از کجا بفهمیم انحراف بینی داریم؟ علائم انحراف تیغه بینی و سینوزیت، آلرژی… + درمان خانگی

انحراف بینی در اثر تغییرات ساختاری در دیواره‌ی بینی (سپتوم) به وجود می‌آید و می‌تواند تأثیر زیادی بر تنفس و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. زمانی که سپتوم بینی انحراف پیدا می‌کند، می‌تواند جریان هوای مناسب را محدود کند و مشکلات تنفسی، خشکی دهان و گرفتگی بینی به وجود آورد. این وضعیت می‌تواند تأثیرات جدی‌تری از جمله مشکلات تنفسی در طول روز و شب در خواب داشته باشد. در این مقاله از دکتر مایکو، به بررسی علل، علائم و درمان‌ خانگی انحراف تیغه بینی و جراحی آن می‌پردازم.

انحراف بینی چیست؟

انحراف تیغه بینی یعنی دیواره‌ای که دو طرف بینی را از هم جدا می‌کند (سپتوم) به سمت یکی از طرفین کج می‌شود. این انحراف می‌تواند باعث محدود شدن جریان هوا در یک یا هر دو طرف بینی شود و گرفتگی بینی و مشکلات تنفسی ایجاد کند. برخی افراد ممکن است حتی متوجه این مشکل نشوند، در حالی که دیگران ممکن است علائم آن را به شدت احساس کنند.

علت انحراف بینی

از رایج‌ترین علل انحراف تیغه بینی، مادرزادی بودن آن است. در بسیاری از افراد، ساختار بینی از بدو تولد کج شکل می‌گیرد. این تغییرات می‌توانند در نتیجه‌ی رشد اشتباه دیواره‌ها و ساختارهای بینی در دوران جنینی رخ دهند. در این موارد، انحراف تیغه بینی ممکن است بدون هیچ علتی ظاهر شود و افراد ممکن است از کودکی با آن زندگی کنند.

به علاوه، انحراف بینی ممکن است پس از وقوع آسیب‌ یا ضربات ایجاد شود. این ضربات معمولاً در اثر تصادف‌ها، ورزش‌های تماسی، یا حتی برخی انواع جراحی بینی ایجاد می‌شوند. زمانی که بینی دچار آسیب می‌شود، ممکن است سپتوم کج شده و باعث انحراف آن شود. این نوع انحراف می‌تواند در هر سنی رخ دهد و گاهی نیاز به درمان پزشکی فوری دارد.

از کجا بفهمیم انحراف بینی داریم؟ علائم انحراف تیغه بینی

• مشکلات تنفسی: یکی از اصلی‌ترین علائم انحراف‌های بینی، مشکلات تنفسی است. هنگامی که سپتوم بینی کج می‌شود، مسیرهای هوایی در بینی محدود می‌شوند و این امر باعث دشواری در تنفس می‌شود. افراد مبتلا ممکن است در یک طرف بینی احساس گرفتگی کنند یا ممکن است حتی در هر دو طرف دچار مشکلات تنفسی باشند. این وضعیت ممکن است در شب و در زمان خواب بدتر شود.

• درد و فشار در ناحیه بینی: در برخی افراد مبتلا به انحراف، احساس درد و فشار در بینی و صورت رایج است. این درد ممکن است به دلیل عدم توازن در ساختار بینی و فشار روی ساختارهای اطراف بینی ایجاد شود. در صورتی که آسیب‌دیدگی از ضربه به بینی ایجاد شده باشد، درد شدیدتر خواهد بود.

• مشکلات در خواب: انحراف بینی می‌تواند اختلالات خواب جدی ایجاد کند. گرفتگی بینی ممکن است باعث خرخر شبانه یا حتی مشکلات تنفسی در هنگام خواب شود. این مشکلات می‌تواند به خستگی مفرط در طول روز منجر شود و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از افراد ممکن است از مشکلات خواب در نتیجه انحراف تیغه بینی شکایت کنند.

