سرطان حنجره، که اغلب به آن سرطان گلو گفته می‌شود، نوعی سرطان است که از حنجره آغاز می‌شود. حنجره قسمتی حیاتی از دستگاه تنفسی است که در گلو قرار دارد و نقش مهمی در تنفس، بلعیدن و صحبت کردن ایفا می‌کند. زمانی که سلول‌های سرطانی در بافت‌های این ناحیه تشکیل می‌شوند، می‌توانند تأثیر زیادی بر این عملکردهای حیاتی بگذارند و تشخیص زودهنگام و درمان آن ضروری می‌شود. در این مقاله از دکترمایکو می‌خواهم هر آنچه در مورد سرطان گلو واجب است را به شما معرفی کنم.
سرطان حنجره چیست؟
نوعی سرطان است که در بافت‌های حنجره، که به طور معمول به آن جعبه‌ی صوتی گفته می‌شود، آغاز می‌شود. حنجره ارگانی لوله‌ای شکل است که در گلو قرار دارد و دقیقاً بالای تراشه (لوله تنفسی) قرار دارد و شامل سه قسمت اصلی است:
- سوپرگلوتیس: بخش بالای حنجره شامل اپیگلاتیس، یک لایه‌ی بافتی است که مانع از ورود غذا به راه‌های هوایی می‌شود.
- گلوتیس: بخش میانه شامل تارهای صوتی است که مسئول تولید صدا هستند.
- ساب‌گلوتیس: بخش پایین که حنجره را به تراشه متصل می‌کند.
طبق گفته انجمن سرطان آمریکا، در سال 2023 حدود 12,470 مورد جدید سرطان حنجره در ایالات متحده تشخیص داده شد که در آن مردان بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
انواع سرطان حنجره
درک انواع سرطان حنجره به شخص کمک می‌کند که درمان‌ها به شکل مناسب‌تری انتخاب شوند. انواع اصلی شامل موارد زیر هستند
- کارسینومای سلول سنگفرشی: حدود 95% از موارد را تشکیل می‌دهد و از سلول‌های سنگفرشی که سطح داخلی حنجره را می‌پوشانند، به وجود می‌آید.
- آدنوکارسینوما: نوع نادری از سرطان حنجره که از سلول‌های غده‌ای منشأ می‌گیرد.
- کندروسارکوم: نوعی نادر که از غضروف حنجره آغاز می‌شود.
سرطان حنجره خوش‌خیم
به تومورهایی اشاره دارد که در حنجره (گلو) ایجاد می‌شوند ولی ویژگی‌های سرطانی (یعنی رشد و گسترش به سایر نقاط بدن) را ندارند. این نوع تومورها معمولاً خوش‌خیم هستند و نیاز به درمان فوری ندارند مگر اینکه بزرگ شوند و باعث مشکلاتی مانند مشکل تنفسی یا بلع شوند. این تومورها معمولاً به‌طور کامل با جراحی برداشته می‌شوند و معمولاً هیچ تهدیدی برای زندگی بیمار ندارند.
مراحل سرطان حنجره
سرطان حنجره بر اساس سیستم TNM طبقه‌بندی می‌شود که اندازه تومور (T)، درگیری غدد لنفاوی (N) و اینکه آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است یا نه (M) را ارزیابی می‌کند. در اینجا یک تقسیم‌بندی ساده از مراحل آمده است:
| مرحله | توضیح |
| مرحله 0 | سرطان موضعی است و گسترش نیافته است. به آن کارسینومای در محل نیز گفته می‌شود. |
| مرحله I | تومور محدود به حنجره است و عملکرد تارهای صوتی حفظ شده است. |
| مرحله II | تومور نواحی مجاور را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما به غدد لنفاوی یا سایر قسمت‌های بدن گسترش نیافته است. |
| مرحله III | تومور به بافت‌های عمیق‌تر نفوذ کرده و ممکن است غدد لنفاوی مجاور را درگیر کرده باشد. |
| مرحله IV | سرطان به قسمت‌های دورتر بدن مانند ریه ها یا کبد گسترش یافته است (متاستاز). |
ارزیابی دقیق مرحله‌ی سرطان گلو برای تعیین بهترین برنامه درمانی و پیش‌بینی پیش‌آگهی ضروری است.
