هوش افراد مبتلا به این سندرم بالا بوده و توانایی اداره امور زندگی خود را دارند هرچند ممکن است در زمینه ارتباطات اجتماعی با مشکلات تخفیفی مواجه شوند.
سندروم رت
سندروم رت یکی از انواع اختلال طیف اوتیسم است که در بین دختران شیوع بیشتری دارد و دلیل بروز آن عوامل ژنتیکی است. کودکان مبتلا به این اختلال با گذشت زمان در روابط و مهارت‌های اجتماعی با مشکلاتی مواجه می‌شوند. حرکات تکراری دست در این اختلال شایع است.
اختلال فراگیر رشد
در این اختلال طیف اوتیسم، رفتارهای اوتیسمی در فرد دیده می‌شود. این اختلال در رشد فرد تأثیر زیادی دارد.
اختلال از هم گسیختگی کودکی
در کودکان مبتلا به این اختلال قبل از دوسالگی حالات طبیعی دیده می‌شود. اما با افزایش سن، مهارت‌ها و تعاملات اجتماعی رو به کاهش می‌رود. بروز این اختلال بسیار نادر و کم است.
علت بیماری اوتیسم چیست؟
یکی از متداول‌ترین سؤالاتی که ذهن افراد را به خود درگیر می‌کند، این است که علت بیماری اوتیسم چیست و در حقیقت چه عواملی در بروز اوتیسم نقش دارند؟ پاسخ به این سؤال دشوار است چراکه هنوز دانشمندان نمی‌دانند چه چیزی منجر به بروز اوتیسم یا اختلال asd می‌شود. اوتیسم از یک ژن نشئت نمی‌گیرد و می توان آن را ترکیبی از عوامل مختلف در نظر گرفت؛ اما به‌طورکلی ژنتیک در بروز این اختلال بیشتر از عوامل دیگر مؤثر است؛ بنابراین وراثت و اختلالات ژنتیکی می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. علاوه بر این عوامل محیطی نیز در بروز این بیماری مؤثر هستند. از سوی دیگر ابتلای فرد به توبروز اسکلروزیس، سندروم ایکس شکننده و دیگر اختلالات می‌تواند احتمال ابتلا به اختلال اوتیسم را افزایش دهد.
علائم بیماری اوتیسم در کودکان چیست؟
علائم بیماری اوتیسم در کودکان از سن 2 سالگی قابل تشخیص است. درصورتی‌که علائم شدید باشند، حتی قبل از 2 سالگی نیز می‌توان آن را تشخیص داد. اما در اکثر موارد لازم است کودک به سن 4 سال برسد. تشخیص زودرس این بیماری در کودکان اهمیت زیادی دارد؛ چراکه با تشخیص زودهنگام بیماری می‌توان تراپی و خدمات لازم را به‌موقع انجام داد و علائم اوتیسم یا اختلال asd را به‌شدت کاهش داد.
در این بیماری علائم مختلفی وجود دارند. اولین علائم شامل ناتوانی در تماس چشمی است. همچنین علاقه کم کودک به برقراری ارتباط با والدین یا سایر کودکان، کم‌حرف بودن و پرخاشگری می‌تواند از دیگر علائم این بیماری در کودکان باشد.
بیماری اوتیسم در بزرگسالی
تشخیص و کنترل اختلال اوتیسم در بزرگسالی کار دشوار و چالش‌برانگیز است. بزرگسالان میزان بالایی از رفتارهای کودکی خود را به یاد ندارند. این موضوع باعث می‌شود تشخیص اوتیسم در بزرگسالی کار سختی باشد. به‌هرحال اگر دچار شک و تردید در تشخیص بیماری اوتیسم در یک فرد بزرگسال هستید، می‌توان تا حدودی با بررسی علائم ابتدایی به ابتلا به این اختلال پی برد.