علائم انحراف بینی و سینوزیت

از شایع‌ترین مشکلاتی که می‌تواند به دنبال انحراف تیغه بینی ایجاد شود، سینوزیت مزمن است. انحراف می‌تواند منجر به انسداد مجاری بینی و سینوس‌ها شود و به عفونت سینوسی منجر گردد. برخی از علائم انحراف بینی و سینوزیت شامل:

• گرفتگی بینی مداوم: انسداد مجاری بینی می‌تواند باعث احساس گرفتگی و فشار در ناحیه بینی و سینوس‌ها شود.
• سردرد: سینوزیت می‌تواند باعث ایجاد سردردهای شدید، به ویژه در نواحی پیشانی و صورت شود.
• خروج مایع از بینی: ترشحات بینی معمولاً در سینوزیت تغییر می‌کند و به رنگ سبز یا زرد در می‌آید.

تاثیر انحراف بینی بر گوش

انحراف تیغه بینی نه تنها بر تنفس تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به مشکلاتی در گوش‌ها نیز منجر شود. مشکلات گوش می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• گرفتگی گوش: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مجرای بینی به دلیل التهاب مسدود شده و فشاری ایجاد می‌کند که به گوش‌ها منتقل می‌شود.
• عفونت گوش: در برخی از موارد، انحراف تیغه بینی می‌تواند به سینوزیت یا عفونت‌های دیگر منجر شود که می‌توانند بر گوش‌ها تأثیر بگذارند.
• کاهش شنوایی: در موارد شدید، انحراف بینی و مشکلات سینوسی می‌تواند منجر به کاهش شنوایی موقت یا دائمی شود.

انحراف بینی و سرگیجه

در موارد خاص، انحراف تیغه بینی می‌تواند بر گوش داخلی تأثیر بگذارد و مشکلاتی مانند سرگیجه ایجاد کند. این وضعیت به علت فشار اضافی روی سینوس‌ها و مجاری گوش داخلی ممکن است رخ دهد. افراد مبتلا به انحراف باید مراقب علائم سرگیجه باشند و در صورت بروز آن به پزشک مراجعه کنند.

انحراف بینی و سردرد

انحراف تیغه بینی می‌تواند به مشکلات سینوسی و گرفتگی مجاری بینی منجر شود که در نهایت به سردردهای مزمن و شدید منتهی می‌شود. در مواردی که سردرد ناشی از انحراف باشد، درمان این اختلال می‌تواند به کاهش سردردهای مکرر کمک کند.

انحراف بینی و آلرژی

افرادی که از آلرژی رنج می‌برند، ممکن است بیشتر به انحراف تیغه بینی مبتلا شوند. آلرژی‌ها می‌توانند باعث التهاب و تورم در بافت‌های بینی شوند که این وضعیت می‌تواند علائم انحراف را تشدید کند. به علاوه، انحراف ممکن است باعث افزایش حساسیت به آلرژن‌ها و تحریکات محیطی شود. علائم مشترک حساسیت و انحراف می‌توانند شامل گرفتگی بینی، عطسه، ترشح بینی و خارش چشم‌ها باشند. به علاوه برای افراد مبتلا به هر دو مشکل، درمان ترکیبی شامل داروهای ضدآلرژی و درمان‌های تنفسی پیشنهاد می‌‎شود

انحراف بینی در کودکان

انحراف تیغه بینی در کودکان می‌تواند علائم مشابهی با بزرگ‌ترها داشته باشد، از جمله گرفتگی بینی و مشکلات تنفسی. در صورت مشاهده‌ی این علائم در کودکان، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. درمان کودکان ممکن است شامل داروهای ضداحتقان یا درمان‌های خانگی باشد و در موارد شدیدتر، جراحی توصیه شود.

تشخیص انحراف بینی

برای تشخیص انحراف تیغه بینی، پزشک معمولاً معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در این معاینه، پزشک با استفاده از ابزاری به نام اسپکلوم بینی، داخل بینی را بررسی می‌کند تا انحراف سپتوم را شناسایی کند. همچنین ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق‌تر از آزمایش‌هایی مانند رادیوگرافی یا سی‌تی‌اسکن استفاده کند تا تصویر دقیقی از ساختار بینی و میزان انحراف آن به دست آورد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

 اگر علائمی مانند مشکلات مداوم در تنفس، درد در ناحیه بینی یا مشکلات خواب را تجربه می‌کنید که با داروهای خانگی بهبود نمی‌یابد، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین در صورتی که پس از آسیب به بینی احساس درد یا گرفتگی شدید در بینی دارید، مراجعه به پزشک ضروری است.