علائم سرطان حنجره
سرطان حنجره اغلب با علائم ظریف شروع می‌شود که ممکن است به راحتی نادیده گرفته شوند. شناسایی این علائم اولیه می‌تواند منجر به تشخیص سریع‌تر و نتایج درمانی بهتر شود. برخی از رایج‌ترین علائم اولیه شامل موارد زیر هستند:
- خشونت صدا یا تغییرات صدا: صدای خشن که بیشتر از دو هفته ادامه یابد، معمولاً اولین علامت است، به‌ویژه اگر تاریخچه‌ای از سرماخوردگی یا فشار روی تارهای صوتی وجود نداشته باشد.
- گلودرد: گلودرد مزمنی که به درمان‌های معمولی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است نشان‌دهنده‌ی مشکل باشد.
- مشکل در بلع (دیسفاژی): درد یا ناراحتی هنگام بلعیدن می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلاتی در گلو یا حنجره باشد.
علائم سرطان حنجره حاد
با پیشرفت سرطان، علائم شدیدتری ممکن است ظاهر شوند، از جمله:
- توده در گردن: تورم غدد لنفاوی در گردن ممکن است نشانه‌ای از گسترش سرطان باشد.
- مشکل در تنفس: تومورها در حنجره می‌توانند راه هوایی را مسدود کرده و باعث تنگی نفس یا تنفس پر سر و صدا (استریدور) شوند.
- سرفه مزمن یا سرفه با خون: سرفه مزمن که گاهی با موکوس خون‌آلود همراه است، ممکن است در مراحل پیشرفته ظاهر شود.
- کاهش وزن غیر قابل توضیح: کاهش وزن ناگهانی بدون تغییر در رژیم غذایی می‌تواند علامت هشداردهنده‌ای از سرطان باشد.
اگر هر یک از این علائم را بیش از چند هفته داشتید مراجعه به پزشک ضروری است، به‌ویژه اگر سیگاری هستید یا در معرض عوامل خطر دیگر باشید. تشخیص زودهنگام می‌تواند نتایج درمانی را بهبود بدهد.
چک لیست علائم سرطان حنجره بدخیم و خوش خیم:
| علامت | مرحله اولیه | مرحله پیشرفته |
| خشونت صدا یا تغییرات صدا | ✔ | ✔ |
| گلودرد | ✔ | ✔ |
| مشکل در بلع | ✔ | ✔ |
| توده در گردن | ✔ | |
| مشکل در تنفس | ✔ | |
| سرفه مزمن | ✔ | |
| کاهش وزن غیرقابل توضیح | ✔ |
علائم سرطان گلو و حنجره در زنان
در زنان، علائم سرطان گلو و حنجره می‌تواند مشابه علائم مردان باشد، ولی گاهی به‌دلیل تفاوت‌های فیزیکی و آناتومیکی ممکن است نشانه‌ها دیرتر بروز کنند. رایج‌ترین علائم شامل:
- خشونت صدا یا تغییرات در صدای صحبت
- مشکل در بلعیدن
- درد مداوم در گلو
- احساس توده یا برآمدگی در گردن
- کاهش وزن بی‌دلیل
سرطان حنجره از چی میاد؟
سوال مهم این است که سرطان حنجره از چیست؟عوامل مختلفی می‌توانند باعث این نوع سرطان شوند که شامل:
- سیگار کشیدن: یکی از عوامل اصلی بروز سرطان حنجره است.
- مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش دهد.
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): این ویروس در ایجاد سرطان‌های مرتبط با گلو و حنجره مؤثر است.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر: مانند آزبست، دود و گازهای صنعتی.
- عوامل ژنتیکی: گاهی اوقات زمینه‌های ژنتیکی می‌تواند موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان حنجره شود.
سرطان حنجره معمولاً ناشی از رشد غیرقابل کنترل سلول‌های غیرطبیعی در بافت‌های حنجره است. این سلول‌ها به‌دلیل آسیب به DNA یا تغییرات ژنتیکی در سلول‌ها شروع به رشد و تقسیم می‌کنند و ممکن است به سایر بخش‌های بدن گسترش یابند. علل دقیق این تغییرات در ژن‌ها هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما عواملی مانند استفاده طولانی از دخانیات، مصرف الکل و قرار گرفتن در معرض مواد سمی می‌توانند نقش مهمی داشته باشند.