یک یا دو علامت نمی‌تواند به‌تنهایی کافی باشد؛ اما درصورتی‌که بیشتر از سه یا چهار نشانه در فرد وجود داشته باشد، می‌توان گفت که فرد مشکوک به بیماری اوتیسم است و برای تشخیص بهتر و دقیق‌تر این اختلال باید از تست ADIR استفاده شود. علائم این اختلال در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
- اختلال در پردازش حسی که در بسیاری از افراد مبتلا به بیماری اوتیسم دیده می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی در بزرگسالان شود.
- اختلالات ارتباط غیرکلامی
- اختلال در ارتباط چشمی
- اختلال در تعبیر و تفسیر پدیده‌ها
راه‌های درمان بیماری اوتیسم چیست؟
راه‌های مختلفی برای درمان اختلال asd وجود دارد. این موارد شامل آموزش مهارت‌های اجتماعی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، درمان‌های تلفیقی و استفاده از تکنولوژی‌های نوین است. انواع درمان‌ها در این بیماری می‌تواند به دسته‌های زیر تقسیم شود:
- رویکردهای رفتاری و تقویت مهارت‌های ارتباطی
- رویکردهای رژیم غذایی
- دارو
گفتار درمانی کودکان اوتیسم
گفتار درمانی یکی از روش های موثر در درمان بیماری اوتیسم محسوب می شود. این راهکار در توانبخشی کودکان مبتلا به این اختلال با هدف بهبود وضعیت گفتاری و ارتقای مهارت های ارتباطی کودک انجام می شود. اوتیسم اختلال پیچیده رشد مغزی است که بر عملکرد مغز تاثیر منفی گذاشته و باعث بروز مشکلات جدی در ارتباطات و تعاملات اجتماعی فرد می شود. همچنین اختلال در ارتباطات کلامی و غیرکلامی و تعاملاتی چون بازی کردن، صحبت کردن با دوستان و ارتباط با همسن و سالان و دیگر کودکان می تواند در کودکان مبتلا به این اختلال دشوار باشد.
علائم کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم تا قبل از سه سالگی بروز پیدا کرده و قابل تشخیص است. مشکلات و ناتوانی در گفتار از طریق گفتار درمانی می تواند بهبود یابد. الگوهای گفتاری نادرست در کودکان باعث بروز اختلالات دیگری چون انزوا و گوشه گیری می‌شود. بنابراین نقش گفتار درمانی در درمان “اختلال اوتیسم” بسیار پررنگ است. گفتار درمانی می تواند تاثیر زیادی در کیفیت زندگی کودکان مبتلا به این اختلال داشته باشد. به کمک گفتار درمانی و با بررسی و ارزیابی شرایط کودک می توان میزان توانمندی های او را بهبود بخشید. توانبخشی کودکان مبتلا به اوتیسم باید هرچه سریعتر آغاز شود تا بهترین نتایج را به دنبال داشته باشد.
بازی های درمانی برای کودکان اوتیسم
بازی‌درمانی نوعی روش درمان برای کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم محسوب می‌شود. از این روش زمانی که کودکان نتوانند احساسات خود را پردازش کرده و مشکلاتشان را به والدین بیان کنند، استفاده می‌شود. بازی‌درمانی ممکن است در ظاهر ساده به نظر برسد؛ اما یک روش درمانی بسیار پرکاربرد و مفید برای اختلال اوتیسم است و می‌تواند تأثیر زیادی در فهم جنبه‌هایی از مشکلات کودک داشته باشد. بر اساس مطالعات انجام شده 71 درصد از کودکان تأثیرات مثبتی به کمک بازی‌درمانی از خود نشان داده‌اند.
