ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که موهای جدید جایگزین موهای ریخته شده نشوند. افراد به طور معمول روزانه 50 تا 100 تار مو از دست می‌دهند. این امر به دلیل رشد موهای جدید در همان زمان قابل توجه نیست. در این مطلب از دکتر مایکو با پدیده ریزش مو آشنا می‌شویم و انواع آن را با هم بررسی می‌کنیم.
انواع ریزش مو
ریزش مو یکی از مشکلات شایع پوست و مو در میان افراد است که می‌تواند دلایل و انواع مختلفی داشته باشد. شناخت انواع مختلف ریزش و دلایل آن ها می‌تواند به ما کمک کند تا بهترین راه‌های پیشگیری و درمان را بیابیم. در ادامه به بررسی شش نوع شایع آلوپسی می‌پردازیم که هر کدام دارای ویژگی‌ها و عوامل متمایزی هستند.
۱- آلوپسی آندروژنیک یا ریزش موی ارثی
- شایع ترین نوع ریزش مو است.
- معمولاً از 40 سالگی به بعد شروع می‌شود.
- حدود 50 درصد از مردان و 10 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- علت آن عمدتاً ژنتیکی و تا حدی هورمونی است.
- در مردان هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) باعث کوچک شدن تدریجی فولیکول‌های مو در نواحی حساس به ژن می‌شوند و در نهایت منجر به طاسی می‌شوند.
- الگوی ریزش مو در مردان معمولاً به صورت عقب رفتن خط مو و ریزش مو در ناحیه تاج سر است.
- در زنان ریزش مو به طور پراکنده رخ می‌دهد و معمولاً به اندازه‌ی مردان شدید نیست.
۲- آلوپسی آره آتا یا ریزش موی سکه ای
- دومین نوع شایع ریزش مو است.
- ریزش مو به شکل لکه‌های گرد سکه‌ای ظاهر می‌شود، اما ممکن است کل پوست سر یا حتی همه موهای بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
- این نوع ریزش مو معمولاً خود به خود برطرف می‌شود و موها دوباره رشد می‌کنند اما ممکن است لکه‌ها دوباره ظاهر شوند.
- در واقع این بیماری به دلیل یک بیماری خود ایمنی ایجاد می‌شود که به فولیکول‌های مو حمله می‌کند.
۳- آلوپسی فیبروزان
- بیشتر زنان را نسبت به مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- علت دقیق آن ناشناخته است، اما ممکن است با یائسگی مرتبط باشد.
- این نوع ریزش مو به طور خاص لبه جلویی پوست سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود خط مو به تدریج عقب نشینی کند.
۴- آلوپسی افلوویوم یا ریزش موی موقت
- نوعی ریزش موی قابل برگشت است که می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند استرس، بارداری، زایمان، تغییرات هورمونی یا کاهش وزن ناگهانی ایجاد شود.
- معمولاً 3 تا 6 ماه پس از رفع علت، ریزش مو متوقف می‌شود و موها دوباره رشد می‌کنند.
۵- آلوپسی سیکاتریسیل یا طاسی ناشی از اسکار
- به دلیل آسیب به پوست سر که فولیکول‌های مو را از بین می‌برد، ایجاد می‌شود.
- این آسیب می‌تواند ناشی از زخم، سوختگی، عفونت یا برخی از درمان‌های پزشکی باشد.
- در ناحیه‌ی آسیب دیده موها به طور دائمی از بین می‌روند.
۶- آلوپسی یونیورسالیس
- نوعی ریزش مو و بیماری خودایمنی است که تمام موهای سر و بدن را از بین می‌برد.
- این بیماری به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود.
- هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما می‌توان با استفاده از کلاه گیس یا سایر روش‌های آرایشی موهای از دست رفته را پنهان کرد.
علت ریزش مو
ریزش مو یکی از معضلات شایع در بین زنان و مردان است. در حالی که عوامل مختلفی می‌توانند در این امر نقش داشته باشند، تغییرات هورمونی یکی از مهم ترین علل ریزش مو به شمار می‌رود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر نقش هورمون‌ها در ریزش مو می‌پردازیم.
علت ريزش مو شدید در مردان
در مردان افزایش سطح هورمون‌هایی مانند تستوسترون می‌تواند منجر به ضعیف شدن فولیکول‌های مو و ریزش زودرس مو، به خصوص از ناحیه‌ی پیشانی و فرق سر شود. این پدیده به عنوان “آلوپسی آندروژنتیک” یا “طاسی مردانه” شناخته می‌شود.