عوامل خطر ابتلا به سرطان گلو
درک عوامل خطر می‌تواند به شناسایی افرادی که ممکن است از غربالگری زودهنگام یا تغییرات سبک زندگی بهره‌مند شوند کمک کند.
- عوامل جمعیتی و سبک زندگی:
- سن: سرطان حنجره در افراد بالای 55 سال شایع‌تر است.
- جنسیت: مردان تا چهار برابر بیشتر از زنان به سرطان حنجره مبتلا می‌شوند که ممکن است به دلیل مصرف بیشتر سیگار و الکل باشد.
- کمبودهای غذایی: رژیم غذایی کم‌مقدار از میوه‌ها و سبزیجات که آنتی‌اکسیدان‌های ضروری را تأمین می‌کنند، ممکن است خطر را افزایش دهد.
- بهداشت ضعیف دهان: تحریک مزمن ناشی از مشکلات بهداشت دهان می‌تواند به سرطان‌های گلو کمک کند.
- عوامل محیطی و شغلی:
- قرارگیری در معرض سموم: قرارگیری طولانی مدت در معرض مواد مضر مانند آزبست، گرد و غبار چوب و برخی مواد شیمیایی صنعتی به سرطان حنجره مرتبط است.
- آلودگی هوا: استنشاق هوای آلوده، به‌ویژه در محیط‌های صنعتی، ممکن است خطرات بیشتری به همراه داشته باشد.
حدود 60% از موارد سرطان حنجره مستقیماً به مصرف سیگار مربوط می‌شود. مصرف زیاد الکل خطر ابتلا به سرطان حنجره را به میزان 3 تا 4 برابر افزایش می‌دهد، حتی در افرادی که سیگار نمی‌کشند و قرارگیری در معرض آزبست حدود 10% از موارد سرطان حنجره مرتبط با محل کار را ایجاد می‌کند.
ارتباط بین HPV و سرطان حنجره
عفونت HPV، به‌ویژه سویه‌هایی مانند HPV-16، به‌عنوان یک عامل خطر قابل توجه برای سرطان حنجره شناخته شده است. مطالعات نشان داده‌اند که سرطان‌های مرتبط با HPV افراد جوان‌تر را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهند و ممکن است با سرطان‌های ناشی از تنباکو یا الکل متفاوت به نظر برسند.
تشخیص سرطان حنجره
تشخیص سرطان حنجره شامل مجموعه‌ای از مراحل است که هدف آن شناسایی وجود سلول‌های سرطانی، نوع و مرحله‌ی بیماری است. در ادامه فرآیند تشخیصی را برایتان معرفی کرده‌ام:
1. تاریخچه پزشکی اولیه و معاینه فیزیکی
مسیر تشخیص معمولاً با بررسی دقیق تاریخچه پزشکی بیمار، علائم و عوامل خطر آغاز می‌شود. در این مرحله، پزشک ممکن است سوالاتی بپرسد مانند اینکه چند وقت است که علائمی مانند خشونت صدا یا درد گلو را تجربه می‌کنید؟ منظم سیگار می‌کشید یا الکل مصرف می‌کنید؟ در معرض مواد شیمیایی مضر در محل کار یا خانه قرار گرفته‌اید؟ و…
2. لارنگوسکوپی
لارنگوسکوپی ابزار تشخیصی کلیدی برای مشاهده‌ی حنجره است.
3. آزمایش‌های تصویربرداری
تصویربرداری برای ارزیابی میزان گسترش تومور و پخش آن ضروری است. آزمایش‌های تصویربرداری معمول شاملCT اسکن، MRI، PET Scan و عکس رادیوگرافی قفسه سینه است.
4. بیوپسی
یک نمونه کوچک از بافت برداشته شده و تحت میکروسکوپ برای شناسایی سلول‌های سرطانی بررسی می‌شود.