مزایای بازی درمانی برای بیماری اوتیسم
- کاهش استرس
- یادگیری تجربه و بیان احساسات
- بهبود مهارت‌های اجتماعی
- تقویت روابط خانوادگی
- همدلی و احترام
- احترام کودک به خود
- توسعه روش‌های مقابله‌ای و مهارت‌های حل مسئله
- قبول مسئولیت
- بهبود مهارت‌های حرکتی تقویت روحیه و ایجاد انگیزه
روش آموزش به کودکان اوتیسم
آموزش به کودکان مبتلا به “طیف اختلال اوتیسم” موضوعی بسیار مهم است. برای آموزش به چنین کودکانی لازم است وارد دنیای آن ها شوید نه اینکه آن ها را وادار به انجام فعالیت‌هایی کنید که شما می‌خواهید. این موضوع بسیار مهم است که توجه کودک در فرایند آموزش جلب شود. کودک باید علاقه به انجام فعالیت مربوطه نشان دهد؛ بنابراین سعی کنید با فعالیتی که موردعلاقه او است شروع کنید. برای جلب‌توجه بیشتر لازم است نام کودک را صدا بزنید. اگر توجه کودک به مسائل دیگری جلب شد به او ضربه بزنید و به موضوع موردنظر اشاره کنید. وسایل بصری بهتر از عبارات طولانی گفتاری می‌توانند توجه کودک را جلب کنند. در بعضی از کودکان استفاده هم‌زمان از احساسات مختلف مشکل است؛ بنابراین سعی کنید مسائل مختلف را به‌صورت جداگانه به آن ها آموزش دهید
افزایش تمرکز در کودکان اوتیسم
افزایش تمرکز در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم موضوعی است که از مهم‌ترین پیش‌نیازهای یادگیری محسوب می‌شود. برای اینکه یادگیری کودکان اوتیسمی بهتر صورت بگیرد لازم است مهارت‌های افزایش تمرکز در آن ها پرورش داده شود. اکثر کودکان توانایی کمی در تمرکز بینایی و شنوایی دارند و به راحتی دچار حواس‌پرتی می‌شوند. راهکارهای مختلفی برای افزایش تمرکز در کودکان دارای بیماری اوتیسم وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- کودک را پشت میز بنشانید و او را برای فعالیت خاص مانند خانه‌سازی آماده کنید و سعی کنید توجه او را جلب کنید.
- کودک را به اتاق تاریکی ببرید و به‌وسیله یک چراغ‌قوه روی دیوار نور بیندازید و از او بخواهید که او را دنبال کند.
- در یک اتاق نیمه تاریک روی توپ در حال حرکت با چراغ‌قوه نور بیندازید و از کودک بخواهید تا آن را دنبال کند.
- یک توپ را به سمت کودک پرتاب کنید و از او بخواهید که آن را حرکت دهد.
- از صداهای مختلف استفاده کنید و کودک را تشویق کنید که آن صداها را دنبال کند.
- بادکنک بازی و دنبال‌کردن آن توسط کودک کمک‌کننده است.
- راه‌رفتن در یک مسیر مشخص از دیگر روش‌های افزایش تمرکز در کودکان اوتیسم است.
- انجام الگوهای تقلیدی و تکرار آنچه شما از آن می‌خواهید می‌تواند مؤثر باشد.
- نگاه‌کردن به اشیای دور و نزدیک از دیگر راهکارها است.