در مردان عدم تعادل هورمون‌های آندروژن منجر به ریزش مو می‌شود. افزایش سطح تستوسترون (یکی از هورمون‌های آندروژن) باعث ضعیف شدن فولیکول‌های مو و در نتیجه پیری زودرس مو می‌شود. این اتفاق می‌تواند از سن 20 سالگی به بعد رخ دهد، سنی که در آن سطح تستوسترون ترشح شده توسط بدن به طور معمول به اوج خود در مردان می‌رسد.
دلایل ریزش مو در زنان
در زنان استروژن نقش مهمی در حفظ سلامت و شادابی مو دارد. با این حال تغییرات سطح استروژن در دوران مختلف زندگی مانند پریودی، بارداری و یائسگی می‌تواند منجر به ریزش مو شود. عدم تعادل هورمونی در زنان به هورمون‌های استروژن مرتبط است و می‌تواند در سه مرحله کلیدی رخ دهد:
- قاعدگی: در دوران قاعدگی، سطح استروژن که معمولاً باعث رشد و ضخیم شدن مو می‌شود به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این امر منجر به ضعیف شدن مو، افزایش ریزش و کاهش تراکم مو می‌شود.
- بارداری: پس از بارداری تولید استروژن نیز کاهش می‌یابد و موها شکننده‌تر می‌شوند. این امر می‌تواند منجر به کاهش بیشتر تراکم مو شود.
- یائسگی: در دوران یائسگی، زنان حدود 80% از استروژن خود را از دست می‌دهند. در حالی که سطح آندروژن آن‌ها به طور متوسط 10 تا 30% کاهش می‌یابد. همانطور که قبلاً ذکر شد این امر خطر ریزش مو را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد که این مشابه آنچه در دوران قاعدگی و بارداری رخ می‌دهد، است.
به طور کلی ریزش مو می‌توانید علل دیگری از جمله موارد زیر را هم داشته باشد:
- سابقه خانوادگی (وراثت): شایع ترین علت ریزش مو، یک اختلال ارثی است که با افزایش سن رخ می‌دهد. این اختلال آلوپسی آندروژنتیک، طاسی مردانه یا طاسی زنانه نامیده می‌شود. این امر معمولاً با الگوهای قابل پیش بینی رخ می‌دهد که شامل عقب نشینی خط مو و نقاط طاسی در مردان و نازک شدن مو در بالای سر زنان است.
- تغییرات هورمونی و شرایط پزشکی: اختلالات مختلفی می‌توانند باعث ریزش موی موقت یا دائمی شوند که از جمله این موارد تغییرات هورمونی در دوران بارداری، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئید است. این بیماری‌ها شامل آلوپسی آره آتا که مربوط به سیستم ایمنی است و باعث ریزش مو به صورت تکه تکه می‌شود، عفونت‌های پوست سر مانند تینه آ و یک اختلال به نام تریکوتیلومانیا است که شامل کندن اجباری مو می‌شود.
- داروها و مکمل‌ها: ریزش مو می‌تواند عارضه جانبی برخی از داروها باشد، مانند داروهایی که برای درمان سرطان، آرتریت، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس و فشار خون بالا استفاده می‌شوند.
علت ریزش مو در کودکان
ریزش مو در کودکان موضوعی است که می‌تواند نگرانی‌های زیادی برای والدین ایجاد کند. عوامل متعددی می‌توانند باعث این مشکل شوند که از اصطکاک تا استفاده از محصولات نامناسب مراقبت از مو را شامل می‌شود. موهای کودکان بسیار حساس و ظریف هستند و نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای هستند تا از آسیب و ریزش جلوگیری شود. در ادامه به بررسی علل مختلف ریزش مو در کودکان و راهکارهای مناسب برای پیشگیری از آن می‌پردازیم:
۱- ریزش موی ناشی از اصطکاک
برخی از کودکان به دلیل ساییدن مکرر سر خود به تشک، بالش، زمین یا سایر سطوح، موهای پشت سرشان را از دست می‌دهند، این رفتار معمولاً با افزایش سن کودک از بین می‌رود. پس از متوقف شدن ساییدن، موها به حالت عادی خود باز می‌گردند.