5. آزمایش‌ها
که شامل آزمایش خون، آزمایشHPV و آزمایش های مرحله بندیاست.
| مرحله تشخیصی | هدف | مدت زمان |
| تاریخچه پزشکی و معاینه | ارزیابی اولیه علائم | 1–2 روز |
| لارنگوسکوپی | بررسی بصری حنجره | همان روز یا روز بعد |
| آزمایش‌های تصویربرداری | ارزیابی اندازه و گسترش تومور | 1–3 روز |
| بیوپسی | تأیید تشخیص سرطان | 3–5 روز (نتایج) |
| آزمایش‌های مرحله‌بندی | تعیین شدت و گسترش | 1–2 هفته |
تشخیص سریع سرطان حنجره به شدت در درمان موثر است. سرطان‌های مرحله اولیه (مرحله I یا II) نرخ بقای پنج ساله حدود 80–90% دارند، در حالی که مراحل پیشرفته (مرحله III یا IV) ممکن است این نرخ را به 50% یا کمتر کاهش دهند. غربالگری‌های منظم و توجه فوری به علائم مداوم می‌توانند بسیاری از بیماران را نجات دهند.
تست سرطان گلو در خانه
برخی از تست‌ها برای تشخیص سرطان گلو به‌صورت خانگی ممکن است مفید باشند، اما نمی‌توانند جایگزین ارزیابی‌های پزشکی باشند. مهم‌ترین علائمی که ممکن است به تشخیص سرطان گلو در خانه کمک کند شامل خشونت صدا، درد گلو که بهبود نمی‌یابد، مشکل در بلع و وجود توده در گردن است. البته تشخیص دقیق باید توسط پزشک با استفاده از آزمایش‌های بالینی و تصویربرداری صورت گیرد.
سرطان حنجره درمان دارد؟
بله اما میزان موفقیت آن بستگی به عواملی مانند مرحله سرطان، سلامت عمومی بیمار و ترجیحات او دارد. هدف اصلی از درمان، از بین بردن سرطان و در عین حال حفظ حداکثر عملکرد حنجره است. در زیر رویکردهای اصلی درمان آورده شده است:
- جراحی
جراحی معمولاً اولین خط درمان برای سرطان حنجره در مراحل اولیه است. گزینه‌های جراحی مختلفی بسته به میزان پیشرفت بیماری وجود دارد. انواع روش‌های جراحی
- کوردکتومی:
برداشتن بخشی یا تمامی تارهای صوتی که معمولاً برای سرطان‌های کوچک و محدود در گلوتیس انجام می‌شود.
- لارنگکتومی:
لارنگکتومی جزئی: برداشتن بخشی از حنجره به‌طوری‌که توانایی صحبت کردن و بلع حفظ شود
لارنگکتومی کامل: برداشتن کامل حنجره. بیماران از طریق یک استوما (باز شدن در گردن) تنفس می‌کنند.
- برداشتن تومور به‌روش آندوسکوپیک:
یک جراحی کم‌تهاجم که در آن تومور با استفاده از لیزر یا ابزارهای خاص از طریق لارنگوسکوپ برداشته می‌شود.
- دیسکسیون گردن:
اگر سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد، این روش برای برداشتن غدد لنفاوی آسیب‌دیده به‌منظور جلوگیری از گسترش بیشتر انجام می‌شود.
- درمان با اشعه
درمان با اشعه یا رادیوتراپی از پرتوهایی با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند و معمولاً برای سرطان‌های اولیه یا محدود مؤثر است. این درمان همچنین می‌تواند با جراحی یا شیمی درمانی برای موارد پیشرفته ترکیب شود.
- شیمی درمانی
شیمی درمانی یعنی استفاده از دارو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که معمولاً در مراحل پیشرفته و اغلب به همراه درمان با اشعه یا به‌عنوان مراقبت تسکینی برای مدیریت علائم استفاده می‌شود. داروهای شیمی‌درمانی رایج برای سرطان حنجره عبارتند از سیس‌پلاتین، فلوئورواسیل.