مشکلات بیماری اوتیسم چیست؟
در اختلال اوتیسم افراد دچار مشکلات زیادی در مهارت‌های ارتباطی خود می‌شوند. از جمله مهم‌ترین مسائل مرتبط با این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال در برقراری تماس چشمی
- عدم تناسب حالات چهره و حرکات بدن
- داشتن لحن غیرمعمول صدا
- مشکل در درک دیدگاه دیگران یا تفسیر و تعبیر پدیده‌ها
- مشکل در تطبیق رفتارها
- مشکل در پیداکردن دوست یا بازی‌کردن
- بی‌علاقگی به ارتباطات اجتماعی
- عدم به‌اشتراک‌گذاری احساسات
- مشکل در مکالمه با افراد
- بی‌توجهی و حواس‌پرتی
- حساسیت زیاد یا کم به نور، صدا، لمس یا دما
- پرخاشگری و ناراحت شدن از تغییرات جزئی
- داشتن علاقه زیاد به موضوعات خاص
- تکرار رفتارهای غیرطبیعی
- نشان‌دادن علاقه بیش از حد به بعضی وسایل و اشیا
چگونه با کودک اوتیسم ارتباط برقرار کنیم؟
برقراری ارتباط با کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم مسئله‌ای است که برای بسیاری از والدین اهمیت زیادی دارد. ازآنجایی‌که این اختلال بر تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی فرد تأثیر منفی می‌گذارد، نقش اطرافیان در برقراری ارتباط بسیار حائز اهمیت است. چراکه فرد مبتلا به بیماری اوتیسم توانایی ارتباط کمی دارد؛ بنابراین دیگران باید این ارتباط را برقرار کنند. داشتن صبر زیاد و صحبت‌کردن با آرامش اهمیت زیادی دارد. از جمله راهکارهایی که می‌توان برای برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اختلال asd انجام داد این است که سعی کنید به او آموزش دهید که عصبانیتش را بیان کند. همچنین آموزش رفتارهای اجتماعی بسیار تأثیرگذار است بنابراین سعی کنید زمان زیادی با کودکتان سپری کنید، تعاملات اجتماعی کودکان را تشویق و از مشاوره‌های لازم با متخصصان در این زمینه بهره ببرید.
تست اوتیسم در خانه
تشخیص دقیق بیماری اوتیسم در خانه راهکاری است که برخی از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند که از آن استفاده کنند. می‌توان در خانه باتوجه‌به برخی شواهد هشداردهنده و علائم به بروز این اختلال پی برد هر چند تشخیص دقیق بیماری اوتیسم باید توسط پزشکان و درمانگران صورت گیرد. برای درک بهتر علائم اوتیسم لازم است اعضای خانواده توجه ویژه‌ای به رفتارها و الگوهای رفتاری کودک داشته باشند. ممکن است کودک تمایلی به برقراری ارتباط یا حتی تماس چشمی نداشته باشد.
عمر کودکان اوتیسم چقدر است؟
عمر کودکان دارای اوتیسم بستگی زیادی به شدت بیماری آن ها دارد و نمی‌توان عدد ثابتی را برای تمام افراد مبتلا در نظر گرفت. بااین‌حال 85 درصد افراد مبتلا به اختلال اوتیسم دارای عمر طبیعی هستند. توجه بیش از حد و دلسوزی برای این دسته از افراد تأثیری در روند بهبودی آنها ندارد. بلکه لازم است برای تقویت مهارت‌های اجتماعی افراد تلاش کرده و تعاملات رفتاری گوناگون را به آن ها آموزش دهید.
بیماری اوتیسم و ازدواج
ارتباط اختلال اوتیسم و ازدواج کمی پیچیده بوده و بستگی به شرایط فرد دارد اما می‌توان گفت که افراد اوتیسمی می‌توانند ازدواج کنند و بچه‌دار شوند. از نظر اکثر افراد ازدواج با این افراد غیرممکن بوده و تصور می‌کنند که آنها توانایی درک احساسات و برقراری ارتباط را ندارند. اما این تفکر اشتباه است. افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند احساسات را درک کنند و در مقابل ابراز احساسات از خود نشان دهند. اوتیسم مانع از بروز احساسات در چهره و رفتار افراد می‌شود؛ اما این بدان معنی نیست که فرد هیچ‌گونه احساسی ندارد. بلکه در مدیریت احساسات دچار مشکل است؛ بنابراین ازدواج و تشکیل خانواده با افراد مبتلا به اوتیسم امکان‌پذیر است.
درمان بیماری اوتیسم یک کار تیمی محسوب می‌شود. چراکه باید از پزشکان، درمانگران، افراد خانواده، کار درمان‌ها، روانپزشکان، روان‌شناسان بالینی، متخصصین مغز و اعصاب، پزشکان اطفال، متخصصین شنوایی، معلمان مربیان، همچنین مددکاران اجتماعی برای درمان و بهبود این بیماری کمک گرفت. هر یک از این افراد می‌توانند سهم ویژه‌ای در تقویت مهارت‌های فردی و بهبود علائم این بیماری داشته باشند.