درمان خانگی انحراف بینی  

در بسیاری از موارد، انحراف می‌تواند با روش‌های غیرجراحی بهبود یابد. این درمان‌ها بیشتر بر روی کاهش علائم و تسهیل تنفس متمرکز هستند. در اینجا برخی از روش‌های رایج برای درمان انحراف بینی آورده شده است:

• داروها: استفاده از اسپری‌های بینی و داروهای ضداحتقان می‌تواند به کاهش گرفتگی و راحتی تنفس کمک کند. اسپری‌های بینی معمولاً باعث کاهش تورم و التهاب در بافت‌ بینی می‌شوند. داروهای ضداحتقان نیز به کاهش گرفتگی بینی کمک کرده و تنفس را راحت‌تر می‌سازند.
• شستشو با آب‌نمک: استفاده از محلول‌های آب‌نمک برای شستشوی بینی می‌تواند به تمیز شدن مجاری بینی و کاهش احتقان کمک کند. این روش به ویژه برای افرادی که از آلرژی یا عفونت‌های سینوسی رنج می‌برند مؤثر است.
• استفاده از بخور: اگر خشکی هوا باعث بدتر شدن علائم انحراف بینی می‌شود، استفاده از دستگاه بخور در خانه می‌تواند مفید باشد. رطوبت اضافی می‌تواند به کاهش خشکی و تحریکات بینی کمک کند و علائم تنفسی را بهبود بخشد.
• دمنوش‌های گیاهی: دمنوش‌هایی مانند چای زنجبیل یا چای نعناع می‌توانند به تسکین علائم تنفسی کمک کنند. این نوشیدنی‌ها خاصیت ضدالتهابی دارند و می‌توانند به کاهش تورم در مجاری بینی کمک کنند.

عمل انحراف بینی

در موارد شدیدتر انحراف که علائم به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. عمل انحراف بینی معمولاً شامل برداشتن بخش‌هایی از سپتوم بینی است که باعث انسداد می‌شود. این جراحی می‌تواند به بیماران کمک کند تا تنفس راحت‌تری داشته باشند و علائم مربوط به انحراف تیغه بینی کاهش یابد. انواع عمل های جراحی برای انحراف عبارتند از:

• سپتوپلاستی: این جراحی به طور معمول تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و جراح از طریق سوراخ‌های بینی به اصلاح و صاف کردن سپتوم می‌پردازد. در بسیاری از موارد، بیمار پس از چند روز بهبود می‌یابد، اما ممکن است نیاز به استراحت کامل برای چند هفته باشد.
• رینوپلاستی: در برخی موارد، بیمار ممکن است به علاوه بر اصلاح سپتوم بینی، نیاز به تغییرات دیگری در ظاهر بینی نیز داشته باشد. رینوپلاستی (جراحی زیبایی بینی) می‌تواند به طور همزمان با سپتوپلاستی انجام شود تا علاوه بر بهبود عملکرد تنفسی، ظاهر بینی نیز بهبود یابد.
• جراحی‌های ترکیبی: در موارد نادر، جراحی‌های ترکیبی برای اصلاح انحراف تیغه بینی و مشکلات دیگر مانند پولیپ‌ بینی یا عفونت‌های مزمن سینوسی ممکن است نیاز باشد.

انحراف بینی بعد از عمل

پس از انجام جراحی انحراف (سپتوپلاستی یا جراحی بینی)، مراقبت‌های ویژه‌ای لازم است تا روند بهبودی سریع‌تر و بهتر پیش برود. برخی از نکات مراقبتی عبارتند از:

• استراحت کامل: در هفته‌های اول بعد از عمل، استراحت کامل ضروری است. این به بدن کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابد.
• استفاده از داروهای مسکن: داروهای مسکن ممکن است برای کاهش درد و التهاب تجویز شوند.
• اجتناب از فعالیت‌های سنگین: باید از انجام فعالیت‌های سنگین که ممکن است به بینی آسیب برساند خودداری کرد.

پیشگیری از انحراف بینی

اگرچه برخی از علل انحراف، مانند عوامل ژنتیکی قابل پیشگیری نیستند، اما می‌توان اقداماتی را برای جلوگیری از بروز آسیب‌ها و ضربات به بینی که می‌تواند منجر به انحراف شود انجام داد. در اینجا برخی از نکات پیشگیرانه آورده شده است:

• احتیاط در هنگام ورزش: فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی، به ویژه ورزش‌های تماسی مانند فوتبال یا بسکتبال، می‌توانند خطر آسیب بینی را افزایش دهند. استفاده از ماسک‌های محافظ یا فریمی از ناحیه صورت می‌تواند از آسیب به بینی جلوگیری کند.
• پرهیز از ضربه به صورت: مراقبت از صورت و پرهیز از ضربات مستقیم به بینی می‌تواند از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کند. اگر در معرض آسیب‌های فیزیکی قرار دارید، می‌توانید از حفاظت‌های مناسب استفاده کنید.
• درمان سریع عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها مانند سینوزیت مزمن می‌توانند به انحراف بینی منجر شوند. درمان سریع و مؤثر این بیماری‌ها می‌تواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند.