- درمان هدفمند
درمان هدفمند بر مولکول‌های خاصی که در رشد و گسترش سرطان دخیل هستند تمرکز دارد. برای سرطان حنجره، رایج‌ترین درمان هدفمند ستوکسی‌ماب است که پروتئینی به نام EGFR (گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی) را مسدود می‌کند که به رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. این روش درمانی کمتر از شیمی‌درمانی به سلول‌های طبیعی آسیب می‌زند و برای بیمارانی که ممکن است شیمی‌درمانی را نتوانند تحمل کنند، مؤثر است.
- ایمونوتراپی
ایمونوتراپی با تقویت سیستم ایمنی بدنی به مبارزه با سرطان کمک می‌کند. این درمان نوظهور برای سرطان‌های حنجره عود کرده یا متاستاتیک استفاده می‌شود. داروهای رایج ایمونوتراپی شامل مهارکننده‌های نقاط کنترلی مانند پمبرولیزوماب هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی و از بین ببرند.
- اقدامات لازم درمان سرطان حنجره بعد از عمل
بسیاری از بیماران نیاز به توانبخشی برای بازگشت به عملکردهای طبیعی مانند صحبت کردن، بلعیدن و تنفس دارند. برنامه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- گفتار درمانی: برای بیمارانی که لارنگکتومی جزئی یا کامل انجام داده‌اند، گفتار درمانی می‌تواند روش‌های جایگزین صحبت مانند سخن گفتن از طریق مری یا استفاده از پروتز صوتی را آموزش دهد.
- حمایت تغذیه‌ای: متخصصان تغذیه به مدیریت مشکلات خوردن ناشی از جراحی یا درمان با اشعه می‌توانند کمک کنند.
- توانبخشی جسمانی: به تقویت عضلات گردن و شانه‌ها پس از جراحی کمک می‌کند.
| مرحله | درمان اصلی | گزینه‌های اضافی |
| مرحله I | درمان با اشعه یا کوردکتومی | جراحی در صورت عدم موفقیت اشعه |
| مرحله II | درمان با اشعه یا لارنگکتومی جزئی | شیمی‌درمانی در صورت بزرگ بودن تومور |
| مرحله III | شیمی‌درمانی و اشعه | جراحی برای بیماری باقی‌مانده |
| مرحله IV | ترکیب جراحی، درمان با اشعه و شیمی‌درمانی | ایمونوتراپی برای موارد عود کرده یا متاستاتیک |
سرطان حنجره بدخیم کشنده است؟
بله، سرطان حنجره بدخیم می‌تواند کشنده باشد، به‌ویژه اگر در مراحل پیشرفته باشد و به سایر اندام‌ها گسترش یابد. با این حال، در صورتی که سرطان گلو در مراحل اولیه شناسایی شود و درمان مناسب انجام شود، احتمال درمان کامل و بهبودی بسیار بالا است.
پس سرطان حنجره باعث مرگ می‌شود اما تشخیص درست و به موقع نرخ بقای بیماران را بالا می برد. نرخ‌های بقا برای سرطان گلو معمولاً بر اساس نرخ بقای 5 ساله اندازه‌گیری می‌شوند که درصد افرادی را نشان می‌دهد که حداقل پنج سال پس از تشخیص زندگی می‌کنند. این آمار می‌توانند بینش‌هایی درباره اثربخشی درمان ارائه دهند، اگرچه نتایج فردی ممکن است متفاوت باشند. نرخ‌های بقا 5 ساله بر اساس مرحله:
- مرحله I: حدود 80-90% نرخ بقا چون تشخیص زودهنگام و درمان محدود بوده است.
- مرحله II: حدود 70-85% نرخ بقا. سرطان ممکن است کمی گسترش یافته باشد اما با جراحی یا درمان با اشعه قابل درمان است.
- مرحله III: نرخ بقا به حدود 50-60% کاهش می‌یابد. تومورها به غدد لنفاوی گسترش یافته‌اند و درمان‌های بیشتری لازم است.
- مرحله IV: نرخ بقا برای سرطان حنجره در مراحل پیشرفته حدود 35-45% است. سرطان به نواحی دوردست گسترش یافته است و درمان بیشتر بر مدیریت بیماری متمرکز است.
«اگر شما هم اطلاعات یا سوالی در مورد سرطان حنجره دارید، در قسمت نظرات با من و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.»