۲- استفاده از محصولات نامناسب
مانند موی نوزاد، موی کودکان نیز بسیار ظریف است به همین دلیل باید از محصولاتی استفاده کرد که فاقد پارابن، نمک و سایر مواد خشن باشند تا به ساقهی مو آسیب نرسد. بهتر است از محصولاتی استفاده شود که پایه‌ی طبیعی داشته باشند و موها را تمیز و تغذیه کنند. همچنین توصیه می‌شود استفاده از محصولاتی که مو را ضعیف می‌کنند مانند محصولات مخصوص بزرگسالان، اسپری مو یا ژل خودداری کنید.
۳- خشک کردن با حرارت بالا
گرمای زیاد سشوار نیز می‌تواند به موهای کودک آسیب برساند و باعث ریزش آن شود. هنگام خشک کردن موهای کودکتان از کمترین درجه حرارت یا حتی هوای سرد استفاده کنید. برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض حرارت، موهای کودک را هر روز خشک نکنید.
۴- استفاده از کش مو
برای جلوگیری از ضعیف شدن و شکستن موهای کودکان، باید با آن‌ها به آرامی رفتار کرد. به این معنی که از استفاده از کش موهای سفت یا خیلی محکم خودداری کنید.
۵- برس زدن خشن
برس زدن بیش از حد مو کودکان نیز می‌تواند باعث ریزش مو شود. به همین دلیل هنگام شانه کردن موهای کودکتان باید احتیاط کنید. نه تنها انتخاب محصولات تخصصی و مناسب سن کودک، بلکه انتخاب برس و شانه مناسب برای کودکان نیز کلیدی است.
استرس و ریزش مو
احساسات ما بر سلامت و استحکام موهایمان و در نتیجه حجم مویی که داریم تأثیر می‌گذارند. دوره‌های استرس، اضطراب یا یک شوک عاطفی شدید می‌تواند منجر به ریزش مو شود زیرا احساسات نقش مهمی در تنظیم تولید هورمون‌ها دارند.
هنگامی‌که احساسات منفی به طور مکرر رخ می‌دهند، بر ترشح هورمون‌ها به گونه‌ای تأثیر می‌گذارند که فاز استراحت فولیکول‌های مو زودتر از موعد فرا می‌رسد. این امر به نوبه‌ی خود مانع از رشد صحیح مو می‌شود. علاوه بر این شوک‌های عاطفی بدن را به سمت اختصاص انرژی به عملکردهای حیاتی هدایت می‌کنند و پوست سر جزو این عملکردها نیست.
حداکثر سن ریزش مو
در حالی که اکثر مردان با افزایش سن تا حدی نازک شدن مو را تجربه می‌کنند، طاسی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) می‌تواند در هر سنی شروع شود. زمان و شدت ریزش مو عمدتاً به ژنتیک بستگی دارد، با این حال آمار نشان می‌دهد که احتمال ریزش با افزایش سن فقط بیشتر می‌شود. نمودار زیر درصد مردان را با ریزش موی قابل توجه در سنین مختلف نشان می‌دهد.
| سن | درصد مردان با ریزش موی قابل توجه |
| 20 | 20% |
| 30 | 25% |
| 50 | 50% |
| 60 | 66% |
در 30 سالگی، 25 درصد احتمال دارد که مقداری طاسی بروز کند. در 50 سالگی، 50 درصد از مردان حداقل مقداری ریزش موی قابل توجه دارند. در 60 سالگی، حدود دو سوم مردان طاس هستند یا الگوی طاسی دارند.
اگرچه ریزش با افزایش سن شایع‌تر می‌شود، اما این موضوع آن را آسان‌تر نمی‌کند و هرگز برای مقابله با ریزش های مختلف مو دیر نیست. مهم نیست در چه مرحله ای هستید، راه حل‌هایی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند.
چه مقدار ریزش مو در حمام طبیعی است؟
بسیاری از افراد هنگام استحمام نگران ریزش موی خود هستند. با این حال در بیشتر موارد، این ریزش مو در حمام کاملاً طبیعی و بخشی از چرخه طبیعی رشد مو است.
به طور متوسط، افراد در طول روز حدود 50 تا 100 تار مو از دست می‌دهند. در حمام ممکن است تعداد بیشتری مو از دست بدهید زیرا شستشو و ماساژ پوست سر می‌تواند موهای شل را از بین ببرد. اگر در حمام حدود 20 تا 30 تار مو می‌ریزد جای نگرانی نیست.