آیا انحراف تیغه بینی بر زندگی روزمره تأثیر دارد؟

انحراف بینی می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی روزمره داشته باشد، به ویژه اگر باعث مشکلات تنفسی یا خرخر کردن شبانه شود. با این حال، با رعایت برخی نکات ساده می‌توانید کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید:

• خواب به حالت مناسب: خوابیدن به پهلو به جای خوابیدن به پشت می‌تواند به بهبود تنفس در طول شب کمک کند. افرادی که از خرخر شبانه رنج می‌برند، با تغییر وضعیت خواب ممکن است بهبودی را تجربه کنند.
• اجتناب از آلرژی‌ها و تحریک‌کننده‌ها: آلرژی‌ها و عواملی مانند دود سیگار می‌توانند علائم انحراف بینی را تشدید کنند. اجتناب از این محرک‌ها می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
• ورزش‌های تنفسی: انجام تمرینات تنفسی و تمرکز بر تنفس از طریق بینی می‌تواند به تقویت مسیرهای هوایی و بهبود تنفس کمک کند.

عکس انحراف بینی در سیتی اسکن

سیتی اسکن یکی از روش‌های رایج برای تشخیص دقیق مشکلات بینی است. این روش تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت دقیق سپتوم بینی را مشاهده کرده و اطلاعات بهتری از میزان انحراف آن پیدا کند. در سیتی اسکن، تصاویری با وضوح بالا از ساختارهای داخلی بینی و سینوس‌ها گرفته می‌شود که می‌تواند انحراف سپتوم بینی، مشکلات سینوسی و سایر مشکلات مرتبط با بینی را نشان دهد.

این روش تصویربرداری معمولاً برای افرادی که مشکلات تنفسی مزمن دارند یا سابقه جراحی بینی دارند توصیه می‌شود. سیتی اسکن به پزشکان کمک می‌کند تا دقیقاً مشخص کنند که آیا انحراف بینی به مشکلات سینوسی یا سایر اختلالات مرتبط با بینی مربوط است. برخلاف رادیوگرافی معمولی، سیتی اسکن قادر به ارائه‌ی جزئیات بیشتر و دقیق‌تری از ساختارهای داخلی بینی است. این ویژگی آن را به ابزاری ارزشمند در تشخیص مشکلات پیچیده‌تر تبدیل می‌کند.

عکس قبل و بعد انحراف بینی

این عکس‌ها نشان می‌دهند که چگونه جراحی یا روش‌های درمانی می‌توانند شکل ظاهری بینی و عملکرد تنفسی آن را بهبود بخشند.

• پس از جراحی سپتوپلاستی: اکثر بیماران پس از جراحی سپتوپلاستی تغییرات چشمگیری در تنفس خود مشاهده می‌کنند. این جراحی می‌تواند باعث بهبود تنفس و کاهش علائم ناشی از انحراف تیغه بینی شود.
• تفاوت در نمای ظاهری بینی: در صورتی که انحراف بینی به حدی باشد که باعث تغییر شکل ظاهری بینی شود، جراحی می‌تواند ظاهر بینی را نیز بهبود بخشد.

نتیجه‌گیری

انحراف تیغه بینی یک وضعیت شایع است که می‌تواند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی یا ضربه به بینی باشد و علائم آن شامل مشکلات تنفسی، گرفتگی بینی و مشکلات خواب است. با درمان‌های غیرجراحی و جراحی، افراد می‌توانند بهبود چشمگیری در وضعیت خود تجربه کنند. به علاوه، پیشگیری از آسیب‌های فیزیکی به بینی و مدیریت مشکلات تنفسی می‌تواند به حفظ سلامت بینی کمک کند.

«اگر شما هم سوال یا اطلاعاتی در مورد انحراف بینی دارید در قسمت نظرات با من و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»